Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Necmettin Penbegül, kısırlığın tüm dünyada birçok hastalık ve nedenle yaklaşık 60-80 milyon çifti etkileyen bir sağlık sorunu olduğunu belirterek, “Çiftlerin yaklaşık yüzde 40’ında kısırlık nedeni erkek faktörü kaynaklıdır. Hastalıklardan ve başka nedenlerden bağımsız olarak sağlıksız beslenme alışkanlıkları ve kalitesiz bir yaşam tarzı da kısırlığa yol açan riskler arasındadır” dedi.
Memorial Diyarbakır Hastanesi Üroloji Bölümü’nden Doç. Dr. Necmettin Penbegül, erkek kısırlığının nedenleri ve tedavide beslenme faktörünün önemi hakkında bilgi verdi. Evli çiftlerin herhangi bir korunma yöntemi olmaksızın bir yıllık düzenli ilişkiye rağmen çocuk sahibi olamamalarının “kısırlık” olarak değerlendirildiğini belirten Penbegül, “Kısırlığın halen bilinmeyen nedenleri olmakla birlikte; sperm fonksiyon bozukluğu, varikosel, enfeksiyonlar, sperm kanal darlığı, hormonal bozukluklar ve genetik hastalıklar bu durumdan sorumludur. İleri yaş, sigara alışkanlığı ve alkol bağımlılığı, sağlıksız beslenme ve yaşam koşulları sperm fonksiyon bozukluğuna yol açan faktörlerdir ve kısırlık oluşumunda önemli rol alabilir” dedi.
“Obezite ve yağlı beslenme sperm yapısını bozuyor”
Vücut ve testis metabolizması arasında paralellik olduğunun yapılan bazı deneysel çalışmalar ile kanıtlandığını anlatan Penbegül, “Bu nedenle sağlıksız beslenme koşulları nedeniyle vücut metabolizmasının yavaşlaması, sperm kalitesinin de zarar görmesine yol açabilir. Beslenmede ağırlıklı olarak yağlı yiyeceklerin tüketilmesi, trans yağ asitleri ve doymuş yağların tercih edilmesi testisin yağ metabolizmasını olumsuz etkilemektedir. Yine son yıllarda yapılan araştırmalarda olumsuz beslenme şartları ile ortaya çıkan obezitenin, hem spermin moleküler-fiziksel yapısını, hem de doğacak bebeğin gelişimini etkileyerek kısırlığa zemin hazırlamaktadır” diye konuştu.
“Sağlıklı beslenme kısırlık tedavisinin bir parçası”
Sağlıksız beslenme tarzıyla oluşan ve serbest oksijen radikalleri olarak adlandırılan zararlı maddelerin, sperm DNA’sında hatalı kodlamalara yol açtığını anlatan Penbegül, şunları kaydetti:
“Beslenmenin üreme sağlığı üzerindeki etkilerinin tespitinden bu yana, kısırlığın tedavisi sırasında tüketilen gıdalar da önem kazanmıştır. Sucuk, salam, sosis gibi işlenmiş ürünler, sperm kalitesini olumsuz etkilemektedir. Yağ içeriği bol olan işlenmiş etlerin, soya ürünlerinin ve tatlılar semen kalitesini düşürücü özelliktedir. İşlenmiş etlerde; doymuş yağ asitleri, koruyucu maddeler ve hormonal artıklar bulunmaktadır. Doymuş yağ asitleri, vücuttaki serbest oksijen radikallerinin artmasına sebep olarak sperm kalitesini düşürür. Bu durumun aksine özellikle soğuk deniz balıklarının tüketilmesi, sperm sayı ve şekline olumlu etki sağlar. Ayrıca sebze ve meyvenin düzenli olarak beslenme programının içinde yer alması, etin yeterli miktarda tüketimi, doymuş yağlar ve işlenmiş gıdalardan uzak durulması sperm kalitesini artırmaktadır. Coenzyme Q, karnitin içeren bazı besinlerin erkek kısırlığı üzerinde olumlu etkiler sağladığı bilinmektedir. Bunlar, kuzu eti başta olmak üzere kırmızı et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri, balık ve özellikle de soğuk deniz balıkları, organik kümes hayvanları, antioksidanlardan zengin meyve ve sebzeler, karnitin içeren buğday ve buğday ürünleri ile Coenzim Q içeren brokoli, karnabahar, susam, yer fıstığı gibi yağlı tohumlardır.”
