5 bin yıllık tarihi çalıyorlar

UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan ve yaklaşık 5 bin yıllık tarihi ile dünyanın sayılı yapıları arasında yer alan Diyarbakır surlarının taşlarına hırsızlar dadandı. Rıdvan Kılıç - Sedat Irmak

5 kilometrelik uzunluğu ve 12 metrelik yüksekliği ile görenleri kendine hayran bırakan yapının taşlarının hırsızlar tarafından yerinden sökülerek satıldığı iddiası, vatandaşların tepkisine neden oldu.

Tarihi ile dünyanın ve Türkiye`nin sayılı kentleri arasında gösterilen Diyarbakır`ın simgelerinden olan ve 5 kilometrelik uzunluğu, yaklaşık 12 metrelik yüksekliği 4 yöne açılan kapıları ile dünyanın sayılı eserleri arasında yer alan surların taşları, son günlerde hırsızların hedefi oldu.

UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi`ne alınan ve listeye alındığı andan itibaren herhangi bir çalışmanın yapılmasına izin verilmeyen surlara dadanan hırsızlar, vatandaşların tepkisine neden oldu.

Diyarbakır Kültür, Turizm ve Musiki Derneği (DİKTUM-DER) Yönetim Kurulu Başkanı Kenan Aksu, yaklaşık 5 bin yıllık tarihi geçmişi olan ve bu kadar badireler atlatmasına rağmen dimdik ayakta kalan surların, bu hale düşmesinin acı verici olduğunu söyledi.

Aksu, "Dünyada eşi benzeri bulunmayan, Çin Seddi’nden sonra uzunluk açısından ikinci, yükseklik ve genişlik açısından birinci olan bir yapıdan bahsediyoruz. Bu dünyanın malıdır ve dünyada eşi benzeri olamayan bir eserdir. 5 bin seneye yakındır ayakta dimdik duran surlarımız maalesef bakımsız ve sahipsiz. Yani bu surların taşının çalınması meselesi değil. Zaten yıkılıyor, bunların onarımı yapılması lazım. Koruma altına alınan surların hali buysa, vah halimize derim. Yani böyle bir eser dünyada yok. Avrupa da bir taşı alıyorlar etrafını çeviriyorlar binlerce turist geliyor. Bizde her tarafımız tarih, her tarafımız değer. Surlar başlı başına bir marka. Maalesef sahibi yok, koruması yok. Bunların sürekli bir şekilde surların taşlarının düşmesi, yıkılması veya söylenen iddiaya göre orada burada kullanılması, mezarlıkta bile surların taşı var. Veya surların dibindeki gecekondularda surların taşları görünüyor. Bunların sen yaptın ben seni yakalayayım meselesi değil. Mesele, bu surların kontrol altına alınması lazım. Sürekli olarak surların korunması lazım. Yıkılan yerlerin yapılması lazım. Geçen Valimiz açıklama yapmış, ‘Surların taşları çalınanlar yakaladık.’ Tamam da her zaman olacak bu. Buraların bir an önce koruma altına alınması lazım" dedi.

Surların korunması için turizm zabıtasının kurulması gerektiğini kaydeden Kenan Aksu, "Bakın surların içerisinde, surların diğer tarafları çöplük, pislik. İçerisinde uyuşturucu kullanılıyor. Bu surlarda devamlı hareket halindeki turizm zabıtası ya da turizm polisi olması lazım. Devletin, kurumlarının bir kopukluğu var. Kim bundan sorumlu o da belli değil. Günü birlik tedbirlerle bu iş olmaz. Sur dünya malıdır. İnanın Diyarbakır bir tarih hazinesidir. Sur`un içi Diyarbakır’ı besler, Güneydoğu`yu besler. Surun içindeki camilere, hanlara, hamamlara sahip çıkılırsa Diyarbakır’da işsiz insan kalmaz. Bir Deve Hamamı var, bu kadar önemli bir eser var orada biz gidiyoruz bakıyoruz her taraf yıkık. Buralara bir el atılması lazım. Bir Borsa Hanı var, orası da yıkılmaya yüz tutmuş. Kurumlar arasında kopukluk var, bunların giderilmesi lazım" dedi.