Turkuvaz Medya ev sahipliğinde düzenlenen İzmir Kentsel Dönüşüm ve Stratejik Yaklaşımlar Kurultayına, Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki katıldı. Kurultaya ayrıca; İzmir Valisi Erol Ayyıldız, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hamza Dağ, TOKİ Başkanı Mehmet Ergün Turan, İzmir milletvekilleri, ilçe belediye başkanları, İzmir Ticaret Odası (İTO) Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş, Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar ve Sabah Gazetesi Ankara Temsilcisi Okan Müderrisoğlu da katılım gösterdi. Kurultayda konuşan Bakan Özhaseki, “5 yıl içerisinde dönüşümle ilgili yapılan işlere baktığınızda 1 milyon 100 bin bağımsız bölümü dönüştürecek iş başarmışız. Yeterli değil. Aşmamız gereken problemlerin aşılması lazım. 20 milyon yapı stoku var. 99 depreminden sonra yapılanlar yeni çıkan yönetmeliğe göre yapıldığı için biraz sağlam. 5 milyon. Öncesi 15 milyon. Yüzde 50'si zayıf. Türkiye’de yenilenmesi gereken bağımsız birim sayısı 7,5 milyon civarında. Bunu değiştirebiliriz. 15 senelik hedef koyduk. Yılda 500 bin bina. Buna gücümüz yeter” diye konuştu.
“Amacım siyaset yapmak değil”
Çevre ve Şehircilik Bakanı Özhaseki, “Ülkemizdeki şehircilikle ilgili bir şeyi üzülerek söylüyorum, sadece İzmir için demiyorum. İzmir’de yerel siyaset polemik üzerinden gidiyor. Amacım siyaset yapmak değil. Müthiş bir coğrafyadayız ama insan eli ile ne yapmışsak iyi şeyler de yapmamışız. Şehirlerin geleceği o şehirdeki yerel yöneticilerin ufukları ile doğru orantılıdır. Vizyon, ufuk, iyi niyet, çevreye hizmet niyeti yoksa o şehirler büyümez, gelişmez. O şehirlere yazık olur. Şehirlerle ilgili biraz daha dikkatli olmak lazım” ifadelerine yer verdi.
“Kimliksiz ve sağlıksız şehirlere sahibiz”
Türkiye’de şehir planlarının 1930’lu yıllarda yapıldığını dile getiren Bakan Özhaseki, şöyle konuştu:
“40’lı ve 50’li yıllarda göçler başlıyor ve 50’den sonraki belediye başkanlarımız işin farkında değil, yaklaşımları doğru değil. Yara büyüyen kangren haline geliyor. Kimliksiz şehirlere sahibiz. 30 katlı modern bina yapmış, yanında tamirhane, yanında 5 katlı ev, yanında gecekondu. Hangi medeniyete ait diyeceğiz buna? Sağlıksız şehirlere sahibiz. Türkiye deprem ülkesi. Son 100 yıl içerisinde 56 tane 6 ve üzerinde deprem oldu. Bunları göz ardı edebilir miyiz? İstanbul için diyorum, İzmir için değil. En azından polemik olmayacak. 1939’da Erzincan’da deprem olmuş. 99’da Marmara’da deprem oldu. Çizgi dümdüz gidiyor. Hocalar, ‘İstanbul depremi yarın sabah da olabilir 15 yıl içinde de olabilir’ diyor. 7 şiddetinde İstanbul’da deprem olursa ne olur? En azından 600 bin riskli binadan bahsediliyor. İzmir için de felaket var, diğer şehirler için de felaket var. Buna uygun hareket etmemiz lazım. Geçmiş tecrübelere dayanarak çok daha titiz ve doğru adımlar atmamız lazım. Şom ağızlılık yapıp ikide bir ‘deprem geliyor’ demek istemem, depremlerle anılmayı istemem ama bunun konuşulması lazım. Ne yapalım kaderimizi mi bekleyelim?”
“Adeta seferberlik başlatıyoruz”
Seferberlik başlatıldığını belirten Bakan Özhaseki, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bakanlık olarak kentsel dönüşüm bütçesini artırmaktan başka çaremiz yok. İller Bankası’na ait 21 sosyal tesisi satışa çıkardık. Tatil kampları, yeme-içme yerleri. Aldığımız parayı olduğu gibi kentsel dönüşüm hesabına aktarıyoruz. Ankara’nın bizim 30-40 yataklı otelimize ihtiyacı mı var? Bir sürü otel var. Ankara’nın bizim restorana mı ihtiyacı var? Hayır. Niye devletin parasını böyle harcıyoruz? Yıllık kullandırdığımız kredi miktarının en az yarısını bundan sonra kentsel dönüşüme aktaracağız. İller Bankası, asli görevi olan su, kanal gibi görevlerde kredi vermeye devam edecek ama belediye sarayı, kültür merkezi, sosyal tesise kredi yok. Onların hepsini kentsel dönüşüme yatıracağız. Adeta seferberlik başlatıyoruz. Kapıda bir felaket var. Bunu fırsata dönüştürebiliriz. Türkiye’nin inşaat sektörü ile ayağa kalkacağına inananlardan değilim ama inşaat sektörünün iç piyasayı dinamik tutmak için can simidi olduğuna inanıyorum.”
“İnşaat sektörü, yılın ilk yarısı yüzde 6,4 büyüdü”
TOKİ Başkanı Mehmet Ergün Turan da, inşaat yatırımlarının artarak devam ettiğini belirterek, “Hem teknik hem de nitelik olarak büyük bir gelişme içerisindeyiz. İnşaat sektörü, yılın ilk yarısı yüzde 6,4 büyüdü. İnşaat hacmi alanı 2017’nin ilk yarısında 190 milyar TL olmuştur. İstihdam oranı ise yüzde 7,6’dır. Bu rakam 2 milyon 200 bin kişiye tekamül etmektedir. İnşaat malzemeleri ihracatımız yüzde 3,5 artmıştır. Sektörel ithalat rakamı yüzde 18 azalmıştır. Sektörümüz, Türkiye’de ekonomik büyümenin öncü sektörlerinden biri olmuştur. Türkiye’de konut sektörü, her gün önemini artırmakta. Konutu olmayan dar ve orta gelirli vatandaşlara konut üretiyoruz. TOKİ, kurulduğunu günden 19 yıl içerisinde 43 bin konut üretmiş. Son 13 yılda ise 803 bin konut üretildi” açıklamasında bulundu.
“54 vilayette 181 noktada kentsel dönüşüm”
Kentsel dönüşüm hakkında da konuşan Turan, Türkiye’de 54 vilayette 181 noktada kentsel dönüşüm faaliyeti gösterdiklerini kaydetti. TOKİ’nin yaklaşımının asla gelir elde etme amacına dayanmadığını ifade eden Turan, kentsel dönüşümün 3 ayağından birinin hak sahibi vatandaşlar, ikincisinin özel sektör ve üçüncüsünün de kamu ayağı olduğunu hatırlatarak, “Kentsel dönüşüm, direkt bir zenginleşme aracı değil dolaylı bir zenginleşme aracıdır. İzmir’de sosyal konut üretiminde çok yoğun miktarda konut üretimine başladık. Son dönemdeki çalışmalarımızı deprem haritası ile çakıştırarak devam ettiriyoruz. İzmir ve Ege Bölgesi’nin bir kısmı bu kapsamda en önemli yerlerden birisi” diye konuştu.
“İzmir’de bina kalitesi yüzde 45 zayıf”
Kurultayda konuşma yapan İzmir Valisi Erol Ayyıldız, şöyle konuştu:
“İzmir gibi birçok kentimiz plansız yapılaşma nedeniyle adeta yaşanmaz duruma gelmiştir. Bundan daha önemlisi ülkemizin büyük bölümünün deprem kuşağında yer alması nedeniyle kentsel dönüşüm zorunluluğu hepimiz için malumdur. Çözümlerin mutlaka öncelikli olarak gündemimize alınması gerekir. İzmir’de bina kalitesinin yüzde 45 zayıf olduğu binaların yaş ortalamasının 26 yıl olması, kentsel dönüşümün zorunluluğunu açıkça ortaya koymaktadır. Ancak kentsel dönüşüm projeleri uygulanırken eski binaların yıkılıp yeni binaların yapılması anlayışı hakim olmamalı, projeler bütüncül şekilde ele alınmalı.”
“İzmir’de 5 bin 903 hektar alanda kentsel dönüşüm gerekiyor”
Kurultayın açılış konuşmasını Sabah Gazetesi Ankara Temsilcisi Okan Müderrisoğlu yaptı. Müderrisoğlu’nun ardından konuşan İTO Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş, “İstanbul, Ankara, İzmir gibi pek çok şehir gecekondulara teslim olmuş durumda. İzmir’in sorunlarını üyelerin sorunlarını da dert edinen biriyim. 75 bin üyemiz bu şehirde ekmek yiyor. Bu şehre görevlerimiz var. İnşaatla ilgili meslek temsilcilerimizi toplayıp görüştük. İlçeler bazında kentsel dönüşüme ihtiyacı olan bölgeleri tespit ettik. İzmir’de 5 bin 903 hektar alanında kentsel dönüşüm gerekiyor. Bu 350 bin konut demek. Kanun çıktı ama olduğumuz yerde duruyoruz. Kentsel dönüşüm 2 milyon insanı yakından ilgilendiren bir konu. Kendimizi kentsel dönüşümde birinci derece görevli ve sorumlu hissediyoruz. İzmir’de inşaat sektörü çok güçlü. Sadece 192 hektarı dönüştürsek bile bunun ekonomik değeri 1,5 milyar dolar olurdu. Bu süreci yürütmek kolay değil. Tüm taraflar el ele olursa büyüme de başarılı olur, dünya rekoru kırmaya devam ederiz. Sayın Bakanım, siz Kayserilisiniz. 10 yıl önce Kayseri’de bir toplantıda pastırma ikram ettiler. Size, ‘Sayın Bakanım, biz İzmir’de balıktan pastırma yapıyoruz’ dedim. Siz de, ‘Biz pastırmadan balık yaparız’ dediniz. Yani, bu kanunu en iyi siz düzeltirsiniz ve bu süreci siz başlatırsınız. Bunun için TOKİ’yi de görevlendirirseniz TOKİ ile de birçok şey yapabiliriz” dedi.
Konuşmaların ardından; İzmir Valiliği, AK Parti İzmir İl Başkanlığı, İzmir Ticaret Odası, İzmir Müteahhitler Federasyonu ve Turkuvaz Medya Grubu’nun ortak organizasyonu ile öğle yemeği düzenlendi.
Ceren Atmaca - Halil Karahan
