Son günlerde gündemden düşmeyen konulardan biri olan ABD Başkanlık Seçimleri’nde Donald Trump için çalışan araştırma şirketi Cambridge Analytica’nın 50 milyon Facebook kullanıcısının verilerini usulsüz olarak toplayarak kullanması skandalı gözleri bir kez daha algı yönetimi konusuna çevirdi. Sosyal medya platformu Facebook’un büyüme sebeplerinin başında, başkalarının geliştirmiş olduğu uygulamalara tanıdığı erişimin genişliğine dikkat çeken Türkiye Algı Merkezi Kurucusu ve Başkanı Stratejist Cem Bağcı, kullanıcıların her türlü bilgilerinin bu uygulamalara açık olduğunu belirtti.
Bağcı, “Facebook hangi rengi seviyorsak hangi paylaşımlara ilgi duyuyorsak onlar üzerinden bizi etkileyerek duygularımızı manipüle ediyor. Bu sayede karar alma aşamasında büyük ölçülerde etkileniyoruz. Alışkanlıklarımız ve davranışlarımızın oluşumu ile karşımıza çıkan neredeyse kişiye özel gibi gözüken kampanyalar ile yönlendiriliyoruz” diyerek Facebook’un duygulara yön verme konusundaki etkisine de vurgu yaptı.
Sosyal medyadaki beğenileriniz algı yönetiminde kullanılıyor
Penn State Üniversitesi tarafından yapılan araştırmaya göre; bin 800 uygulama arasında 148 tanesinin arkadaşlarınızın da bilgilerinin istediğine, araştırma süresince bu yetkinin uygulamalar tarafından 68 milyon kez talep edildiğine vurgu yapıyor. Bu durum ise; siz bu uygulamalara yetki vermesiniz de, arkadaşlarınızın verdiği yetkilerle nedeniyle kendinizi koruyamadığınız anlamına geliyor. Sosyal medyadaki 10 beğeni ile iş arkadaşlarınızdan, 70 beğeni ile en yakın arkadaşlarınızdan, 150 beğeni ile anne ve babanızdan, 300 beğeni ile eşinizden sizi daha iyi tanıyabilecek bir sistem geliştiriliyor. Elde edilen bu bilgiler doğrultusunda, sadece sosyal medyada yapılan beğeniler analiz edilerek kişilerin siyasi eğilimleri, duyguları, istekleri gibi birçok durumun çeşitli algı operasyonları ile yönetilmesi ve istenilen noktaya getirilmesi mümkün olabiliyor.
Algı operasyonlarının Türkiye’deki somut örneği: Afrin Harekâtı
Benzer algı operasyonlarının tüm dünyada olduğu gibi, Türkiye için de geçerli olduğuna dikkat çeken Stratejist Cem Bağcı, bunun en yakın örneği olarak Afrin Harekâtı’nı gösterdi. Afrin Harekâtı üzerine de, çeşitli ülkeler ve kesimler tarafından olumsuz algılar oluşturmak için birtakım girişimlerin olduğunu vurgulayan Bağcı, “Algı operasyonları günümüzde en çok sosyal medya, çeşitli reklam kanalları, programlar ve diziler üzerinden yürütülüyor. Aslı olmayan haberler ve sosyal medya paylaşımlarından bu durumu görebiliyoruz. Kitle iletişim araçlarının etkili bir şekilde kullanılmasıyla yapılan algı operasyonlarında insanların duygu ve düşünceleri üzerinden birtakım çıkarlar elde etmek ve bunları çeşitli alanlarda kullanmak yaygın bir hareket. Algı yönetiminin kötü amaçlarla kullanıldığında bunun tehlikeli sonuçları olduğu biliniyor. Uzun bir zamandır gündemde olan Mavi Balina oyununda olduğu gibi, ölümlerle sonuçlanabilecek boyutlara ulaşabiliyor. Algı operasyonlarından ve algı yönetiminin olumsuz etkilerinden korunmak için sosyal medya üzerinde bilgi güvenliğinin sağlanmasına yönelik kişisel tedbirlerim alınması ve bu konuda eğitimlerin verilmesi büyük önem taşıyor. Yakın zamanda bu yönde büyük bir kampanya başlatmayı hedefliyoruz. Bu bağlamda 1 Nisan 2018’de Ortadoğu Teknik Üniversitesi’nde (ODTÜ) algı yönetimi ve strateji üzerine konuşacağız. Algı yönetimi, algı operasyonları ve strateji konularının güncel örneklerle ele alınacağı programda katılımcılara sertifika da verilecek” dedi.
Telefonlarınızda kullandığınız uygulamalara dikkat
Telefonlardaki birçok uygulamanın, konum verileri ve tüm telefon rehberine erişim izni istediğinin altını çizen Stratejist Cem Bağcı, “Akıllı telefonlarda sıkça kullandığımız mobil uygulamalar konusunda dikkatli olmak gerekiyor. Facebook hesabıyla giriş yapılmasını isteyen uygulamalara karşı daha çok dikkat etmek gerek. Bu tür uygulamaların çok geniş kapsamlı izin yetkileri oluyor ve çoğu kullanıcıların kişisel verilerini ele geçirmeyi hedefliyor. Facebook güvenlik özelliklerine bakarak hangi uygulamalara izin verilip verilmediğine bakılmalı. Kullanıcıların ayrıca mobil cihazlarda kullanılan her uygulamanın özelliklerine bakarak kendilerinin yanı sıra arkadaşlarının kişisel verilerine de erişim izni verilip verilmediğini kontrol etmesi verileri koruma açısından büyük önem taşıyor” şeklinde konuştu.
