Bitlis’in Ahlat ilçesinde taş işçileri, 35-40 derecede Ahlat taşı çıkartarak ekmeklerini kazanıyor.
Nemrut Dağı eteklerinde bulunan taş ocaklarında günün ilk ışıklarıyla birlikte çalışmaya başlayan işçiler, ellerindeki çivi ve manivela yardımıyla taş blokları çıkarıyor. İlçenin Kırklar Mahallesi ile Ovakışla beldesi arasında bulunan arazilerde yoğunlukla bulunan ve büyük kütleler halinde tamamen insan gücüyle çıkarılan Ahlat taşı, buradan kamyonlara yüklenerek işlenmek için atölyelere götürülüyor.
Atölyelerde, duvar örmek için çeşitli ebatlarda kesilen taşlar, ayrıca siparişlere göre süslenerek Türkiye’nin birçok yerine gönderiliyor. Özellikle Nemrut Dağı eteklerinde bulunan taş ocaklarına sabahın erken saatlerinde gelen taş işçileri, günlük ortalama 8-10 ton arasında değişen kaya parçalarını çıkarıp işleme atölyelerine gönderiyorlar. Yazları serin, kışları ise sıcak tutan Ahlat taşı, özellikle ev dekorasyonu ve yalıtımında, cami minaresinde, kümbetlerde, çeşmelerde ve mezar yapımında kullanılıyor.
“Ekmeğimizi taştan çıkarıyoruz”
Ahlat ilçesinde yaşayan 44 yaşındaki Cesim Akkuş, 20 yıldan beridir taş ocaklarında çiviler ve manivela yardımıyla taş işçiliği yaptığını ve bu şekilde adeta ekmeklerini taştan çıkardıklarını söyledi. Akkuş, “Sabah 06.00’da taş ocaklarına geliyoruz. Ekmeğimizi taştan çıkarıyoruz. Sabahın erken saatlerinde geldiğimizde kayaları manivela yardımıyla kaldırıyoruz. Daha sonra da çıkardığımız kayaları paket haline getirerek, işlenecek konuma hazırlıyoruz. Burada çıkarıp paket haline getirdiğimiz taşları diğer arkadaşlarımız alıp atölyede işlemek üzere götürüyorlar. Atölyelerimizde de hızar dediğimiz kesici makinelerimizle düzeltip kullanılabilir bir malzeme konumuna getiriyoruz. Bu taşın özelliği kışları sıcak, yazları ise serin tutmasıdır. Taş ustalığı yeni bir gelenek değil. Geçmişte de örnekleri olduğu gibi başta Selçuklu Mezarlığında olmak üzere çok eski bir gelenektir. Ahlat taşı ile inşa edilmiş 800 yıllık türbelerimiz var. Günlük olarak bir gün öncesinden hazırladığımız kayalara çiviler çakarak yerinden oynatıyoruz. Daha sonra manivela ile çıkarıp balyozlarla paket haline getiriyoruz. Günde bazen hiç çıkaramadığımız zamanlarda var. Ancak ortalama 80-100 adet taş çıkarıyoruz. Bu da ortalama 8-10 tona yakın bir malzeme oluyor. Ekibimiz 4 kişiden oluşuyor. Ancak diğer ocaklarda da çalışan arkadaşlarımız var” dedi.
