Bayburt’un Aydıntepe ilçesine bağlı Yukarıkırzı köyünde Ermenler’in saldırıları karşısında su kuyularına kendilerini atarak hayatlarını kaybeden Müslüman Türk kadınlarının ismi İffet Anıtı’nda yaşatılıyor.
Aydıntepe ilçesine bağlı Yukarıkırzı köyünde inşa edilen ve Türkiye’de bir ilk olma özelliği de taşıyan İffet Anıtı’nda Birinci Dünya Savaşı yıllarında Bayburt ve civarında Ermeni çeteleri tarafından gerçekleştirilen mezalime ilişkin figürasyonlar ve bu mezalim sırasında Müslüman Türk kadınlarının namuslarını korumak için kendilerini içerisine attıkları su kuyuları sergileniyor. O yıllardan muhafaza edilen açıklamalı bilgi ile sergilenen su kuyusu taşı da anıtta yer alıyor. Ermeni mezaliminin acı hatırasını gelecek nesillere aktarmak için yükselen anıt estetik yapısıyla da dikkat çekiyor.
19 Kasım 2017de açılışı yapılan anıtı bu zamana kadar yaklaşık 25 bin kişi, ziyaret etti.
“Tarihi olaylarıyla ön plana çıkan bir köy”
Yukarıkırzı köyünün, tarihi olaylarıyla ve yaşanmışlıklarıyla ön plana çıktığını ifade eden köy sakinleri, "1. Dünya Savaşının son yıllarında Ermeni Çeteleri, bu toprakları terk ederken bu köyümüzde büyük acılar yaşanmış. Çeteler, köydeki genç kız ve kadınlarımızın iffetlerine musallat olmuş, bu muameleye maruz kalan kadınlar ise köyde buldukları su kuyularına atlayarak, tecavüzden kaçmaya çalışmışlar. Devlet büyüklerimizde bu anıtla beraber o günü yaşatan bir müze inşa ettiler. İçerisinde de o zamanı anlatan kılıç, kuyu ve savaş aletleri var. İffet Anıtı’yla verilen en büyük mesajımız birlik ve beraberlik. Bu anıtın verdiği en büyük mesajlardan birisi de kadınıyla erkeğiyle, çoluğuyla çocuğuyla, genciyle yaşlısıyla topyekun bir şekilde zorluklara karşı birliğimize beraberliğimize, namusumuza, şerefimize göz koyan ve bunu yıkıcı bir şekilde adım atan topyekun olduğumuzun, olabildiğimizin ve bu gücü de inancımızdan, değerlerimizden aldığımızın da bir göstergesi. Bu yönüyle geçmişte yaşanan hadiselerin bugüne taşınması gençlerimize çocuklarımıza örnek olması anlamıyla da elbette ki çok önemli" ifadelerine yer verdiler.
“Bayburt civarında zulüm yaşanmış”
Bayburt Şehit Aileleri Derneği Başkanı Selami Köksal da, anıtın yoğun ziyaretçisi olduğunu söyleyerek, "Ruslar, Bayburt’u işgal edince bu bölgede acı olaylar yaşandı. 1918 yılının ocak ayında, Bolşevik isyanı çıkınca Rusya, bu bölgeden çekilmeye başladı. Ancak bu sırada Ermeni çetelerine silah bıraktı ve silah gücünün Ermeni çetelerine geçmesini sağladı. Arşak Paşa yönetimindeki Ermeni çeteleri, Bayburt civarında zulme başladı. İşte bu Yukarı Kırzı Şehit Kadınlar İffet Anıtı da bunun bir örneğidir" diye konuştu.
Öte yandan ABD Başkanı Joe Biden’in ‘Soykırım’ açıklamasının ardından internet kullanıcıları yoğun olarak ‘iffet Anıtı’nı aramaya başladı.
İffet Anıtı hakkındaki detaylar:
Aydıntepe ilçesine bağlı Yukarıkırzı köyünde Bayburt Şehit ve Gazi Aileleri Derneği tarafından valilik ve belediye desteği ile inşa edilen İffet Anıtında, 1’inci Dünya Savaşı yıllarında Bayburt ve civarında Ermeni çeteleri tarafından gerçekleştirilen zulme ilişkin figürasyonlar ve Müslüman Türk kadınlarının namuslarını korumak için kendilerini içerisine attıkları rivayet edilen su kuyuları sergileniyor. Çevresine şehit edilen kişilerin isimlerinin yazılı olduğu mezar taşları konulan anıtta, o yıllarda muhafaza edilen açıklamalı bilgilerle sergilenen su kuyusu taşı da yer alıyor. 100 yıl önce Ermeni zulmünün acı hatırasını gelecek nesillere aktarmak için yükselen anıt, estetik yapısıyla da ziyaretçilerinin ilgi odağı oluyor.
