Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Abdullah Tancan, 30 Haziran 2021’de Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Destekleme Mekanizması’nın (YEKDEM) sona ereceğini belirterek, bugüne kadar dolar bazlı verilen teşviklerin yeni dönemde TL olarak verileceğini açıkladı. Yatırımcıları ve tüketicileri ani kur hareketlerinden korumayı hedeflediklerini belirten Bakan Yardımcısı Tancan, yeni teşvikleri önümüzdeki günlerde ilan edeceklerini söyledi.
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO), salgın döneminde sektörel istişare toplantılarına devam ediyor. Video konferans yöntemi ile düzenlenen Enerji Sektörü İstişare Toplantısı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Abdullah Tancan’ın katılımıyla gerçekleştirildi. BTSO Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Burkay’ın moderatörlüğünde yapılan toplantıya BTSO Meclis Başkanı Ali Uğur, EPDK Başkan Yardımcısı Hacı Ali Ulutaş, TEİAŞ Genel Müdürü Orhan Kaldırım, BTSO Enerji Konseyi Başkanı Erol Dağlıoğlu katıldı. Sektör temsilcilerinin büyük ilgi gösterdiği toplantıda Bakan Yardımcısı Abdullah Tancan, sanayicilerden gelen güncel soru ve sorunlarla ilgili bilgilendirmede bulundu.
BTSO Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Burkay, 2020 yılında Kovid-19 salgını nedeniyle küresel ticaretin neredeyse durma noktasına geldiğini, buna rağmen Türkiye’nin sağlam üretim altyapısı ve nitelikli insan kaynağı ile yılı dünya ekonomilerine göre nispeten olumlu bir tabloyla kapatmayı başardığını söyledi. Başkan Burkay, sanayi sektörünün salgının en ağır olduğu günlerde bile üretimini sürdürdüğüne dikkati çekerek, “Ülkemizin üretim üssü Bursa’da 17 organize sanayi bölgemizde elektrik ve doğalgaz tüketimi pandemi öncesindeki değerlere yaklaştı. Ülke genelinde ihracatımız 169,5 milyar dolar olarak gerçekleşirken, Bursa iş dünyamız 2020 yılında yaklaşık 14 milyar dolarlık ihracat katkısı gerçekleştirdi.” dedi.
Girdi maliyetleri düşürülmeli
İş dünyasının yeni yılda en önemli beklentisinin iş ve yatırım ortamının güvenli ve daha cazip bir hale getirilmesi olduğunu ifade eden Başkan Burkay, “Bu konuda Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde demokrasi, hukuk ve ekonomi alanında yürütülen reform çalışmaları motivasyonumuzu artırmaktadır. Yeni normalde de en hızlı ve güçlü toparlanma yine sanayi ve ihracatla sağlanacaktır. Özellikle yılın ikinci yarısından itibaren aşı uygulamalarındaki başarıya bağlı olarak küresel ticaretin ivme kazandığı yeni bir dönem bekleniyor. Bu noktada üreticimize verilecek destekler, sürdürülebilir kalkınma hedeflerimize yeniden odaklanmanın temelini oluşturacaktır. Girdi maliyetlerini düşürmeye yönelik verilecek destekler artarak devam etmelidir. İş dünyası olarak beklentimiz, enerji ihtiyacımızın sürekli, kaliteli ve uygun maliyetle karşılanmasıdır.” diye konuştu.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez liderliğinde enerji gibi stratejik bir alanda üretim ve tedarik zincirinin işleyişi için önemli çalışmalar gerçekleştirildiğini belirten İbrahim Burkay, şöyle devam etti: “Salgının etkisiyle sanayicimizin üzerindeki yük arttı. Büyük zorluklarla Türkiye’mizin kalkınma hamlesine destek sağlayan üreticilerimiz, bu koşullarda yüksek enerji maliyetleriyle de mücadele ediyor. Yatırımları ve ihracatı artırmak için sanayicimizin üzerindeki yüklerin hafifletilmesi gerekiyor. Bu kapsamda, üreticilerimizin maliyet hesaplaması ve üretim planlamalarını daha sağlıklı yapabilmeleri için son kaynak tedarik tarifesi bileşenleri içinde yer alan YEKDEM maliyet yükünün kaldırılması ve yenilenebilir enerji kaynaklarının desteklenmesi için farklı bir yöntem geliştirilmesini talep ediyoruz.”
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Abdullah Tancan, enerjinin en uygun maliyetle tüketiciye sunulması için çaba gösterdiklerini söyledi. Bakanlık olarak sanayicilerle sık sık bir araya gelerek sorunları ve çözüm yollarını istişare ettiklerini bildiren Bakan Yardımcısı Tancan, “Bursa sanayide Türkiye’nin en önde gelen illeri arasında yer alıyor. Büyük bir sanayi kenti. Bu toplantıyı çok önemsiyoruz. EPDK Başkan Yardımcımız ve TEİAŞ Genel Müdürümüzle birlikte Bursalı sanayicilerimizin bize iletmiş olduğu konuları çözüme kavuşturmayı istiyoruz” dedi.
Pandemiye rağmen 2020’de tüketim miktarı arttı
Türkiye’de pandemi sürecinin etkisiyle geçen yıl özellikle mart ve nisan aylarinda elektrik tüketiminde sert bir düşüş yaşandığını, sonrasında ise hızlı bir toparlanma görüldüğünü ifade eden Bakan Yardımcısı Tancan, "Özellikle sanayide tüketim 2019’un üzerine çıkmaya başladı. 2020 yılını tüketim miktarı olarak bir önceki yılın üzerinde tamamladık. Birçok ülkeye nazaran yılı iyi bir noktada tamamladık” diye konuştu.
Türkiye’de elektrik üretimi ve dağıtımının yüzde 80 oranında özel şirketler tarafından sağlandığını ifade eden Abdullah Tancan, Bakanlık ve EPDK’nın piyasadaki politikaları düzenleyen ve denetleyen bir yapıda çalıştığını ifade etti. Bakanlığın teşvik sistemi ve politikalarıyla bu alanda yatırımların arttığını söyleyen Bakan Yardımcısı Tancan, YEKDEM maliyetlerine ilişkin de değerlendirmede bulundu. YEKDEM tarifesinin maliyetlerinin sanayiciye yük olduğu yönünde yanlış bir algı bulunduğunu belirten Tancan, “Elektrik üretiminin yüzde 25’i YEKDEM santrallerinden kaynaklı. Teşvikler olmasa piyasada elektrik fiyatlarının bu seviyelerde kalması mümkün değil. Bu yüzden YEKDEM ilave maliyetmiş gibi düşünülmemeli. YEKDEM kaynaklı enerji üretilmediği varsayılırsa fiyatların YEKDEM maliyetlerinin de üzerine çıktığını görüyoruz.” dedi.
Yeni model önümüzdeki günlerde ilan edilecek
YEKDEM’in 30 Haziran 2021’de sonra sona ereceğini söyleyen Bakan Yardımcısı Abdullah Tancan, bugüne kadar dolar bazlı verilen teşviklerin yeni dönemde TL olarak verileceğini açıkladı. Yatırımcı ve tüketiciyi ani kur hareketlerinin etkisinden korumayı hedeflediklerini belirten Tancan, “YEKDEM teşviklerini bugüne kadar dolar bazlı olarak verdik. 2021 yılı Haziran ayına kadar devreye giren santraller mevcut mekanizmadan yararlanıyorlar. 2020 yılında girenler 10 yıl, bu yılın ilk yarısında girecek olanlar 9 yıl boyunca sistemden faydalanacak. Temmuz ayı itibariyle ise TL olarak belirlediğimiz rakamlardan fakat bir eskalasyon olmak suretiyle teşvikler kullanılacak. Daha önce örneğin rüzgar için 7.3 dolar destek veriyorduk ve bu 10 yıl devam ediyordu. Yeni sistemde ise belirleyeceğimiz tutar, bir formülasyonla 10 yıl boyunca eskale edilecek. Muhtemelen önümüzdeki günlerde yeni mekanizmaya ilişkin detayları ilan etmiş oluruz. Biz yatırımların devam etmesini, tüketicinin ihtiyaçlarının yenilenebilir enerji kaynaklı karşılanmasını hedefliyoruz.” diye konuştu.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Abdullah Tancan’ın konuşmasının ardından BTSO meclis, komite ve konsey üyeleri taleplerini aktardı.
