Anavatanı Çin olan ’Drakula’ lakaplı fındık dallarını kurutan ’Turunçgil Uzun Antenli Böceği’nin İtalya’dan ithal edilen süs bitkileri ile önce İstanbul’a oradan da Trabzon’a geldiği tahmin ediliyor.
Trabzon’un Maçka ilçesi Esiroğlu mahallesindeki bir fındık bahçesinde böceğin görülmesinin ardından bahçede başlatılan ilaçlama çalışmaları ise sürüyor.
Trabzon’da bir haftadır havanın kapalı ve zaman zaman yağışlı olması nedeniyle ilaçlama için havanın açmasını bekleyen uzman ekipler, zararlı böceğin görüldüğü fındık bahçesinin ilaçlanmasına rağmen yine de tam olarak yayılmasının önüne geçilemedi. ’Turunçgil Uzun Antenli Böceği’nin görüldüğü bahçe karantinaya alındı.
Konuyla ilgili bilgiler veren TMMOB Ziraat Mühendisler Odası Trabzon Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Ziraat Mühendisi Coşkun Kuturoğlu, zararlının geniş alana yayılmasından korkulduğunu, fındık dalları kurutarak adeta ağaçların ve dalların ölümüne neden olan ’Turunçgil Uzun Antenli Böceği’nin (Anoplophora chinensis, A malasiaca) muhtemelen İtalya’dan ithal edilen süs bitkisi ağaçlardan Türkiye’ye geldiğini belirtti.
Kuturoğlu, “Turunçgil Uzun Antenli Böceği’nin menşei bir Uzakdoğu ülkesi olan Çin. Çin’den süs bitkisi ağaçlar ile İtalya’ya oradan da yurdumuza ithal edilen süs bitkileri ağaçları ile geldiği tahmin ediliyor. Böcek ilk olarak 2014 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin Fatih, Zeytinburnu ve Bakırköy ilçe belediyelerine ait park ve bahçelerde görüldü. Bundan 1 yıl sonra Bartın’da, 2017 yılında da İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından, buraya gönderilen veya belediyenin almış olduğu fidanlarla Esiroğlu’na geldiğini tahmin ediyoruz. Böcek iki döl yumurta verirken her bir dölde yaklaşık 50 yumurta veriyor. Bölgemizde yapılan araştırmalar ise 50 yumurta bıraktığı tahmin ediliyor. 50 yumurtayı böcek bir kenara bırakmıyor, gövdenin toprakla çıkış kısmında gövdenin çeşitli yerlerine tek tek bırakıyor. Böcek fındığın içerisinde beslenerek tamamen tahrip ediyor ve fındığın kurumasına sebep oluyor" dedi.
Drakula’nın önemli fındık üretim sahalarına geçmesinden korkuluyor
Esiroğlu’nun yörede önemli bir nokta olduğuna dikkat çeken Kuturoğlu "Buranın şöyle bir dezavantajı var. Esiroğlu, Mamat Boğazı’na çok yakın bir noktada olduğu için böceğin 400 metre uçtuğu kabul edersek burası çok kritik bir bölge. Mamat Boğazından hem Ortahisar ilçe merkezine hem de Akçaabat’a fındık alanlarının çok yoğun olduğu bölgelere geçmesini ihtimal olarak görüyoruz. Şu anda Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl ve İlçe Müdürlüğü ekipleri tespiti yapılan bahçelerin tamamında ilaçlama yapıyor. Bu ilaçlama bir ay boyunca devam edecek. Böceğin yaklaşık 1-3 ay yaşadığını kabul edersek böceğin, erginlerini yumurta koymadan imha etmeyi planlıyoruz. Şu anda çalışmalar bu yönde devam ediyor” diye konuştu.
İnsanlara zararı yok
Böceğin insanlara her hangi bir zararının bulunmadığını da belirten Kuturoğlu, “Böceğin insanlara bir zararı yok. Böcek daha çok fındık zararlısı olarak literatürde geçmemekle beraber çok geniş yapraklı orman ağaçlarına zarar veriyor. Ancak geniş yapraklı orman ağaçlarını bulamadığı noktada fındığı tercih ediyor. Şu anda ülkemizde fındık alanlarının çok yoğun olduğu bölgeler dahil olmak üzere ilk olarak Esiroğlu’nda bahçelere zarar vermeye başladı. Yani ilk çıkış noktası burası” diye konuştu.
Böcek Trabzon’un kabusu oldu
Uzakdoğu ülkelerinde yaşayan ve bitki dünyasının kanseri olarak bilinen Turunçgil Uzun Antenli Teke Böceği’nin İstanbul’dan sonra Trabzon’da ortaya çıkmasını değerlendiren TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Trabzon Şube Başkanı Cemil Pehlevan ise "Böcek Trabzon’un kabusu oldu. Yerleştiği ağacı hızla kurutup öldürüyor. Kereste ve süs bitkisi ticareti aracılığıyla Çin’den geldiği sanılan böcek nedeniyle İstanbul’da 2014 yılında kırmızı alarm veren İstanbul Büşükşehir Belediyesi ekipleri böceğin yerleştiği bin 300 ağacı o dönemde kesme kararı alarak İstanbul’da bir çok bölgeyi karantina altına almıştı. Böcek ardından sonraki yıllarda Maçka ilçesi Esiroğlu mahallesinde Trabzon Büyükşehir Belediyesi’ne ait olan fidanlıkta tespit edildi. Ardından zararlı fidanlığa yakın mesafede bulunan fındık bahçelerine bulaştı ve zarar yapmaya başladı. Böceğin ilk tespit edildiği Büyükşehir Belediyesi’ne ait olan fidanlık ve çevresindeki fındıklık alanlarda kurumalar başladığı için şu an Gıda Tarım ve Hayvancılık Trabzon İl Müdürlüğü teknik elemanlarınca böceğin yayılış alanları belirlenmiş olup yoğun şekilde sürvey çalışması yapılmış ve yapılmaktadır. Yoğunluk belirlenen alanlar ilaçlanmaktadır" dedi.
Pehlevan, zararlının çıkış noktası olan Trabzon Büyükşehir Belediyesi’ne ait fidanlıkta bulunan konukçu ağaçların derhal imha edilerek fidanlığın kapatılmasını isteyerek "Fidanlık kapatılarak karantina tedbirleri uygulanmalıdır. Böcekten korkmaya gerek yoktur. Bu böceğin insanlara zararı yoktur. Vatandaşların rahatlıkla bahçelerine girebilir işlerini yapabilirler ancak bu zararlıyı gördükleri an Gıda Tarım ve Hayvancılık Trabzon İl Müdürlüğü ve İlçe Müdürlüklerine bilgi vermelidirler" uyarısında bulundu.
Bir anda çoğaldılar
Esiroğlu muhtarı Temel Aydın da böceğin ilk kez bu yıl görüldüğünü belirterek bir anda çoğaldığını söyledi. Aydın, “Geçen sene bu yoktu. Böcekler her tarafa zarar veriyor. Böcek yöredeki fındık üreticilerini korkutuyor, tedirgin ediyor. Zaten düşük fındık fiyatı karşısında insanlar fındığın bakımını yapmıyordu, toplamaya acizleniyordu. Bu böcekte ortaya çıkınca iyice fındıktan soğudular. Bu böcek şu anda bir kilometrelik bir alanda mevcut. Buraları karantinaya alınmış durumda. 10 gün önce burada 5 tane böcek bulmuşken bir hafta sonra yaklaşık 700-800 tane böcek bulduk. İlaçlanmasına rağmen yine de tamamen imha edilemedi” ifadelerini kullandı.
