Süleyman Demirel Üniversitesi (SDÜ) Jeotermal Enerji Yeraltı Suyu ve Mineral Kaynakları Araştırma ve Uygulama Merkezi eski Müdürü Prof. Dr. Nevzat Özgür, Isparta’da genç ve aktif bir volkan olan Gölcük Yanardağı’nın patlayabileceğini bu nedenle bölgedeki sismik hareketlerin izlenmesi gerektiğini söyledi.
SDÜ Jeotermal Enerji Yeraltı Suyu ve Mineral Kaynakları Araştırma ve Uygulama Merkezi eski Müdürü Prof. Dr. Nevzat Özgür, Isparta’da genç ve aktif bir volkan olan Gölcük Yanardağı’nın patlayabileceğini kaydetti. Bu konuda daha öncede aynı yönde açıklamada bulunan Özgür, "Daha önceki açıklamalarımda kalıyorum. Aynısını tekrarlıyorum. Gölcük’te bir yanardağ var. Bu yanardağ Türkiye’deki ve dünyadaki yanardağlar düşünüldüğünde aktif ve suskun yanardağlar sınıfına giriyor. Bu bizim düşüncemiz ve bu düşüncemizde bilimsel altyapılara dayanıyor. Buranın jeolojisine dayanıyor. Bu konuyla ilgili olarak dünyada izlediğimiz aktif volkanlar var. Bunlardan birisi Japonya’da ASO Volkanı Kyuşhu bölgesinde bulunuyor. 1992 yılında bu volkanı ziyaret ettim. O zaman Japonlar bu volkanı izliyorlardı. Özellikle sismik yöntemlerle 2000’li yılların başında bu volkanın aktif olabileceğini fark ettiler ve orasını boşalttılar. Böylece can ve mal kaybını önemli derecede önlediler" dedi.
"Rahatlıkla izlenebilir"
Aynı şeklide Gölcük Volkanının devamı sayılabilecek Ege Denizi’nde Ege volkanik yay kısmı bulunduğunu aktaran Özgür, "Burada Milos, Nasiros, Metanos ve Santorini gibi adalar var. Burası da aktif. Burada Yunanlılar Santorin de özellikle erken uyarı sistemi kurmuşlar. Burada yerin sismik hareketlerini izliyorlar. Yerde kabar var mı onu izliyorlar. Artı gaz çıkışları var bu gaz çıkışlarının yüzeyde sıcaklığı 90 dereceye kadar ulaşıyor. Burada sigarayı rahatlıkla yakabiliyorlar. Yumurta pişirebiliyorlar. Bu volkanlar kolayca izlenirken bunun Gölcük’ün izlenmemesi için bir neden yok. Bizim üniversitemiz bilimsel altyapısı bakımından bunu izleyebilecek kapasitede. Bir de 15 Nisan’da bir TV programında Türkiye’den iki meşhur volkanalog sohbet ettiler. Bunlardan birisi İTÜ’den Prof. Dr Atilla Çiner, diğeri de Haccettepe Üniversitesinden Prof. Dr. Erkan Aydar. Bilim adamları dünyada ve Türkiye’de yanardağları konuştular. Dünyadaki önemli volkanları Avrupa’daki önemli volkanları Türkiye’de genç volkanları da açıkladılar. Bunların başında Ağrı Dağı volkanı geliyor. En son 1848’de aktif olmuş. Daha sonra Tendürek Volkanı aktif olmuş 1855’de. Daha sonra Van Gölü kenarında Nemrut Volkanı aktif olmuş 1692’de. Erciyes, Hasan Dağı, Kapadokya, Konya Karapınar volkanizmasını en son Gölcük volkanizmasını anlattılar. Gölcük volkanizmasını aktif volkanlar ile suskun volkanlar arasına sokarak sınıfladılar. Görüldüğü gibi bu bilim adamları da bizim daha önce söylediklerimizi tekrarladılar" ifadelerini kaydetti.
"Erken uyarı sistemi kurulmalı"
Gölcük’te ilk volkanik aktivitenin 5 milyon yıl önce gerçekleştiğine son olarak yaklaşık 24 bin yıl önce son bir aktivite olduğunu dikkat çeken Özgür, "Görüldüğü gibi farklı zamanlarda aktif olmuş. Bundan sonra da aktif olmaması için bir neden yok. Tabi ön araştırmamız var. Erken uyarı sistemi kurulmalı bunun devamlı izlenmesi gerekiyor" diye konuştu.
"Uçakları vurabilir"
Volkanların aktif olduğu zaman ya patlama şeklinde ya da akma şeklinde lav püskürttüğünü belirten Özgür, "Patladığı zaman volkanın ağzından çıkan tüf maddesi atmosfere yükseliyor. Madde o kadar yüksek basınçla çıkıyor ki yüzeyden yukarı 10 kilometre gidebiliyor. Zaten uçaklar o seviyede uçuyor. Bu nedenle uçakları bile vurabilir. Bir diğer de akma şeklinde oluyor. Yüzeye çıkınca 800 derece de kayaçlar veriyor. Eğime bağlı olarak akıp gidiyor. Bizim senaryomuza göre, Gölcük aktif hale geldiğinde akış çay boyunca gidebilir" dedi.
