Gaziantep Üniversitesi (GAÜN) Fen Bilimleri Enstitüsü ile Kütüphane ve Dökümantasyon Dairesi Başkanlığı işbirliğiyle düzenlenen “2. Lisansüstü Çalışmalarda Araştırma Yöntemleri Çalıştayı” Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Metin Bedir’in açılış konuşmasıyla başladı.
Lisansüstü eğitim-öğretimin ülkemizde çok önemli bir çizgiye geldiğini söyleyen Prof. Dr. Bedir, “Lisansüstü eğitimin artık üniversitede akademisyen kalmak isteyenlerin gelip başvurdukları bir eğitim alanı olmaktan çıktığını ve teknoloji, sosyal, ekonomi ve eğitim alanlarında yeni donanımlar kazanmak isteyen çok sayıda kişinin de bu programlara başvurduğunu söyledi. Lisans eğitimlerini tamamlayan birinin lisans alanıyla veya başka alanlarla ilgili “daha ileri boyutta araştırmalar yapmak istiyorum, kendimi daha değişik konularda bilgilendirmek, o konularda söz sahibi olmak istiyorum” dediklere an lisansüstü programlara başvurmaları kaçınılmaz hal alıyor” dedi. Lisansüstü eğitim programlarının son yıllarda ülkemizde çok şekillendiğini ifade eden Prof. Dr. Bedir, “Multidisipliner olarak yeni programlar açıldı. Artık bu programlar, sırf Fizik üzerine, Kimya üzerine, Makine Mühendisliği üzerine lisansüstü çalışmaların yapıldığı bir alanın dışına taştı. Uluslararası ölçekte baktığınızda lisansüstü eğitim programları özellikle gelişmiş ülkelerde ekonominin, teknolojinin lokomotifi durumuna geldi. Bizde bu yeni gelişen konseptlere ayak uydurmak zorunda olduğumuz için Yüksek Öğretim Kurulu tarafından lisansüstü eğitim programlarıyla ilgili yeni stratejiler belirlendi. Bu stratejilerin belirleyiciliğinde lisansüstü eğitim programlarına yeni konseptler kazandırıldı. Bu bakımdan bu programlara dahil olanların sürekli bilgilendirilmesi gerekmektedir” şeklinde konuştu.
YÖK’ün bu programlara katılım ve sürdürülebilmesiyle ilgili bazı zorunlulukları olduğunu söyleyen Prof. Dr. Bedir, “Ders alma, tez yazma, bu tezleri savunma, eğer doktora programında iseniz bir yeterlilik sınavına girme, dil şartını sağlama, tanımlı sürelerde programları tamamlama gibi bir takım zorunluluklar var. Bunlar önemli yaptırımlar. Bu yaptırımları tanımlanan ölçütler çerçevesinde başaramazsanız programla olan ilişiğiniz kesilimektedir. Artık, programların sürdürülebilirliğiyle ilgili belli bir konsept oluştu. Burada işin ikinci ayağı da çok önemlidir; bu tezleri proje destekli nasıl yapabiliriz, ekonomiye nasıl kazandırabiliriz, sanayi ile ortak bir tez nasıl yapabiliriz, bu tezleri katma değer üretir duruma nasıl getirebiliriz, ülkemiz ekonomisine nasıl katkı sağlar hale getirebiliriz. Artık bunun önünü açmak gerekiyor, çünkü ülkemiz, bilginin teknolojinin içine gömüleceği seviyeye geldi” ifadelerini kullandı.
“Lisansüstü Çalışmalarda Araştırma Yöntemleri” konusunda sunum yapan Fen Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Necmeddin Yazıcı, konuşmasında etik ve akademik etiğe dikkat çekerek, bilimsel araştırmada uyulacak temel ilkeler hakkında bilgi verdi. Prof. Dr. Yazıcı, “Veriler bilimsel yöntemlerle elde edilmeli, bunların değerlendirilmesinde, yorumunda ve kuramsal sonuçların elde edilmesinde bilimsel yöntemlerin dışına çıkılmamalı, sonuçlar saptırılmamalı ve elde edilemeyen sonuçlar araştırma sonuçlarıymış gibi gösterilmemeli. İnsanlarla ilgili biyomedikal araştırmalarda ve diğer klinik araştırmalarda Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan klinik araştırmalar hakkındaki yönetmelik hükümleri göz önünde bulundurulmalı. Sosyal ve beşeri bilimlerde yapılacak anket ve tutum araştırmalarında katılımcıların rızası alınmalı. Araştırma, bir kurumda yapılacaksa, katılımcıların rızasından sonra bağlı bulundukları kurumun da izni alınmalı. Araştırma ve deneylerin, hayvan sağlığına ve ekolojik dengeye zarar vermemesi temel ilke olmalı. Çalışmalara başlanılmadan önce gerekli izinler yetkili birimlerden yazılı olarak alınmalı. Bu çerçevede uluslararası beyanname hükümleri ve Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler ve ulusal mevzuat hükümleri göz önünde bulundurulmalıdır” diye konuştu.
Çalıştay da Dr. Fatih Sinan Esen, Suat Yılmaz, Ayhan Saraçoğlu, Başak Candemir ve M Fatih Karagülle tarafından sunumlar yapıldı. Sunumlarda ise bilimsel araştırma teknikleri, bilimsel etik ve Tübitak tarafından bilimsel çalışmalara verilen destekler ve bu desteklere başvuru yöntemleri hakkında bilgi verdi.
