Kıyılmış sarmalık tütünü dünyaca bilinen Adıyaman’ın Çelikhan ilçesinde, neredeyse tüm evlerin çatı katları ‘tütün’ askı katı olarak kullanılıyor.
Dünyanın çeşitli ülkelerine ve Türkiye’nin tamamına ‘kıyılmış sarmalık tütün’ pazarlayan ve Adıyaman’ın en önemli üretim merkezi olan Çelikhan’da tütün mesaisi devam ediyor. Nisan-Mayıs ayında başlayan tütün mesaisi 4-5 ay sürüyor. Tohumlar sedirlerde filizlendikten sonra fideleri toprakla buluşturan tütün üreticileri, aylarca tütünü hasat edecek duruma getirmek için çalışıyor. Hasat mevsimi yaprakları kopartılan tütünde bu kez de saplama ve askıda kurutma dönemi başlıyor. İlçede bulunan evlerin neredeyse tamamının çatı katında ‘tütün’ askı iskeleleri bulunuyor. Evlerin çatı katına asansörü kurularak, tütünler asansörler yardımı ile çatı katına çıkartılıyor. İskelelere asılan tütünler kurutulmaya bırakılıyor.
Adıyaman’da binlerce ailenin geçim kaynağı olan tütünün üretim merkezi olan Çelikhan’da 40 bin dönüm arazide 5 bin çiftçi tarafından yaklaşık 7 ila 10 bin ton arasında tütün yetiştiriliyor.
“Kooperatifleşme ile kaçak olmaktan tamamen çıkacak”
Aroması nedeniyle Dünya’da katkı maddesi kullanmadan tek başına içilebilen nadir tütünlerden olan kıyılmış sarmalık tütün için 2017 yılında başlatılan kooperatifleşme sürecinde sona gelindi. Daha önce kayıt altında olmayan tütünler, üreticiler tarafından kurulan kooperatifler aracılığı ile vergisi verilen, bandrollü tütünler piyasada yer alacak.
Adıyaman Çelikhan Tütün Üreticileri Kooperatifi Başkanı Mahmut İlker Şahin, “Çelikhan ilçemiz yetiştirdiği tütün nedeniyle coğrafi işarete haiz bir ilçedir. Burada üretilen tütünlerimizin endemik yapısından dolayı marka değerinin korunması gerekiyor. Devletimiz yasal bir düzenlemenin içerisine girdi. Kooperatifleşmek suretiyle vergiye tabi, hukuka yasalara uygun bir şekilde, paketlenip satılması yönünde bir karar aldı. Üreticilerimiz artık ‘Çelikhan’ marka tütününü kıydıktan sonra paketleyip, tek başına satabilecek duruma geleceklerdir” dedi.
Çelikhan Ziraat Odası Başkanı Abdurrahman Kaya ise Çelikhan tütününün tek başına içilebilen tek tütün olduğunu öne sürerek, “Bizim tütünümüz dünya markasıdır. Dünyada katkı maddesi olmadan tek başına içilebilen tek tütündür. Kooperatifleşmeye gittik. Kooperatifleşme ile tütünümüzü marka haline getireceğiz. Üreticilerimiz mağdur olmayacak, üreticilerimiz rahat olsun” diye konuştu.
Tütün üreticileri ise, tütünün yetiştirilme sürecinden bahsederek, Çelikhan’da halkın geçim kaynağının tütün olduğunu vurguladı.
