Geçmişi 10 bin yıl öncesine dayanan ve “Hitit buğdayı” olarak anılan siyez buğdayının hasat çalışmaları siyezin anavatanı Kastamonu’da devam ediyor.
Kastamonu’da geçmişi 10 bin yıl öncesine dayanan ve “Hitit buğdayı” olarak bilinen dünyadaki ilk buğday çeşidi siyezin hasadı devam ediyor. İhsangazi ilçesinde yaklaşık 16 bin dekar alanda ekilen ve buğdayın atası olarak bilinen siyez buğdayı, iç ve dış piyasada yoğun talep görüyor. Siparişleri hasat edilmeden alınan siyez buğdayı adeta yok satıyor. “Kabulca” veya “kaplıca” olarak da bilinen siyez, günümüzde adı sıkça duyulan bir buğday türü olan ve doğal ortamda ilaçsız, gübresiz büyüyebilen, 14 kromozom sayısıyla genetik olarak yeryüzündeki ilk buğday türü olarak kabul ediliyor. Günümüze kadar Kastamonu’da korunarak yetiştirilen siyez, en çok İhsangazi, Seydiler ve Devrekani ilçelerinde üretiliyor.
"Siyez, geleceğin temel gıdası haline gelecek"
Siyez buğdayının sağlık ve lezzet açısından önemli bir buğday olduğunu ifade eden Kastamonu Ziraat Odası Başkanı Mehmet Butur, "Siyez buğdayının Kastamonu’da yetişiyor olması büyük bir şans. Ekim ve üretim alanlarının her geçen yıl arttırılması gerekiyor. Siyez son zamanlarda ulusal bazda yer almaya başladı. Geleceğin temel gıdası haline gelecek" dedi.
"Tüketici de siyez buğdayını arıyor"
Sağlık sebepleri nedeniyle insanların pirinç tüketmekten korkar hale geldiğini ifade eden Butur, "Şeker hastası ve obezite insanları doğal yiyeceklere yönlendiriyor. Doğal büyüyecek olan siyez bulguruna yönelim başladı. Bu Kastamonu için iyi bir fırsat. Son dönemlerde siyeze gösterilen ilgi ilimiz için çok önemli. Siyeze sahip çıkmamız gerekiyor. Üreticilerimiz çoğalmaya başladı. Üretici ile tüketici arasında büyük bir fiyat farkı var. Siyezin şu anda 2 TL gibi bir fiyatı varken bu rakam büyük marketlerde 8-10 TL arasında satılıyor. Çok büyük fiyat farkı var. Bu fiyat farkının önlenmesi için birileri devreye girmelidir. İşleme tesisleri oluşması gerekiyor mutlaka. Fabrikasyon tesisleri kurulduktan sonra pazara da bu şekilde sunulması gerekiyor. Bununla ilgili çalışmalar sürüyor. Siyez çiftçilerimiz için çok önemli bir geçim kaynağı. Tüketici de siyez buğdayını arıyor. Üreticilerimiz de pazar olduğu sürece üretmeye hazır zaten" diye konuştu.
"Siyezin anavatanı İhsangazi ilçemizdir"
İhsangazi ilçesine bağlı İbişler köyünde üretim yapan Muhtar Adnan Işık ise, köylerinde siyez ekiminin yıllardan beri yapıldığını belirtti. Çocukluğundan beri siyezin ekilip biçildiğini söyleyen Adnan Işık, "Gelir kaynağımızın yüzde 90’ını siyez buğdayı oluşturuyor. Köyümüzde çok fazla siyez buğdayı ekiliyor. Siyezin anavatanı İhsangazi ilçemizdir. Köyümüzde siyez unu ve bulguru yapılıyor. Köyümüzde 3 tane değirmen bulunuyor. Siyezin en verimli zamanı bu şekilde. Geçim kaynağı olarak siyezi ekip biçiyoruz. Değirmenlerimiz normal fabrikasyon makinelerle değil su değirmenlerinin taşları ile çalışıyor. Bulguru da, unu da bu şekilde yapılıyor" diye konuştu.
Kastamonu merkez ve İhsangazi, Devrekani, Seydiler ilçelerinde toplam ortalama 15 bin 665 dönüm alanda siyez ekiliyor. Elde edilen siyezin yaklaşık yüzde 65’i bulgur, yüzde 20’si hayvan yemi, yüzde 11’i tahıl ve yüzde 4’ü ise un olarak kullanılıyor.
