Adana’da yaz mevsiminde ürün bolluğu yaşanması sebebiyle halde domatesin kilosu 50, karpuzun kilosu, 20 kuruşa kadar düştü.
Türkiye karpuz üretiminin yaklaşık yüzde 20’sinin karşılandığı Adana’da havaların iyi gitmesi ve ürün bolluğu sebebiyle karpuzun kilogram fiyatı tarladan çıkış fiyatı 80 kuruşken halde 20 kuruşa kadar düştü. Bursa domatesi ise 1 lira 20 kuruştan tarladan çıkarken halde fiyatı 50 kuruşa kadar geriledi. Karpuz ve domateste ürün bolluğu yaşanırken vatandaşların bu ürünlere talebinin azalması ise satışları etkiledi ve tonlarca ürün kabzımalların elinde kaldı.
Adana Kabzımallar Odası Başkanı Ali Batman, Vedat Dalokay Hal Kompleksi’ndeki ürün fiyatlarına ilişkin İHA muhabirine açıklamalarda bulundu. Domatesin kış mevsiminde 6 liraya satıldığı zaman hiçbir suçları olmadığı halde kabzımalların günah keçisi ilan edildiğini söyleyen Batman, “Bu ürünler arz talebe bağlı. Ürün bolluğu olunca fiyatlar kendiliğinden aşağıya çeker, ürün kısıtlı olunca fiyatlar yukarı çeker. Domates kış mevsiminde 5-6 liraya çıktı. Tüm Türkiye ayağa kalktı. Şuanda halde domates 50 kuruş ile 60 kuruş. Üreticiye maliyeti 92 kuruş. Kirası, diğer masrafları derken 1 lira 20 kuruşa mal oluyor. Şuan niye kimse bu üreticiye sahip çıkmıyor. En ufak bir pahalılıkta bütün günah keçisi komisyoncular oluyor. Komisyoncuların bunda bir kabahati yok. Şuan ürün bol” diye konuştu.
"Ürün bol, fiyat düşük"
Karpuzun ise para etmediğini ellerinde tonlarca malın kaldığını ifade eden Batman, şunları kaydetti:
“Karpuz 20 kuruş, 30 kuruş. Maliyeti ise 80 kuruş. Bu zararı kim ödeyecek çiftçiye. Ama bilip bilmeyenler hallerde pahalılık almış gidiyor diyorlar. Halimizde ürün bol, fiyat aşağıda. Ürün bol fiyat aşağıda, ürün az fiyat yukarıda. Arz talep bu. Borsa vazifesi görüyoruz. Satışlar çok zayıf.”
Korsan satışlar yüzünden hem kabzımalların hem de vatandaşların zarar gördüğünü anlatan ve ilçe belediyelerini denetime çağıran Ali Batman, “Korsan satışlar var. Onun için devamlı hükumetten ricamız var. Ürünlerin hale girip faturalanması lazım. Sonra kar marjı uygulaması yapılacak, o kara göre perakende satışı yapılacak. Hale girmediği zaman vatandaş çok fahiş fiyattan ürün yiyor. Şuan halde 50 kuruş 60 kuruş domates, dışarıda 2 lira, 2 buçuk lira. Belediyeler bunun denetimini de yapmıyor zararını vatandaş görüyor” ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanına çağrı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın hal dernek başkanlarını toplantıya çağırması gerektiğini vurgulayan Batman, “Zor durumdayız. Her şeyde günah keçisi yapılmamıza biz izin vermeyeceğiz. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye’deki bütün hal başkanlarını toplantıya çağırsın, biz orada nasıl ucuz sebze ve meyve satılır, üretici ve tüketici nasıl kollanır bunları masaya yatırmamız lazım. Yoksa bizi boşuna günah keçisi yapmasınlar. Çiftçinin bunun altından kalkması mümkün değil. Ürünlerin hale girmesi lazım. Hale girmezse ürünler denetim mekanizmasını çalıştıramazlar. Halden çıkınca faturayı alacak, faturaya göre kar marjını koyacak ve satışını yapacak” şeklinde konuştu.
Ayrıca Adana Kabzımallar Odası Başkanı Ali Batman, vatandaşların ucuz sebze ve meyve alması için 2-3 ailenin birleşip hale gelmesinin uygun olduğunu kaydetti.
Domates komisyoncusu Şevki Söğüt ise elinde satamadığı ve çürüdüğü için çöpe dökeceği 2 ton domatesinin olduğunu belirterek, “Domates 2 gündür satılmıyor. Salça fabrikaları da almıyor. Belediyeye haber verdik, gelip zabıt tutacaklar ve ürünleri çöpe dökeceğiz. Zararı biz çekiyoruz. Zararı bize ait. Bu sene çiftçinin hali çok kötü. Dışarıda söylendiği gibi değil. En iyi Bursa domatesi, kasası 10 liradan satılmıyor. Bütün zararı komisyoncular çekiyor” diye konuştu.
Seyhan ilçesine bağlı pazarlarda domates 1 lira 25 kuruştan, karpuz ise tanesi 2 liradan satılıyor.
