Yapılan araştırmalarda 2018 yılında okyanuslarda 150 milyon ton plastik atığın bulunduğunu söyleyen İstanbul Aydın Üniversitesi Afet Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Koordinatörü Serhat Yılmaz, bazı araştırmalarda “ 1 milyon su kuşunun ve 100 bin deniz canlısının plastik atıklar nedeniyle öldüğü” belirtilmektedir dedi. Yılmaz, ortalama her yıl dünya genelinde 8 milyon ton plastik atığın okyanuslara karıştığını ve 200’den fazla deniz canlısının da bu plastik atıklar nedeniyle tehlike altında olduğunu gösteren raporlar olduğunu belirtti. Plastik atıkların okyanuslara ve denizlere karışmaya bu şekilde devam etmesi halinde gelecekte çok daha fazla canlıların ölümünün yaşanacağını söyleyen Yılmaz, bu süreçte insanlık eliyle nasıl afetler oluşturabileceğinin bir örneğini görüyoruz dedi. Afetlerin doğa ve insan kaynaklı tehlikeler sonucunda açığa çıktığını söyleyen Yılmaz, uluslararası birçok raporda belirtilen ve her geçen yıl daha fazla problem oluşturmaya başlayan plastik atık kaynaklı kirliliğin de gösterdiği gibi, yaşadığımız yüzyılda insan kaynaklı afetlerin doğa kaynaklı afetlere nazaran daha fazla kayıplara neden olmaya başladığını görüyoruz dedi.
Mikroplastikler tehdit saçıyor
Dünyada her yıl 1 trilyonun üzerinde plastik poşet üretildiğini ifade eden AFAM Koordinatörü Serhat Yılmaz, “Plastikten kaynaklı çevre kirliliği sadece poşetlerden kaynaklanmıyor. Günlük yaşam içerisinde tekstilden otomotive, kırtasiyeden kozmetiğe kadar hemen hemen her alanda plastikleri kullanıyoruz dedi. Şuanda görülebilen plastik atıklar nedeniyle kamuoyunda bu konunun popülerleşmeye başladığını belirten Yılmaz, ancak 5 milimetreden daha az uzunluğa sahip olan mikroplastiklere yönelik de çözümlerin üretilmesi gerektiğini söyledi.
Plastiği geri dönüştüremiyoruz
Sanayi devrimi sonrası açığa çıkan ve artık kontrol edilemeyen üretim çılgınlığının getirmiş olduğu noktada bu sorunların başladığına dikkat çeken Yılmaz, “Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’nın açıkladığı rapora göre, 1950’lere gelindiğinde dünyada yılda 1.5 milyon ton plastik üretilirken, 2018 yılında üretimin 300 milyon tona yaklaştığını belirtiyor. Türkiye’de ise 2018 yılında 9.5 milyon ton plastik üretildi” dedi.
Günümüzde hayatın her alanında plastikler kullanılıyor ancak ürettiğimiz atıkların ne kadarını dönüştürdüğümüze baktığımızda durumun çok iç açıcı olmadığını görüyoruz. Örneğin sadece Türkiye özelinde baktığımızda Ekonomik İş birliği ve Kalkınma Teşkilatının raporuna göre çöpümüzün sadece yüzde 1’ini dönüştürebiliyoruz diyen Yılmaz sözlerini şöyle devam etti: “TÜİK verilerine göre, Türkiye’de belediyeler tarafından toplanan çöplerin sadece yüzde 9.8’i geri dönüştürülüyor. Bu nedenle öncelikle, doğada kendiliğinden çözülebilen zararsız ürünler kullanılarak plastikten vazgeçilmelidir. Ayrıca mevcut plastik atıklar ve üretilen plastikler için geri dönüştüren sistemler yapılmalıdır. Bilinçlendirme ve bilgilendirmeyle insanlara plastik atıklardan kaynaklanan çevre kirliliğinin neden ve sonuçları anlatılmalıdır. Bu konuda toplumsal farkındalığın artırılması, tüketim tercihlerinin değişmesi için medya ve eğitim çalışmaları bu noktada çok önem arz ediyor. Plastik kullanımı ve plastiklerden kaynaklanan kirliliğin azaltılmasına yönelik yasal düzenlemeler yapılması gerekmektedir”.
“Toplumsal soruna dönüşebilir”
Dünyada 1 milyara yakın insanın ekonomisini denizlerden sağladığını ifade eden Yılmaz, “ Mevcut kirlilik devam ederse balıkçılık büyük oranda zarar görecektir. Ayrıca sadece ekonomik açıdan değil dünya nüfusu 2050 yılında tahmini 10 milyara yaklaşacak diyen Yılmaz, “Bu kadar nüfusu beslemek için denizlerdeki kaynaklar elbette yeterli olmayacak. Daha çok tüketmeye meyledeceğiz. Bu da farklı sorunlar teşkil edecek” diye ekledi.
