Milyonlarca çalışanı ilgilendiriyor! 2020'de uygulanacak işsizlik ödeneği...

Çalışmakta olan işçilerin geçerli bir sebep olmadan veya keyfî olarak işten çıkarılmalarına karşı iş güvencesi kapsamında işe iade hakları bulunmaktadır. Ancak bütün işçilerin işe iade hakkından yararlanması söz konusu değildir.

Türkiye Gazetesi yazarı İsa Karakaş bugün ``İşe iadede işsizlik maaşı ve 2020`de uygulanacak işsizlik ödeneği ``başlıklı bir yazı kaleme aldı. İşte o yazının detayları...

İş Kanununda işe iade hakkı için hem işçi hem iş yeri için bazı kıstaslar öngörülmüştür. Buna göre;

İşçinin çalıştığı iş yerinde en az 30 işçi ve üzeri çalışanın bulunması İşçinin belirsiz süreli iş sözleşmesine istinaden çalışması İşçinin işveren vekili veya üst düzey yönetici (işçi alma ve çıkarma yetkisinin) olmaması Geçerli veya haklı bir neden olmaksızın işveren tarafından işçinin işten çıkarılması Yer altı işlerinde çalışan işçiler dışındaki diğer işçilerin en az altı aylık kıdeminin bulunması şartları birlikte aranıyor. Bu şartların tamamını taşımayan işçiler, iş güvencesinden faydalanamıyor.

ARA BULUCUYA BAŞVURMA ZORUNLULUĞU İş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde işe iade talebiyle dava açmadan önce ara bulucuya başvurmak zorundadır.

Ara buluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamaması hâlinde ise son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren, iki hafta içinde iş mahkemesinde dava açılabilmektedir. Ara bulucuya başvurmaksızın doğrudan dava açılması mümkün değildir.

Dava ivedilikle sonuçlandırılmaktadır. Mahkemece verilen karar hakkında istinaf yoluna başvurulması hâlinde, bölge adliye mahkemesi ivedilikle ve kesin olarak karar vermektedir. Kesinleşen karar sonucunda işe iade hakkı kazanılmaktadır.

İşe iade edilen işçi 4 aylık boşta kalma süresine ilişkin geriye dönük ücretlerini alma hakkını kazanmaktadır.

İşverenin işçiyi işe başlatmaması durumunda ayrıca 4-8 ay arasında değişen işe iade (iş güvencesi) tazminatına da hak kazanabilmektedir.

İŞSİZLİK ÖDENEĞİNE HAK KAZANMA

İşe iade davası açma hakkı bulunan işçinin açıkladığımız bütün şartları yerine getirerek işe iade davasını kazanması hâlinde yasada öngörülen geriye dönük yatırılan 4 aylık primlerin son günü fesih tarihi kabul edilerek, İşsizlik Sigortası Kanununda sayılan başvuru ve prim ödeme şartlarını sağlayanlara çalışılmayan dönemler için işsizlik ödeneği ödenmektedir.

Davanın kesinleştiği tarihten itibaren 30 gün içinde yapılan başvuruların süresinde yapıldığı kabul edilmektedir.

İşe iade davasına konu olan ilk fesih ile işsizlik ödeneği ödenmiş olan işsizler için; fesih tarihinden itibaren işe iade davası kapsamında geriye dönük bildirilen primlerin son günü fesih tarihi olarak esas alınmak suretiyle işsizlik ödeneği hak sahipliği belirlenir ve işsiz geçen dönemler için işsizlik ödeneği ödenir.

Prim bildirimi olan dönemlerde yapılmış olan ödemeler ödenecek işsizlik ödeneğinden yasal faiz uygulanmadan mahsup edilir.

İŞSİZLİK ÖDENEĞİ 2020 YILINDA ARTACAK

Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son 4 aylık SGK prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %40 olarak hesaplanmaktadır.

Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, İş Kanununa göre 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının %80’ini geçememektedir.

2019 yılında asgari ücret üzerinden çalışanlara aylık ödenen işsizlik sigortası en az 1.015,59 iken bu oran 2020 yılında 1.177,00 TL’ye yükseldi.

Yine 2019 yılında çalışanlara aylık ödenen en yüksek işsizlik sigortası en 2.031,19 iken bu oran 2020 yılında 2.354,00 TL’ye yükseldi.

ÖDENEK ALMA ŞARTLARI

İşsizlik Sigortası ödeneğinden faydalanabilmek için, işsizlik sigortasına tabi olarak bir iş yerinde çalışmış olması gerekmektedir. Ayrıca;

Çalışma istek, yetenek, sağlık ve yeterliliğinde olmasına rağmen, kendi istek ve kusuru dışında işini kaybetmiş olmak,

İş sözleşmesinin feshinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olmak kaydıyla son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak ve İş sözleşmesinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda www.iskur.gov.tr portalı üzerinden başvurmak gerekmektedir.

Zorunlu sebepler dışında 30 gün içerisinde başvurulmaması hâlinde, başvuruda gecikilen süre, toplam hak sahipliği süresinden düşülmektedir.