İnsan unsurundan kaynaklı trafik kazalarını asgariye düşürmek, sürücünün trafiğe çıktığı andan itibaren hafıza ve hız kontrolü gibi durumlarda davranış ve tepkilerini ölçmek için uygulanılan psikoteknik testi, 30 Hazirandan itibaren ticarî araç sürücülerine mecburi hâle geliyor. Türkiye’de trafik kazalarının yüzde 96’sının sürücü hatasından kaynaklı olması, psikoteknik testinin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gözleri önüne getirdi.
Türkiye’de psikoteknik merkezlerinin 15 yıldır faaliyette olduğunu belirten Trafik Güvenliği ve Psikoteknik Merkezleri Dernek Başkanı Cengizhan Kutlu, “Sürücülerin refleksini, algısını ve karar verme kabiliyetini ölçerek, riskli sürücüleri tespit etmek ve bu sayede insan kaynaklı meydana gelen trafik kazalarını asgariye indirmek için uygulanan psikoteknik testi 30 Haziran 2021 itibariyle ticarî araç sürücülerine mecburi hâle getirildi. Son zamanlarda artan trafik kazalarının önüne geçmek için genelge yayınlayan İçişleri Bakanlığı, 1 Temmuz 2021 itibariyle psikoteknik belgesi olmayan sürücülere 1181 lira ceza kesecek. Psikoteknik raporları, refleks, algı ve muhakeme gibi testleri ölçmektedir. 1,5 saatlik test sırasında bu süre içerisinde sürekli dikkat testi, muhakeme testi, koordinasyon testi, seçici dikkat testi, hız mesafe tahmin testi, çarpışma tahmin testi, görsel algı bellek testi, kişilik testi, görsel süreklilik testi, çevresel görsel görüş testi, tepki hızı testi ve trafiğe ilişkin görüş testi olmak üzere 12 farklı test uygulanarak riskli sürücüleri tespit edip, bu riskli sürücüleri trafikten uzaklaştırıp kazaları azaltmak hedefleniyor” dedi.
Bütün ticarî araç kullanıcılarının Türkiye’nin 847 noktasında yer alan merkezlere 1 Temmuz tarihine kadar bu belgeyi almak için sabah 08.00 ile 23.00’a kadar gidebileceklerini ifade eden Kutlu, “Aldıkları değerlendirme sonucu, psikiyatri doktorunun onayından sonra e-nabız rapora düşecektir. 01 Ocak tarihinden önce rapor alan sürücülerin mutlaka e-nabız uygulamalarından rapor sonuçlarını kontrol etmelerini istiyoruz. Bu tarihten sonra alanlar ise, mutlaka e-devlet üzerinden raporlarının kontrol etmeliler. Bu rapor için sadece servis, şehirlerarası otobüs, toplu taşıma değil, taksi, şirket gibi, hatta herkesin bu testte tabi tutulması gerekiyor. Sosyal hassasiyetimizi arttırmamız gerekiyor. Ticarî araç sürücülerinin bu raporu almasının ardından bir yılda Türkiye genelinde trafik kazalarının yüzde 10 gibi bir azalmasını bekliyoruz” diye konuştu.
Sadece ticarî araç kullanıcılarının psikoteknik raporu almasının yetmediğini belirten Kutlu, “Oto kontrolü de vatandaşların yapmasını istiyoruz. Bu anlamda 3 Eylül 2021 tarihinde tüm servis şoförleri meslekî yeterlilik belgesi almaları da zorunlu hâle geliyor. Bu raporu almadan önce ise psikoteknik raporu alma mecburiyeti var. Ticarî araç kullanıcılarının 1 Temmuz 2021 tarihine kadar psikoteknik raporu almalarını istiyoruz. Psikoteknik merkezlerimize gelen sürücülerin iyi bir şekilde dinlenmelerini, o şekilde gelmelerini istiyoruz. Gelmeden önce burada beklememeleri için muhakkak randevu almaları gerekiyor. Psikoteknik değerlendirme raporu, insanların korkacağı gibi 10 bin lira değil. Sadece 200 liraya 5 yıllık rapor alınıyor. Yıllık 40, aylık ise 3,5 liraya tekabül ediyor. Bu meblağın insan sağlığından daha önemli olduğunu düşünmüyoruz. Bizler hem kendi hayatını ve karşı tarafın da hayatını riske atmamış olacağız. Hiçbir şey candan kıymetli değildir” şeklinde konuştu.
Yapılan araştırmaya göre, trafik kazalarının yüzde 45’inin karar verme, yüzde 40'nın kabiliyet ve algılama, yüzde 13’ünün ise kritik refleksten kaynaklandığını anlatan Kutlu, “Bizler sürücü kurslarına kayıt olmadan önce psikoteknik değerlendirme testinin yapılması gerektiğini düşünüyoruz. Hastane raporundan bu raporun daha önemli olduğunu düşünüyoruz. Çünkü insan unsuru trafik kazalarında yüzde 96.7’dir. Biz bu oranı ne kadar indirebilirsek, trafik kazaları da o kadar azalacak ve can ile mal kaybı yaşanmayacaktır. Anne ve babalar çocuklarını sürücü kurslarına yazdırmadan önce mutlaka psikoteknik testine gitmelerini sağlasın” dedi.
Abdullah Çibir
