TOBB Türkiye Maden Meclisi Başkanı İbrahim Halil Kırşan, Covid-19 salgını nedeniyle dünya maden endüstrisinde meydana gelen değişimleri ve Türkiye madencilik sektörünün salgından nasıl etkilendiği konusunda değerlendirmelerde bulundu.
Geçen hafta yenilenen TOBB Türkiye Maden Meclisi seçimine tek aday olarak katılan ve oy birliğiyle Başkan seçilen İbrahim Halil Kırşan, Covid-19 salgınının dünyadaki en büyük ham madde tüketicisi olan Çin’den yayılmasının ve Çin’in bu salgın nedeniyle dış dünyaya kapılarını kapatmasının olumsuz etkilerinden bahsetti. Kırşan, başta madencilik olmak üzere birçok sektörü olumsuz etkileyen Covid-19 salgını ve buna bağlı olarak, altın hariç madencilik ürünleri olan; bakır, kurşun, çinko, nikel gibi emtia fiyatlarında ciddi düşüşler meydana geldiğini aktardı.
Kırşan, Covid-19 salgını nedeniyle bakır fiyatlarının son dört yılın en düşük düzeyine inerek yılbaşından bu yana yüzde 22, alüminyumun yüzde 14, çinkonun yüzde 20 ve nikelin yüzde 20’nin üzerinde değer kaybettiğini ifade etti. Bu yılın başında 14 bin doların üzerinde seyreden nikelin 12 bin doların altına, 6 bin dolar seviyelerinde seyreden bakırın 4 bin 250 dolar seviyelerine, 2 bin 500 dolar seviyelerinde seyreden çinkonun 2 bin doların altına, 2 bin doların biraz üzerinde seyreden kurşunun ise bin 500 dolara kadar indiğini belirten Kırşan, salgının etkisinin kırıldığı ve kontrol altına alınmaya başladığı bugünlerde ise emtia fiyatlarının biraz toparlanarak nikelin 12 bin 250 dolara, bakırın 5 bin 350 dolara, çinkonun bin 975 dolara, kurşunun ise bin 660 dolara çıktığını ifade etti.
Küresel çapta ilan edilen bu pandemi sürecinden etkilenen pek çok endüstri kolu gibi dünya maden endüstrisinin de bu süreçten olumsuz etkilendiğini ifade eden TOBB Türkiye Maden Meclisi Başkanı Kırşan, dünya madencilik endüstrisinde söz sahibi önde gelen ülkeleri olan; ABD, Kanada, Avusturalya ve Güney Afrika gibi ülkelerin madencilikte söz sahibi firmaları birbiri ardına Şubat, Mart ve Nisan ayları içerisinde madencilik operasyonlarını kısacaklarını söyledi. Ayrıca Kırşan, geleceğe ilişkin zorunlu olmayan yatırımlarını askıya alacaklarını ve üretimde ciddi manada yavaşlamaya gideceklerini kamuoyuna deklare edildiğini söyledi.
Dünya maden endüstrisinde yukarıda ifade edilen olumsuzluklardan ülkemiz madencilik sektörünün de etkilendiğini belirten Kırşan, yaşanan bütün olumsuzluklara rağmen ülkemiz madencilik sektörü salgın sürecinde ön alarak alınması gerekli her türlü tedbiri süratle almasıyla bulaşın önüne geçtiklerini hükümetin ve özellikle Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in desteğiyle belli bir yaşın üstünde ve kronik hastalığı olanlar hariç istihdamda büyük kayıplar yaşanmadan çarkların döndürülerek üretime devam edildiğini ve bunun da sektör açısından büyük bir başarı olduğunu vurguladı.
Korona virüs salgınının beraberinde getirdiği olumsuzluklardan madencilik sektöründe en büyük şoku krom üreticilerinden yaşadığını ifade eden Kırşan, arz-talebe bağlı olarak kırılgan bir fiyat mekanizmasına sahip olan krom madeninin salgın süreci ile beraber 200 doların altına inmesi ile birçok krom madeninin üretimi ara verdiğini, gücü olan belli sayıda krom üreticisinin ise stoka çalıştığını ve önümüzdeki süreçte fiyatların yükselmesine bağlı olarak bu stokların eritilebileceğini belirtti. Altın, bakır, kurşun ve çinko gibi madenlerde üretimin aksamadan devam ettiğini belirten Kırşan, Çin’in kapılarını kapatmasıyla ülkemizde özellikle mermer ve doğal taş sektörünün üretim ve ihracat boyutuyla bundan olumsuz etkilendiğini, ancak Çin’in salgın sürecini geride bırakmasıyla beraber gelen sinyallerin olumlu olduğunu ve kısa sürede stoklarda biriken ürünlerin ihracata konu olacağını belirtti.
İtalya, İspanya ve Fransa gibi Avrupa Birliği ülkelerde salgın sürecinin ağır seyretmesi ve bu gibi ülkelere ihracatın yapılamaması sebebiyle feldspat, kuvars, kalsit, bentonit, barit ve trona gibi endüstriyel ham maddelerin üretim ve ihracatında bir miktar yavaşlama olduğunu kaydeden Kırşan, salgın sürecinin sonunda gelmesiyle beraber bu ham maddelere biriken talep nedeniyle hızlı bir toparlanma sağlanarak ihracatın artabileceğini ifade etti.
Kırşan, Türkiye’de salgın sürecinde zorunlu olarak uygulanan seyahat ve sokağa çıkma kısıtlaması gibi uygulamalardan dolayı ara verilen maden arama projeleri ile ertelenen maden yatırımlarının önümüzdeki yaz ayları ile beraber hızlı bir şekilde hayata geçirileceğini belirtti. Kırşan, salgın nedeniyle madencilik sektöründe yaşanan üretim kayıplarının ve ihracattaki gerilemelerin telafisinin mümkün olabileceğini, alınacak tedbirlerle hızlı bir toparlanmanın zor olmayacağını ancak bunun yasal düzenlemelerle desteklenmesi gerektiğini, madencilik sektörünün en büyük özleminin ise çıkarılacak yeni bir maden kanunu olacağını da ifade etti.
İbrahim Halil Kırşan kimdir?
TOBB Türkiye Maden Meclisi Başkanlığına seçilmeden önce kamuda ve özel sektörde uzun yıllar madencilik ve enerji sektörlerinde çalışan Kırşan MTA Genel Müdürlüğünde Daire Başkanı ve Genel Müdür Yardımcılığı, Başkent Doğalgaz Genel Müdür Yardımcılığı ile Özelleştirme İdaresinde Başkan Yardımcılığı görevlerinde bulunmuş ve 30 yıllık kamudaki bürokratik görevlerinden sonra kendi isteğiyle emekli olup özel sektöre geçmiştir. İbrahim Halil Kırşan halen Çiftay A.Ş Enerji ve Maden Grubu Başkanı olarak görev yapmaktadır.
