Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan savaş, ayçiçeği yağı etiketine zam olarak yansıdı. Fiyatlar son 2 haftada yüzde 30’un üzerinde artış gösterdi. Türkiye Gazetesi’nin haberine göre sektör temsilcileri tedarik tarafından bir sorun olmadığını belirtirken, savaş tedirginliği sebebiyle ithalat yapan şirketlerin ve marketlerin piyasaya mal vermekten kaçındığını belirtiyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) rakamlarına göre Türkiye, geçen yıl 820 bin ton ‘ham ayçiçeği yağı’ ithal etti. Bunun için 1 milyar 94 milyon dolar ödedi. Rusya ve Ukrayna en büyük ithalat pazarımız konumunda. Geçtiğimiz yıl toplam bitkisel yağ ithalatı 3 milyar 77 milyon dolar olarak kayıtlara geçti. Öte yandan rafine edilmiş (paketli ürün) ihracatında ise rekor kırıldı. Özetle 820 bin ton ham ayçiçeği yağı ithal ederek, sanayi tesislerinde işleyip, 470 bin tonluk paketli ihracat gerçekleştirdik. Türkiye’nin yıllık 900 bin ton ayçiçeği yağı tüketimi bulunuyor. Bu rakamın yarısından fazlası yurt dışına satıldı.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre Türkiye, tarım ihracatını 2021'de bir önceki yıla göre yüzde 22,2 artırarak 29 milyar 737,6 milyon dolara çıkardı. Bu rakam içinde hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri ihracatı 6 milyar 993,8 milyon dolarla ilk sırada yer aldı.
Tarım ürünlerine ihracat kısıtlaması
Birçok ülke kriz durumlarında iç piyasayı desteklemek adına bir takım ihracat sınırlaması uygulamalarına gidiyor. Örneğin; pandemi döneminde Rusya, Kazakistan, Ermenistan, Belarus ve Kırgızistan'ın oluşturduğu Avrasya Ekonomik Birliği, çok sayıda tarım ürününün ihracatını yasaklamıştı. Bu uygulamanın ardından ülkelerde gıda fiyatlar dengeye oturdu. Yine aynı şekilde domates fiyatları, Rusya ve Ukrayna’ya mal gönderilememesi nedeniyle yarıyarıya düştü. Sektör temsilcileri, özellikle gıda ürünlerinin tedariki konusunda yaşanan sorunları, ihracat kısıtlaması ile dengelenebileceğini belirtiyor.
