Anadolu Üniversitesi Engelliler Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. İbrahim Halil Diken ve Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümü doktora öğrencisi Arş. Gör. Gözde Tomris, geliştirdikleri program ile Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu tarafından eğitim ödülüne lâyık görüldü.
Bu yıl 5’incisi düzenlenen ve aynı zamanda 2018 Uluslararası Engelsiz Bilişim Kongresi ile birleştirilen ödül töreni, Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu ve Manisa Celal Bayar Üniversitesi iş birliğinde gerçekleştirildi. Kongre kapsamında ulusal ve uluslararası pek çok katılımcı “Bilişim Teknolojilerinde Evrensel Tasarım” teması altında çalışmalarını paylaştı. Prof. Dr. İbrahim Halil Diken ve Arş. Gör. Gözde Tomris’in “Down Sendromlu Çocuğu Olan Ebeveynlere Yönelik Doğal Öğretime Dayalı Erken Müdahale (DÖDEM) Programı” eğitim ödülüne lâyık görüldü. Gelişimsel yetersizliği olan küçük çocuğun gelişiminde ebeveynlerin ve çocukla en çok vakit geçiren kişilerin çocuğun gelişimini desteklemede çok büyük bir rol oynadığını dile getiren Prof. Dr. Diken ve Arş. Gör. Tomris, ebeveynlerin çocuğun gelişimini gün içerisinde meydana gelen rutin, etkinlik ve geçişlerde nasıl destekleyebilecekleri konusunda bilgilendirilmelerinin de büyük bir önem taşıdığının altını çizdiler. Diken ve Tomris, bu kapsamda da down sendromlu küçük çocuğu olan ebeveynlerin çocukları ile olan etkileşimini güçlendirmek ve ebeveynlere gün içerisinde meydana gelen rutin, etkinlik ve geçişlerde çocuklarının gelişimini desteklemeye yardımcı olan doğal öğretim stratejilerini öğretmek amacıyla DÖDEM Programını geliştirdiklerini açıkladılar.
DÖDEM, yüz yüze ve uzaktan takip ile uygulanabiliyor
DÖDEM Programı her oturum farklı konuların ele alındığı toplam 8 grup aile eğitimi ve iki ev ziyareti oturumu ile yüz yüze uygulanabileceği gibi tüm yazılı ve görsel materyallerin tablet bilgisayar uygulamasına dönüştürülmesi üzerine tablet bilgisayar üzerinden uzaktan takip edilerek de uygulanabiliyor. DÖDEM Programı kapsamında, ilk 4 oturum nitelikli ebeveyn-çocuk etkileşiminin güçlendirilmesine ilişkin bilgilere yer verilmiş olup, son 4 oturum da ise ebeveynlere doğal öğretim sürecine ilişkin farkındalık ve uygulama becerisi kazandıracak bilgiler sunuldu. Doktora tez çalışması kapsamında DÖDEM Programı’nın etkililiğini araştıran Arş. Gör. Gözde Tomris tarafından iki çalışma grubu oluşturuldu ve bir grup katılımcıya DÖDEM Programı, grup aile eğitim oturumları ve ev ziyaretleri ile yüz yüze sunuldu. Bir grup katılımcı ise programı tablet bilgisayar üzerinden uzaktan takip ettiler. Araştırma karma yöntem araştırması olarak desenlenmiş olup araştırma süresince hem nicel hem de nitel veriler toplandı. Elde edilen bulgular sonucunda DÖDEM Programını hem yüz yüze eğitimlerle takip eden ebeveynlerin hem de tablet bilgisayar üzerinden uzaktan takip eden ebeveynlerin çocukları ile olan etkileşimsel davranışlarında ilerlemeler olduğu sonucuna ulaşıldı. Bunun dışında, ebeveynlerin çocuklarının gelişimini gün içerisinde desteklemelerine yardımcı olan doğal öğretim stratejilerini kullanma sıklıklarında artış olduğu belirlendi. Her iki grupta yer alan çocukların sözel taklit çıktılarında artış, bilişsel ve dil gelişimlerinde ilerlemeler olduğu tespit edildi ve uygulamadan bir ay sonra ise programın etkilerinin devam ettiği görüldü. Ebeveynler görüşmeler sırasında DÖDEM Programından çok memnun kaldıklarını, programın hem kendilerine hem de çocuklarının gelişimine olumlu katkılar sunduğunu ve programdan öğrendikleri bilgileri günlük yaşamlarında kullandıklarını ve kullanmaya devam edeceklerini dile getirdiler.
Program ile ilgili detaylı bilgi için “www.down-dodem.com” internet adresinin ziyaret edilebileceği bildirildi.
