Gazikültür AŞ Genel Müdürü Prof. Dr. Halil İbrahim Yakar, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi olarak kültürel değerleri hatırlatmak ve gelecek nesillere bırakmak adına pek çok kültürel proje yürüttüklerini belirterek, bu projeler kapsamında "Karkamış Antik Kenti" ile ilgili kitabın yayımlandığını söyledi.
Yakar, kitap ile ilgili bilgi vererek, Karkamış Antik Kenti ile ilgili ulaşılan bilgilerde Karkamış’ın Hitit Merkezi ileri karakol görevi gördüğünü söyledi. Yakar, “Anadolu’dan, Mezopotamya’ya ve Mısır’a uzanan yolların önemli bir kavşak noktasında yer alan Karkamış Antik Kenti, geçmiş dönemlerde bu bölgenin ne kadar ehemmiyetli bir konumda olduğunu ortaya koymaktadır. Gaziantep birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olması sebebiyle birçok medeniyetin halen izlerini taşımaktadır. Bunlardan biri de Hititlerin Karkamış Kenti’dir. Stratejik bir yerde kurulmuş olan Karkamış, Hititlerin ve Asurların önemli bir yerleşim yeri olmuştur. Karkamış Geç Hitit Döneminin en önemli kentidir. MÖ 1400’lü yıllarda Hitit Devletinin hakimiyeti altına girmiş, I. Şuppiluliuma’nın oğullarından Piyasili’den itibaren 600 yıl boyunca Hitit geleneğini Güneydoğu Anadolu ve Kuzey Suriye’de ileri karakol görevi gören Karkamış Hitit Merkezi yönetimini her zaman rahatlatmıştır” dedi.
Karkamış Antik Kenti 1923 yılında ikiye ayrıldı
Karkamış hanedanının kesintisiz beş kuşak Kuzey Suriye’de Hitit Devletini temsil ettiğini hatırlatan Gazikültür AŞ Genel Müdürü Prof. Dr. Halil İbrahim Yakar, "12’nci yüzyılın başlarında Hitit Devletinin yıkılmasıyla Geç Hitit Krallıklarından birinin merkezi olmuştur. MÖ 717 yılında Asur Kralı II. Sargon Karkamış’ı ele geçirmiş ve Karkamış Asur Kenti olmuştur. Daha sonra değişik medeniyetlerin eline geçen Karkamış Osmanlı Dönemi’nde de iskan görmüştür. Karkamış Antik Kenti uzun yıllar unutulmuş, 1911 yılında İngiliz arkeologlar tarafından yerinin tespit edilmesiyle kazı çalışmalarına başlanılmıştır. 1911-1914 ve 1920 yıllarında yapılan kazılarla bulunan arkeolojik eserlerin bir kısmı yurtdışına çıkarılmış, bir kısmı Türkiye’de kalmıştır. Karkamış Antik Kenti 1923 yılında ülke sınırının belirlenmesi sırasında sınırın şehrin ortasından geçirilmesiyle ikiye ayrılmıştır. Antik kentin 55 hektarlık en önemli kısmı Türkiye’de, dış kentin 35 hektarlık bölümü Cerablus’ta (Suriye) kalmıştır. Antik Kent 1956 yılından 2011 tarihine kadar mayınlı askeri yasak bölge olarak kalmış ve 2011 tarihinde Gaziantep İl Özel İdaresi tarafından mayınlar temizletilmiştir. Kent 1920’li yıllardan 2011 yılına kadar yaklaşık 100 yıl arkeolojik çalışmaları kapalı kalmıştır" ifadelerini kullandı.
"Karkamış’ta çıkan eserler 4 müzede yer alıyor"
Kitapta ise, "2011 yılında Türk-İtalyan Arkeoloji Kurulu (Bologna, İstanbul ve Gaziantep Üniversitesi katılımıyla) tarafından alanda yeni kazı çalışmalarına başlanılmıştır. Günümüzdeki kazı çalışmaları İtalya Bologna Üniversitesinden Prof. Dr. Nicolo Marc¬hetti başkanlığında devam etmektedir. Günümüzde Karkamış’ın yukarı şehir ve kale kalıntıları Türkiye sınırları içerisinde, Gaziantep, Karkamış ilçesi yakınlarında, Aşağı şehir ise Suriye’nin Cerablus/ Cerabis (Hiera-polis) Köyü sınırlarındadır. Antik kent, Akro¬polis, Aşağı Kent ve Dış Kent olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. Bilindiği üzere 1. Dünya savaşında İngiliz ajanı olarak Ortadoğu’da görev yapan T.E. Lawrence de Karkamış’ta kazı yapan İngiliz ekibi içinde yer almıştır. Çıkarılan bazı tarihi eserler Londra’daki British Museum’a götürülmüştür. Kazı çalışmaları British Museum’un yayınladığı Karkamış adlı üç ciltlik kitapta bir araya getirilmiştir. Karkamış’ta arkeolojik çalışmalar sonucunda elde edilen eserler, bugün British Museum, İstanbul Arkeoloji Müzesi, Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi ve Gaziantep Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmektedir. Ankara’daki Anadolu Medeniyetler Müzesi’nin Taş Eserler kısmında yer alan ünlü rölyeflerin büyük bir kısmı Karkamış’tan çıkarılan eserlerden oluşmaktadır" ifadeleri yer aldı.
Turizmin cazibe merkezi haline gelecek
Kitabın sonunda Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından projelendirilen ve Türkiye’deki ulusal öneme sahip 45 sulak alandan biri olan Karkamış-Nizip Taşkın Ovası Sulak Alanı içerisinde kurulan "Ekopark Projesi" hakkında da yer alan bilgilerde ise, "Karkamış Antik Kenti’nin yanı başında yer alan Karkamış Sulak Alanı Projesi, sadece Gaziantep ve Türkiye’nin değil, tüm dünyanın büyük bir kültürel ve coğrafi mirasıdır. Yaklaşık 5 bin 500 dönümü kapsayan projede kıyı boyunca farklı peyzaj karakterlerini barındıran plaj, ekopark, su altı araştırma merkezi, teras ve rehabilitasyon alanları yer almaktadır. Ekopark Projesi’yle 197 kuş türü ve 71 farklı canlının barınacağı sulak alanda, vatandaşlar adeta doğayla bütünleşecektir. Ekopark Projesi’yle Fırat Nehri’nin etrafında kurulan Hitit ve Asur gibi çok önemli medeniyetlerin izleri, bitkiler ve kuş türleri korunarak bölgenin zenginlikleri gözler önüne serilecektir. Projeyle bölge iç ve dış turizmin cazibe merkezi haline gelecektir. Uzun soluklu bir çalışmanın ürünü olan kitap, Gaziantep’in geçmişte sahip olduğu tarihi kültürü doyurucu bilgilerle gözler önüne sermektedir. Burhan Balcıoğlu tarafından hazırlanan Karkamış Antik Kenti adlı bu çalışmada, tarih sahnesinde çok önemli bir konuma sahip Karkamış’ın Hitit, Geç Hitit ve Osmanlı dönemindeki tarihi üzerinde durulmuş, Karkamış kral ve yöneticileri hakkında bilgiler verilmiş, antik kentin yapısı ve kazı çalışmaları üzerinde durulmuş ve Karkamış’ta yer alan ortostatlar zengin fotoğraf görselleriyle tek tek tanıtılmıştır" denildi.
Prof. Dr. Halil İbrahim Yakar, Gazikültür AŞ’nin 19’uncu yayını olarak okuyucuyla buluşan 180 sayfalık kitabın Gaziantep Zeugma Müzesi ile Arkeoloji Müzesi mağazalarında, Türkiye çapında seçkin kitapçılarda ve internette satışa sunulduğunu bildirdi.
