Sertifikalı fıstık aşılama ustası Hasan Doksal, Batman’da son yıllarda fıstık ekimine ağırlık verildiğini belirterek, 10 dönümlük fıstığın, 100 dönüm buğdaya bedel olduğunu söyledi.
Fıstık ağaçlarından verim alabilmek için aşılamanın çok önemli olduğunu belirten aşılama ustası Doksal, 25 yıldan bu yana ağaçlarda ve fidanlarda aşılama yaptığını dile getirdi. Bir çok kişinin tarlasında artık buğday, arpa ve mercimek yerine fıstık ağacı ektiğini ifada eden Hasan Doksal, “Batman bölgesinde artık millet fıstığa yöneldi. Gaziantep, Siirt bu fıstıktan güzel bir gelir getirdi. Batman yöresinde de millet yavaş yavaş bu işe giriyor. Daha önce başlayan bazı kişiler verim alamadı. Bunu bilmiyorlardı, aşıyı bilmiyorlardı. Yapılan aşılar, alınan fidanlardan aşı alıyorlardı. Tekrar aynı ağaca vuruyorlardı. Aşılar randımanlı değildi. Erkekler ve dişiler düzenli değildi. Bundan dolayı millet verim alamıyordu" dedi.
"Aşılama olmazsa verim alınmaz"
Bazı vatandaşların 20 senelik bahçesi olduğunu ancak verim alamadığını söyleyen Doksal, bunun bazı sebeplerinin olduğunu söyledi. Doksal, "Güzel erkek vermezse, dişileri yan yana vurmazsa, erkekleri sıralı vurmazsa ve rüzgar polenlere vurmazsa verim alamaz. Düzenli ilaçlama zamanı var. Millet ondan dolayı yok fıstık olmuyor diyor. Batman’da fıstık çok mükemmel olur. Batman’ın fıstık geliri güzeldir. Batman yöneldi artık. Buğday gelir getirmiyor. Şuan 10 dönüm fıstığınız olsa 100 dönümlük buğdayın yerine geçiyor rahatlıkla. 100 dönüm buğday ekersen 10 dönüm fıstık kadar gelir getirmez kesinlikle. Ben kendimde fıstığa yöneldim. Benim 7 bine yakın fıstık ağacım var. Şuan içinde olduğumuz bahçede 4 bin fidan var. Birçok kişi buğdayı, arpayı, mercimeği bıraktı ve fıstığa yöneldi" diye konuştu.
"Aşılama 20 Mayıs gibi başlar Haziran sonunda biter"
Fıstık bahçesinde aşılamanın çok önemli olduğunu belirten Doksal, "Aşı ve aşıcı çok önemlidir. Ustanın aşıyı vurduğu yön, usta gözü tanıyacak, usta aşıyı tanıyacak, usta ağacı tanıyacak. Hangi göz aşı gözüdür, hangi gözler verim gözüdür. Bir kalem kesiyoruz dört çeşit göz var. O dört çeşit gözden idealini alıyoruz. İdeali olmazsa kesinlikle o aşı olmaz. Yan bahçede geçen sene birileri aşı yapmış. Fidandan kalem almış. Fidandan kalem almış gidip aşı yapmış. O olmaz. O aşı tekrar kendi ırkına döner ve fıstık tutmaz. 50 senede geçse fıstık tutmaz. 20 senedir fıstık ekmiş onları bu sene aşıladım. 20 seneden beri ekmiş kesinlikle fıstık alamamış. Bu sene aşıladım ve aşıları da mükemmel tutmuş. O aşıdan dolayı fıstık verecek. 25 yıldan bu yana bu işi yapıyorum, fıstıklarla ilgileniyorum. Aşılama dönemi beşinci ayın 20’si gibi başlıyor, altıncı ayın sonuna kadar devam ediyor. Yerine göre bazen değişir. Bahçe suluysa ve güzelse yedinci ayın 15’ine kadar da ben yaptım oldu. Yer ve zemin çok önemlidir. Sulaması çok önemlidir. Tarla güzelse aşı tutuyor. Aşı sıcakta tutuyor. Bayramdan 15 gün önce burada aşı yaptım. O zaman gözler tazedir. Gözler tazeyse sıkıntı olur. Burada yüzde 1, yüzde 2 sıkıntı olur. Ama diğer yaptığımız bahçelerde Allah’ın izni ile sıkıntı olmaz” ifadelerini kullandı.
"Batman’da 70 bin dönüm fıstık ekili"
Batman Fıstık Üreticileri Birliği Başkan Yardımcısı Hıfzullah Aktaş, resmi rakamlara göre Batman ve çevresinde 40 bin, kayıt dışı ile birlikte toplam 70 bin dönüm fıstık ekiminin yapıldığını söyledi. Aktaş, Batman ve çevresinde çiftçilerin fıstık ekimine yönelmesinin asıl sebebinin buğday ve arpa gibi ürünlerin veriminin düşmesinden kaynaklandığını söyledi. Aktaş, “Batman’da çiftçilerin fıstık ekimine yönelmesi, buğday, arpa ve mercimeğin sürekli ekilmesi ve verim düşmesinden dolayı ekinler yağışlardan ve mevsimlerin değişmesinden dolayı çiftçilerimiz artık istedikleri ürünleri elde edemiyor. Maliyetler yükseldi. Bundan dolayı çiftçilerimiz fıstık ekimine yöneldi. Bu daha çok kırsal olan arazilerde ekilmeye başlandı. Son zamanlarda tarıma da elverişli olan arazilerde ekimi yapılmaya başlandı. Şuanda Batman’da 40 bin dönüm ekili alan var fıstık olarak. 30 bin dönüm de kayıt dışı bulunmaktadır. Toplamda ise 70 bin dönümde şuan fıstık ekimi yapılmıştır. Orta vadede iyi bir kazanç elde edilecektir. Hububata göre daha farklı. Şuan 1 ton fıstığın fiyatı 50 bin TL, 55 ton buğdayın fiyatı ise 50 bin TL’dir. Burada çiftçilerimiz iyi bir kazanç elde edeceklerdir. Bizlerde yeni başladık. Fıstık Üreticileri Birliğini de 6 ay önce kurduk. Batman Gıda, Tarım İl Müdürlüğü gerekse Batman Fıstık Üreticileri Birliği olarak fıstık alanında eğitimler ve seminerler vereceğiz. Bunlara çiftçilerimizin katılmasını bilinçlenmelerini istiyoruz. Bilinçli fidan eğitimi almaları gerekiyor. Bilmedikleri takdirde fidanlara zarar verirler. İstedikleri verimi alamazlar. Zamanında aşılamalarını yapmaları lazım. Bunların böcek ve solucan gibi ağaçlara zarar veren canlılara zamanında müdahale etmeleri gerekiyor. Batman Fıstık Üreticileri Birliği olarak da en kısa zamanda bünyemizde ziraat mühendisleri, fıstık üzerine lisans yapmış olan mühendisler bulunduracağız ve çiftçilerimizi bilinçlendireceğiz. Çiftçilerimize tarlada eğitimler vereceğiz ve çiftçilerin bu eğitimlere katılmalarını istiyoruz” şeklinde konuştu.
