Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Başkanı Dr. öğretim üyesiHasan Sultanoğlu, yaklaşan Kurban Bayramı ile birlikte kurban kesecekler için önemli uyarılarda bulundu. Hasan Sultanoğlu, acemi kasapların kurbanda artmaması için kurban kesimi sırasında meydana gelebilecek olası yaralanmalara dikkat çekerek hayati bilgiler verdi.
Her bayram döneminde ve özellikle kurban bayramında da çeşitli sebeplerle hastane acil servislerinde başvuruların ve dolayısıyla iş yükünün arttığına dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Sultanoğlu; “Acil servisin taşıdığı özellik nedeniyle sağlık hizmetlerinin, başta hekimler olmak üzere tüm sağlık çalışanlarınca mesai kavramı olmaksızın bayram ve tatil günlerinde de üstün gayret ve fedakarlık göstererek kesintisiz devam etmesi amaçlanmaktadır.” dedi. Kurban Bayramında acil servislerde en sık karşılaşılan kaza sıralamasında ilk sırada bıçak, satır benzeri aletlerden oluşan delici ve kesici alet yaralanmaları geldiğini ifade eden Acil Tıp Anabilim Dalı Başkanı Sultanoğlu, bu kazaları darbelerden ve düşmelerden kaynaklanan künt travmalarının takip ettiğini dile getirdi.
“İlk müdahale önemli”
Olası bir kaza durumunda yapılması gereken ilk yardım müdahalesi hakkında bilgi veren Dr. Öğr. Üyesi Sultanoğlu, “İlk önce yaraya temiz ellerle dokunulmalıdır, kesik olan yer ılık suyla yıkanmalıdır. Kesik yerin üzeri kirlenmişse, sabunlu suyla ve temiz bir bez yardımıyla yıkamak gerekmektedir. Steril gazlı bir bezle veya temiz bezle kesiğe hafif dokunacak şekilde, kesik bölge durulanmalı; kesik yerinin üstünde, dışarıdan görülebilen yabancı cisim (taş, kum, cam parçası vb.) varsa kesik yarasına dokunmadan onları alın. Görülmeyen parçalar olabilir düşüncesiyle kesik içini araştırmayın, ete batmış durumda olan parçaları çıkarmaya çalışmayın” diye konuştu. Kesik yerin doğrudan doğruya üzerine oksijenli su, tentürdiyot ve baticon sürülmemesi gerektiğinin altını çizen Sultanoğlu, “Eski geleneksel yöntemlerden olan küle basma, tütün ve şeker koyma olayı kesinlikle yapılmamalı, merhem sürülmemeli. Bunlar kanda zehirlenmeye, kangrene ve tetanoz hastalığına neden olabilir, bu durum ilerlerse tedavisi çok zor olur. Kesikte sızıntı veya fışkırır biçiminde bir kanama varsa, kanayan yeri kalp hizasından yukarıda olacak şekilde kaldırıp, üstüne temiz bir bez koyup bastırmak gerekiyor. Kanama durursa, bu haliyle, fazla sıkmadan bağlayın. Ama üzerine yaptığınız basınca rağmen kanama durmuyorsa, turnike yapmak gerekir. Her zaman önceliğimiz kesik yerin üzerine basınç uygulayarak kanı durdurmaya çalışmaktır, unutmayalım. Turnike her kesik için yapılmaz zarar verebilir, sadece kol ve bacaktaki kanamalarda uygulanır. Turnike uygulamasında enli bez parçası, kemer ve kravat gibi eni geniş olan malzeme kullanılır; kablo, çamaşır ipi, tel gibi ince malzeme kullanılması zararlıdır. İlmek şeklinde bağlanır ve kesinlikle düğüm yapılmaz. Kanama kolda ise omuzla dirsek arasına; kesik bacakta ise diz ile uyluk arasındaki bölgeye turnike uygulanır” ifadelerini kullandı.
“Kesilen ve kopan parça direk sıcak veya soğuk suya konulmamalı”
Acil Tıp Anabilim Dalı Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Sultanoğlu, kesiklerin organ ya da doku kopmalarıyla sonuçlanması durumda yapılması gerekenleri ise; “Acil hastaya yaklaşımın ilk kuralı CAB durumunu sağlamaktır. Daha detaylı açıklamak gerekirse; hastanın kopan organından dolayı aşırı kan kaybı olursa kalbi ve solunumu durabilir öncelikle onları kontrol etmeliyiz. Sonrasında hastanın genel durumu iyiyse yara yerine müdahale için az önce anlattığım şekilde yaklaşılmalıdır. Kopan organ veya parça kesinlikle doğrudan sıcak veya soğuk suya konulmamalıdır. Kopan uzuv nemlendirilmiş, temiz bir kumaş parçasına sarılarak bulunabilen en temiz, deliksiz bir plastik torbaya konulmalıdır. Ağzı sıkıca bağlandıktan sonra içinde su ve buz parçaları olan bir başka torbaya ya da kaba yerleştirilmelidir. Kopan organ uygun koşullarda dikim işlemi yapabilecek hastaneye nakledilmeli. Unutulmaması gereken bu işlemin her sağlık kuruluşunda yapılamayacağıdır. Mikrocerrahi ve el cerrahisi eğitimi almış bir hekim yanında operasyon mikroskopu ve özel mikrocerrahi aletlerinin de bulunduğu teknik açıdan yeterli bir mikrocerrahi merkezine başvurulmalıdır. Ancak ne yazık ki Türkiye genelinde bu tür merkezlerin sayısı çok fazla değildir ve Düzce Üniversitesi’nde replantasyon yapılmamaktadır.”
“Kurban Kesimini işi bilen kasaplar ve deneyimli kişiler yapılmalı”
Vücuda saplanan herhangi bir kesici aletin çıkarılmaması gerektiğini vurgulayan Dr. Öğr. Üyesi Sultanoğlu, “özellikle göğüs, karın ve göze saplanan kesici veya delici aleti bırakın çıkarmayı mümkün oldukça hareket dahi ettirilmemeli. Bu gibi durumlarda kesik oluşan kişiyi en kısa sürede en yakın sağlık kuruluşuna ulaştırın.” şeklinde konuştu. Acile başvuran kesilerin büyük çoğunluğunu acemi kasapların oluşturduğunu anımsatan Dr. Öğretim Üyesi Sultanoğlu, bu nedenle kurban kesiminin işi bilen kasaplar ve deneyimli kişiler tarafından yapılmasının önemli olduğunu ifade etti.
“Kalp, Tansiyon ve Şeker Hastaları kurban kesim öncesinden uzak dursun”
Büyükbaş hayvanların kesimi esnasında, kurbanı kesenlerin; hayvanın tekme, boynuz ve kafa darbelerine maruz kalabildiğine işaret eden Dr. Öğr. Üyesi Sultanoğlu, “Alınan şiddetli darbelerde karın içerisinde veya göğüs bölgesinde, iç organ yaralanmaları ve iç kanama gibi durumlarla karşı karşıya gelebilirler. Kol, bacak bölgesine alınan darbelerde o bölgelerde kırıklar veya açık yaralar meydana gelebilir. Bu duruma maruz kalmamak için hayvanın yakınında kesim işlemini yapacak ve yardımcı olacak kişi dışında kimse bulunmamalı, güvenli bölge oluşturulmalı. Kalp, tansiyon ve şeker hastaları bu tür merasimlerden uzak durmalı. Şeker hastalarının kesileri geç iyileşmekte ve enfeksiyon kapma riski normal insana göre daha fazladır. Kesim alanında mümkünse antiseptik solüsyon ve gazlı bez bulundurmalı, bulundurma imkanı yoksa sabun, temiz su ve temiz bir bez bulundurmakta fayda vardır” dedi.
Ayrıca Acil Tıp Anabilim Dalı Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Sultanoğlu, kurban alanında kesi yaralanmalarına maruz kalan kişilerin tedavilerinden sonra 48 saat içinde mutlaka tetanos aşısının yapılıp yapılmama kararı için sağlık kuruluşuna başvurulması gerektiğini de sözlerine ekledi. Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Hasan Sultanoğlu, açıklamasını; “Bu bayramın önceki bayramlardan farklı geçeceği malum. Önümüzdeki güzel günleri sevdiklerimizle beraber görebilmemiz için temas, maske ve mesafe kuralına azami bir şekilde dikkat etmeliyiz. Şimdiden herkesin Kurban Bayramı’nı tebrik ederim” şeklinde tamamladı.
