Ankara’da yaşayan Uçak Mühendisi Nevres Özdüzenciler, geliştirdiği mobil arıcılık sistemiyle Türkiye’nin dört bir yanını gezerek bal topluyor. Özellikleriyle dünyada tek olan ve yüzde yüz yerli olan sistem mevsim koşullarından etkilenmeden bal üretmeye imkan sunarken, arı ölümlerinin de önüne geçiyor. Tek başına arıcılık yapmaya imkan sağlayan mobil sistem, kadınların arıcılık yapmasının da önünü açıyor.
Almanya’da emekli olduktan sonra Türkiye’ye yerleşen 61 yaşındaki Uçak Mühendisi Nevres Özdüzenciler, arıcılığa merak sardı. Kendi çabalarıyla sürdürdüğü arıcılıktan yeterli verimi elde edemeyen Özdüzenciler, dünyada eşi olmayan özellikte mobil arıcılık sistemi geliştirdi. Yüzde yüz yerli olarak ürettiği mobil römork sayesinde mevsim koşullarından etkilenmeden Türkiye’nin dört bir yanında bal üretmeyi başaran Özdüzenciler, hem bal çeşitliliğini hem de üretimi 5 kat artırdı.
Sistemi tüm Türkiye’de yaygınlaştırmak istediğini belirten Özdüzenciler, hazırladığı römorku adeta bir karavana dönüştürdü. Mobil römorka güneş panelleri de yerleştiren uçak mühendisi, balın ayıların hedefinde olmaması için güvenliği üst seviyeye taşıdı. Ayılar için ızgara sistemini römorka ekleyen Özdüzenciler, bal hırsızlığının da önüne geçecek farklı güvenlik önlemleri aldı. Sisteme eklenecek GPRS sistemi ile römorkun nerede olduğu takip edilirken, tüketilen balın hangi floradan olduğu da bilinecek.
"Bir hanımefendinin ya da yaşlı bir beyefendinin bile kolaylıkla yapacağı bir işe dönüşüyor arıcılık"
Ülkemizdeki zenginlikten yararlanıp bal verimini artırmak amacıyla bu sistemi geliştirdiğini ifade eden Nevres Özdüzenciler, kullanım kolaylığı sağlayan mobil sistemle kadınların da kolaylıkla arıcılık yapabileceğini belirtti. Özdüzenciler, "Esasında hayvancılık yapıyoruz. İster koyun güdün, ister inek güdün hiçbir farkı yok. Bizim arıcılar maalesef sabit arıcılık yapıyor. Ya da bir iki konaklama ile verim elde etmek istiyor. Eğer gittiğiniz bölgedeki flora beklentilerinizi karşılamıyorsa o yıl oradan bal hasadı yapamıyorsunuz. Şeker veriyorlar bu sefer arı ölmesin diye. Bu sistemle işin tesadüfü ve gerekçesi kalmıyor. Arınızı römorka yerleştirip gidiyorsunuz. Bilimsel çalışmak lazım. Burada fiziksel erkeğin gücüne erkek yok. Bir dokunuşla 25 tane kovanı çekebiliyorsunuz. Şurada bir hanımefendinin taşıyacağı ağırlıkta iki buçuk 3 kilogram. Bir hanımefendinin ya da yaşlı bir beyefendinin bile kolaylıkla yapacağı bir işe dönüşüyor arıcılık. Buradaki ana hedef tek başına arıcılık yapmak esastır. Arıcılıkta elaman bulma noktasında ciddi sıkıntılar yaşanıyor. Yeni gelişen teknolojileri uygulama konusunda yardımcı olmak istedim. Mobil arıcılık sisteminin en önemli ayrıntılarından bir tanesi tabut kovan deniliyor, halk arasında ben yatay kovan tabirini tercih ediyorum. Benim yaptığım AR-GE çalışmasında 25 kovanlı tasarım yaptım. Kullanılan çıtalar sabit çıtalardır. Bu sisteme geçtiğinizde yine çıtalar kullanılabilir. Değişen hiçbir şey yok. Bu kovanın en büyük avantajlarından biri hafifliğidir. 13.8 kilogram ağırlığındadır. Kovanın hafif olması lazım" dedi.
"Hiçbir şey tesadüfe kalmadığı için ciddi bir bal elde ediyorsunuz"
Mobil römorkla farklı floralardan bal elde etmenin çok kolay olduğunu ifade eden Özdüzenciler, "Kovanlar 120 kilogram kadar taşıyabiliyor. Çok özel bir kovandır. Maliyeti de çok fazla değil. Bu kovan ömür boyu kullanılabilecek bir kovan. Benim hedefim yurt içinde arıcılarımıza para kazandırmak. Arıcılıkta teknolojik anlamda bilgi anlamında geri geliyoruz, okumuyoruz. Ben mühendis olarak bilgilerimi aktardım bu projeye. Bu römorku edinmek çok kolay değil. Ama emin olun hiç bir şey tesadüfe kalmadığı için ciddi bir bal elde ediyorsunuz. Burada polen, kazanabilirsiniz. Arı zehiri kazanabilirsiniz. Çok değerli bir ürün. Memleketimizde henüz daha alışmadık tüketim anlamında. Arı zehirini daha yeni yeni öğreniyoruz. Arı sütünü daha yeni yeni öğreniyoruz. Çinliler gibi değiliz. Çinliler arıları yüksek teknoloji ile kullanıyor. Arılarını gezdiriyorlar mobil arıcılıkla. Kovan başı hasadı 50-55 kilogram iken bizim hasadımız 13-14 kilogram. Bizim meralarımız, floramız bitkisel anlamda çok daha zengin. Bunları henüz çok iyi değerlendiremiyoruz. Maalesef. Bu sistemle bunu çok iyi yapabiliriz. Türkiye’nin birçok dağında bölgelerinde doğal bölgeler var. Bu römork ile o bölgelere ulaşmanız mümkün. Bu römorku köy yolunun yol kenarına park ediyorsunuz arıyı uçuruyorsunuz. Dolayısıyla çok kolay. Yolun kenarına park edin. Kanatlarını açın ve arılar çalışsınlar" diye konuştu.
Sistem üst düzey güvenliğe sahip
Sistemin ayılara karşı ayrı bir güvenliği olduğunu kaydeden Özdüzenciler, "Bu sisteme gördüğünüz gibi ayı olan bölgelerde ön tarafına bir ızgara çekerek ayının müdahalesini sıfıra indiriyor. Bu sistem çok güvenli, yolda giderken arıları sarsıntıya uğratmıyor. Siz güvenlik sisteminizi çalıştırdığınızda dışarıdan birinin bunu özel bir ekipman kullanmadan ne kabin içine girmesi ne de sistemi açabilmesi mümkün değil. Çok özel bir ekipmanla gelmesi lazım. Son derece güvenli. Hırsızlığa karşı önlemler aldım. Tekerin ve topuzun güvenliği var. Sistem üzerinde aynı zamanda GPRS kullanabiliyorum. Aynı zamanda Wi-fi modemiyle kamera sistemi kurabiliyoruz. Müşteriler aracın hangi mevkide olduğunu sistem üzerinden takip edebilirler. IP adresi verilirse benim yediğim balın hangi bölgeden geldiğini müşteriye sunabiliyoruz. Yüzde yüz yerli imalatımızdır" ifadelerini kullandı.
Uçak Mühendisi Özdüzenciler, sistemin ülkede yaygınlaşması için Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin desteğini beklediğini belirterek, en iyi balın Türkiye’de üretileceğini tüm dünyaya göstermek istediğini ifade etti.
