Uluslararası Un Sanayicileri ve Hububatçılar Birliği (IAOM) Avrasya Başkanı Dr. Eren Günhan Ulusoy, taban alım fiyatları ve destek ödemeleriyle ilgili değerlendirmede bulundu. Ulusoy, açıklanan destek rakamlarının piyasa beklentisini karşıladığını vurguladı. Dr. Eren Günhan Ulusoy, konu hakkında şu açıklamayı yaptı:
''Açıklanan taban alım fiyatları ve 1000 TL’lik destek, piyasa beklentisini karşılamış durumda. Geçtiğimiz yıla oranla yüzde 30 civarında bir fiyat artışı olduğunu görüyoruz. Yapılan artış, maliyet artışlarını karşılayacak düzeyde. Özellikle çiftçimizin geçen yıldan daha fazla bir verim beklemesi sebebiyle eline geçecek toplam gelir, geçen seneye göre daha yüksek olduğundan çiftçinin beklentisine uygun bir fiyat olduğunu söyleyebiliriz. Zaten buğdayda ekim alanları 7 milyon hektar sınırlarını yeniden aşmış durumda. Daha önce ekim alanlarının 6.7 milyon hektara düştüğünü görmüştük. Bu da ekim alanlarındaki daralma trendinin durduğunu ve ekim alanlarında artışa geçtiğimizi gösteriyor. Açıklanan rakam da trendin devamını sağlayacaktır. Alım fiyatlarının yüksek olması ve prim desteği ekim alanlarında artışı sağlayacaktır. Özellikle bu 1000 TL’lik prim, geçen yıl sadece TMO’ya teslim edilen ürünlere uygulanmıştı. Bu rakamın da toplamda 6,5 milyon tonluk bir alımı kapsadığını görüyoruz geçen sene yapılan açıklamalardan. Bu sene verilen primin tüm satışlara uygulanması çiftçimiz için geçtiğimiz seneye oranla önemli bir avantaj.
İhracat ve üretim alanları
Mevcutta tarım ürünlerinde yüzde 20.4’lük bir ihracat artışı gözlemliyoruz ki sektör olarak ülkedeki toplam ihracatta sağlanan yüzde 14.4’lük artışından da yüksek bir artış elde ettik. Bu artışa ilişkin değer bazında toplam 2,9 milyar dolarlık bir tarım ürünleri ihracatı söz konusu ve bunun da 1,8 milyar doları bitkisel ürünleri kapsıyor. Bitkisel ürünlerin alt kırılımında hububat, bakliyat ve yağlı tohumları da en büyük kalemleri oluşturuyor. 1,8 milyar dolarlık bitkisel ürün ihracatının yarısına denk gelen 946 milyon dolar hububat, bakliyat grubundan mayıs ayında ihracat gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 9,5’lik büyüme sağlandı. Un sektörü özelinde ise 576 milyon dolar ihracatın gerçekleşmesiyle içinde bulunduğu hububat, bakliyat sektöründeki en büyük kalem pozisyonunda yer alıyor. Yani sırasıyla bitkisel ürünlerin içerisinde en yüksek tarım, tarımın içerisinde hububat, hububatın içinde en yüksek de un ihracatı yer alıyor. Un ihracatında 8 yıldır süregelen bir dünya liderlik konumunu koruyoruz. Geçen senenin mayıs ayına kıyasladığımızda değer bazında yüzde 27’lik, miktar bazında da yüzde 35’lik bir artış elde edildi. Un ihracatında yıl bazında ise 2023 yılında geçen yıla kıyasla yüzde 12’lik bir artış sağlandı. Tonaj bazında takibin sağlanmasının en büyük nedeni ise değer bazında yapılacak takipte hammadde fiyatlarındaki ani değişimlerden dolayı karşılaştırma yapmanın zorlaşmasıdır. Özellikle sektör nezdinde Ukrayna-Rusya savaşı sebebiyle fiyat değişimleri yaşanması ihracat tutar hedefi belirlememizi engelliyor. Yüzde 7’lik artış hedefi ise önceki sezonda sağlanan 3,04 milyon tonluk un ihracatının içinde bulunduğumuz sezonda 3,25 milyon tona çıkmasıyla gerçekleşecekti. Mayıs sonu itibariyle ise bu doğrultuda hedefi yakalayabileceğimize işaret ediyor. Buna ilaveten önümüzdeki sezonda buğday hasadımız üretimde geçen senenin rakamlarını yakalayıp ötesine geçebileceğimiz yönünde. Geçen sene 19,7 milyon tonluk bir hasat söz konusuydu. Bu sene bu rakamın 20 milyon tonu geçebileceğimizi düşünüyoruz. Hammaddenin ülke içerisinde daha fazla miktarda üretiliyor olması da un ihracatında sanayicilerimize avantaj sağlayacaktır.''
