Bayramların, tüm aile bireylerini bir araya getirdiğini ve güzel sofralar kurduran günler olduğunu belirten Uzman Diyetisyen Hülya İmece, “Bayramda herkesin önlem alması ve daha çok özen göstermesi gerekiyor. Senede bir defa olmasından ötürü kurban bayramında hem et tüketimi hem de tatlı tüketimi aynı oranda artmaktadır. Beslenme alışkanlığımız bir kaç günlük değişmiş olsa bile özellikle bu dönemde kronik hastalıklara sahip yüksek risk grubunda bulunan diyabet hastaları, hipertansiyon hastaları ve böbrek hastaları risk altındadır. Beslenmenin temelinde bu düzeni hayatınıza modifiye etmeniz yer alır. Alınması gereken önlemlerin herkes için geçerli olduğu unutulmayıp kurban bayramında da, sağlıklı beslenmenin temel prensiplerine, yiyecek seçimine, porsiyon kontrolüne ve besin gruplarının dengeli dağılımına her zaman özen gösterilmelidir” dedi.
“Dikkat edilmesi gereken önemli bilgiler”
Kırmızı et iyi kalite hayvansal proteinin yanı sıra, demir, çinko, fosfor, magnezyum mineralleri ile B12, B6, B1 ve A vitaminleri içermektedir. Yağlı etlerin doymuş yağ ve kolesterol içerikleri yüksektir. Görünür yağlar ayrılsa dahi kırmızı etin ortalama yağ içeriği \%20’dir. Veteriner kontrolü olmayan ve uygun koşullarda kesilmeyen kurbanlık hayvanlardan insanlara tenya, salmonella, tüberküloz, şarbon gibi hastalıkların bulaşma riski yüksektir. Bayram günü kesilen hayvan eti, bekletilmeksizin birkaç saat içinde pişirilerek tüketilir. Ancak yeni kesilmiş hayvanların etlerindeki sertlik hem pişirmede, hem de sindirimde zorluk oluşturur. Midede şişkinlik, hazımsızlık gibi sıkıntılara neden olur. Özellikle mide rahatsızlıkları çeken bireyler, eti 24 saat bekletmeden tüketmemelidir veya tüketim miktarı az olmalıdır. Etler; büyük parçalar şeklinde değil ancak kıyma, kuşbaşı gibi küçük parçalara ayrılıp, tek pişirimlik miktarlara bölünüp, buzdolabı poşetlerine koyularak buzdolaplarının buzluk kısmında veya derin dondurucuda saklanmalıdır. Buzdolabında -2 °C derecede 1-2 hafta, derin dondurucuda ise -18 °C derecede daha uzun süre saklanabilmektedir. Pişirmek için buzluktan çıkartılan etler, yine buzdolabının alt raflarına indirilerek çözdürülmeli, çözdürülen et hemen pişirilmeli, tekrar dondurulmamalıdır.
Et hazırlamada kullanılan kesme tahtalarında çapraz kontaminasyon olmaması için çiğ sebze ve meyveleri aynı kesme tahtalarında doğrama işlemi yapılmamalıdır. Pişirme yöntemi olarak; haşlama, fırınlama ve ızgara gibi yöntemler tercih edilmeli, kızartmalardan ve kavurma yönteminden kaçınılmalıdır. Etler, C ve E vitaminini içermez, bu nedenle etlerin mutlaka sebzelerle birlikte pişirilmesi veya etlerin yanında C vitamininden zengin sebze/salata/ taze sıkılmış meyve sularının tüketilmesi oldukça önemlidir. Bu yöntem hem besin çeşitliliğinin sağlanmasını sağlar hem de sebzelerde bulunan C vitamini, demirin emilimini arttırır. Etler mangal yapılacaksa; kömürleşecek şekilde kızartılmaması gerekir kömürleşen etler her zaman kanser riski taşır. Etin ateşe yakın olması B1, B12, folik asit gibi vitaminlerin kaybına yol açmaktadır. Et kullanılarak yapılan sebze ya da baklagil yemeklerine yağ ilave edilmemelidir. Özellikle katı yağlar, et yemeklerinde kullanılmamalıdır, etin kendi yağı ile pişmesi sağlanmalıdır. Kavurma ve kırmızı et öğle öğününde tüketilmeli, akşam öğününde ise sebze, kuru baklagil gibi posa içeriği yüksek yemekler tercih edilmelidir. Etlerin yanında rafine edilmiş pilav/makarna yerine bulgur/esmer pirinç; asitli/gazlı içecekler yerine ayran/yoğurt/cacık tüketilmelidir” şeklinde konuştu.
“Günlük 2-2.5 litre su tüketimine dikkat edilmelidir”
Gidilen bayram ziyaretlerinde; meyve suları yerine açık çay, bitki çayları, hamur tatlıları ve çikolata yerine sütlü tatlılar ile meyveler tercih edilmelidir” ifadelerini kullandı.
Abbas Can Aras - Ercan Tunç
