İzmir’in Urla ilçesinde yaşadığı bilinen Yunan doğa filozofu Anaksagoras’ın heykeli, mermer bankta oturur vaziyette Urla ilçesinde tasvir edildi. Heykelin yanına ise Anaksagoras hakkında bilgiler içeren bir yazı yerleştirildi. Ancak heykelin Anaksagoras’a değil de tasavvuf şiirinin en önemli temsilcilerinden olan Yunus Emre’ye benzetilmesi tartışma konusu oldu. Urlalı heykeltıraşlar İsmail Taşoku ve Ferit Furuncu, heykelin vücut kısmının Anaksagoras, kafa kısmının ise Yunus Emre’yi yansıttığını belirtirken, vatandaşlar da heykeli görünce şaşırdıklarını söyledi. Heykelin fikir babası Mahmut Tolon ise heykelden memnun olduklarını ve bilinçli olarak yörenin insanı gibi tasvir ettiklerini ifade etti.
“Ya Anaksagoras olsun, ya Yunus Emre olsun”
Urlalı heykeltıraş İsmail Taşoku, “Heykelin üst tarafı Yunus Emre’yi, alt tarafı Anaksagoras’ı yansıtıyor. Geçmişte üniversitelerde ders veren Mahmut Tolon, Urla’ya böyle bir heykel yapılması için fikir ortaya attı, biz de kabul ettik. Ona bir minyatür yaptık. Bu heykel beğenildi ancak daha sonra heykelin kafa kısmının değiştirilmesini teklif etti. Biz bunu kabul etmedik. ‘Ya Anaksagoras olsun, ya Yunus Emre olsun’ dedik. Tabiri caizse bu karpuza kabak aşılamak gibi bir şey olmuş” diye konuştu.
“Anaksagoras’ı yansıtmıyor”
Urlalı heykeltıraş Ferit Furuncu ise “Bu heykelin buraya yakıştığını düşünmüyoruz. Burada Anaksagoras heykeli yapılmak istenmiş ama heykelin Anaksagoras’ı yansıtmadığını üzülerek anlıyoruz. Teknik olarak da problemli bir heykel olduğunu görüyoruz. Oran olarak figürün problemleri var. Antik Yunan’da giyim tarzı bellidir. Sarık kullanılan bir şey değildir. Anaksagoras heykeli isteniyorsa ona benzetilmesi lazım. Daha önce yapılmış tasvirleri var. Bu heykel ifade olarak Anaksagoras’ı yansıtmıyor. Ben bu heykele baktığımda bir İslam düşünürü görüyorum” dedi.
“Yörenin insanı gibi yaptık”
Heykelin fikir babası Mahmut Tolon da şu açıklamayı yaptı:
“Biz eserden memnunuz. Eser fikrini ben ortaya attım, heykeltıraş Tülay Çelikel de yaptı. Anaksagoras ile ilgili yapılan tüm eserler temsilidir. Örneğin Pitagoras’ın yörenin giysisi olan poşu ile bir resmi bulunur. Anaksagoras’ın da başı kapalı ve açık şekilde resimleri mevcuttur. Bu tür düşünürlerin eserleri, zamanın ruhuna göre resmedilir. Örneğin, Yunanlılar Anaksagoras’ı çok yakışıklı bir şekilde resmeder. Bizanslılar keçi sakallı resmeder. Biz de yörenin insanı gibi yaptık. O eseri yörenin insanının benimsemesi önemlidir."
Vatandaşlar şaşırdı
Bazı vatandaşların heykelle ilgili tepkileri ise şöyle:
“Heykele yandan bakınca Yunus Emre’nin sarığı görülüyor. Giyim tarzı Antik Yunan dönemini yansıtıyor. Bu karışık bir şey olmuş.”
“Heykelin suratı Yunus Emre’ye benziyor ama giyimi ve ayakkabısı Yunan tarzında olmuş. Ben de Yunus Emre’nin heykeli sandım ama giyimi Yunanlılara benziyor.”
“Bu heykeli Anaksagoras’a benzetemedim. Anadolu’daki düşünürlerimize daha çok benziyor.”
“Anaksagoras’ın tasvirine baktığımızda heykel Yunus Emre’ye daha çok benziyor.”
Atakan Şen - Ceren Atmaca
