Dünyada sadece Erzincan Ovası’nda Ekşisu Sazlıklarında tespit edilen Bern Sözleşmesi ile korumaya alınan Erzincan Sütotu (Sonchus Erzincanicus) bitkisi için bitkisi için tür eylem planı hazırlama çalıştayı gerçekleştirildi. Doğa Koruma ve Milli Parklar Erzurum 13. Bölge Müdürü Mehmet Fehmi Yüksel, ‘‘Bakanlığımız stratejik hedefleri kapsamında 2013-2023 yılları arasında 100 türün korunması için tür eylem planı yapılması bulunmaktadır’’ dedi.
Erzincan’da Erzincan Sütotu (Sonchus Erzincanicus) bitkisi için tür eylem planı hazırlama çalıştayı gerçekleştirildi. Erzincan’da özel bir otel de gerçekleşen çalıştaya Doğa Koruma ve Milli Parklar Erzurum 13. Bölge Müdürü Mehmet Fehmi Yüksel, Erzincan Tarım ve Orman İl Müdürü Murat Şahin, Erzincan Doğa Koruma Milli Parklar Şube Müdürü Uğur Önel, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi (EBYÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ali Kandemir ve davetliler katıldı.
Toplantının açılış konuşmasını yapan Doğa Koruma ve Milli Parklar Erzurum 13. Bölge Müdürü Mehmet Fehmi Yüksel, Türkiye’nin çok zengin bir biyolojik çeşitliliğe sahip olduğunu aktaran Yüksel, şunları kaydetti: Genel Müdürlüğümüz bünyesinde yürütülen biyolojik çeşitliliği koruma faaliyetlerinden bir tanesi de tür koruma eylem stratejilerinin geliştirilmesidir. Genel Müdürlüğümüzce ülkemiz yaban hayatı flora ve fauna zenginliğinin korunması için tür eylem planları yaptırılmaktadır. Bakanlığımız stratejik hedefleri kapsamında 2013-2023 yılları arasında 100 türün konulması için tür eylem planı yapılması bulunmaktadır.
Bu hedef doğrultusunda. 2013 yılından bugüne kadar yapılan Tür Eylem Planı sayısı 79 adettir. 2015 yılında 12. 2016 yılında 11. 2017 yılında 15 ve 2018 yılında ise 18 tür için Tür Eylem Planı yapılmıştır. Bölge Müdürlüğümüzde bugüne kadar 4 tür için tür eylem planı yapılmıştır. Erzurum ilinde yayılış gösteren ye endemik bir tür olan İspir çıngırağı (Campanula troegerae), Ardahan Binde IUCN göre tehdite yakın olan Ağrı Kertenkelesi Tür Eylem Planı, Erzurum İli endemik ve nesli tehlike altında olan Kerkür (Ferula mervynii) Tür Eylem Planı ve Iğdır İlinde IUCN göre nesli tehlike altında Iğdır Çöl Faresi (Meriones dahli) olduğunu söyledi.
Erzincan sütotu neslinin tükenme tehdidi ile karşı karşıyadır
Bölge Müdürü Yüksel, ‘‘Genel Müdürlüğümüz tarafından 2019 yılı içerisinde farklı illerde 21 adet "Tür Eylem Plan," hazırlanması uygun görülmüş olup, bunlarda iki tür Bölge Müdürlüğümüzde bağlı illerdedir. Birincisi Erzincan İlinde bulunan Ekşisu Sazlıklarında tespit edilmiş olan Erzincan sütotu (Sonchus erzincanicus) türüdür. Bu tür neslinin tükenme tehdidi ile karşı karşıyadır. Diğer bir tür ise Bayburt İli Kop Dağı Müdafaası "tarihi Milli Parkında bulunan ve lokal endemik olan Çarşak Otu - Çarşak Çayı’dır. Bu türün nesli tehlike altında olması ve dar bir alanda yayılış göstermesinden dolayı tür eylem planı yapılması uygun görülmüştür diyen Yüksel, ‘‘Erzincan sütotu (Sonchus erzincanicus) Erzincan sütotu türü, Ekşisu Sazlıkları Sulak Alanında bulunan 4 endemik bitki taksonları içerisinde nesli küresel ölçekte tehlike altında olan lokal endemik olan bir türdür. Haziran-Eylül arasında çiçeklenen Erzincan sütotu, IUCN tehlike kriterlerine göre "CR (Kritik)’’ kategorisinde ve Bern sözleşmesine göre Ek bir listesinde bulunmaktadır. Ekşisu Sazlıklarında tespit edilen bitki taksonları içerisinde alanı temsil eden bayrak tür olup "Ekşisu Sazlıkları Sulak Alanı Yönetim Planında 2 numaralı Uygulama Hedefi altında süt otunun İzlenmesi ve Tür Eylem Planı yapılması iki ayrı faaliyet olarak yer almaktadır.
Bahse konu bitki, Erzincan ilinin karasal, ve iç su ekosistemleri biyolojik çeşitlilik envanter ve izleme Projesinde özellikle yok olma tehdidi altındaki Sonchus erzincanicus türünün Ekosistem düzeyinde izlenmesi Önerilmektedir diye konuştu.
Bu bitki türünü koruma zorunluluğumuz var
Yapılan konuşmaların ardından Proje koordinatörü Mehmet Gül ve Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi (EBYÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ali Kandemir tarafından sunumları ile devam etti.
Prof. Dr. Ali Kandemir, Dünyada sadece Erzincan Ovası’nın doğusundaki tuzlu bataklıklarda görülen ve Bern Sözleşmesi ile korumaya alınan "Erzincan Sütotu" bitkisinin, antimikrobiyal (bakterilere karşı dirençli) özelliği ile toprakta yetişmeyen dünyanın ender endemik bitki türleri arasında bulunduğu tespit edildiğini söyleyerek, Erzincan Sütotu bitkisinin ilk defa 1957 yılında İskoç ve İngiliz bilim adamları tarafından toplandığını ve daha sonra yeni bir tür olduğunun farkına varılması üzerine bilim dünyasına bir yayınla kazandırıldığını ifade eden Kandemir, şöyle konuştu: "2000’li yıllara kadar bütün aramalara rağmen bu bitkiye bir daha ulaşılamamış. 2000’li yıllarda gerçekleştirilen bir çalışma kapsamında tarafımca bu bitki yeniden toplanmış ve daha sonra bu bitkinin dağılımları ve ne şekilde ürediği analiz edildi. Söz konusu bitkinin ülkemiz açısından önemi 1979 yılında imzalanan Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarının Korunması Sözleşmesi’ne (Bern Sözleşmesi) göre Erzincan Sütotu, korunma altına alınması gereken bir bitki türüdür. Bu bitki türünü koruma zorunluluğumuz var." dedi.
