Bakan Özhaseki, Antalya Büyükşehir Belediyesi Entegre Atık Değerlendirme Geri Dönüşüm ve Bertaraf Tesisi’nin Kepez ilçesi Kızıllı Mahallesi’ndeki temel atma törenine katıldı. Burada konuşan Bakan Özhaseki, Menderes Türel’le 6 aynı dönemde belediye başkanlıkları yaptığını hatırlatarak, 2 gün boyunca ders çalıştıklarını aktardı. Bakan Özhaseki, “Gaziantep, Samsun, Konya, Bursa, Antalya ve Kayseri başkanları olarak, ‘Sorunların çözümü noktasında karşılıklı bilgi alışverişinde bulunurduk. Katı atık arıtma tesisi, raylı sistem ve birçok proje noktasında tartıştık. Dışarıdaki firmalara çarpılmadık. Kandırılmadan ucuza maletmeyi tartışırdık. Belediyenin cebinden hiç para çıkmadan burada bir tesis yapılıyor. Bu bile eleştiriliyorsa pes doğrusu söyleyecek bir şey bulamıyorum. Babam, Yiyeceksin içeceksin masraf etmeyeceksin’ derdi. Burada yeniliyor içiliyor masraf edilmiyor daha ne olacak. Bundan başkası olmaz. Tam tüccarca bir iş oluyor. Vicdanen müsterih olmak önemlidir. Eser bırakmak önemli. Bu tesiste binlerce insan kötü kokudan kurtarılacak, yer altı suları etkilenmeyecek, çevre kirliliği önlenecek. Belediyecilik konusunda tecrübesi olmayanlar, ‘Bunların ne önemi var’ diyebilir” dedi.
1993 yılında İstanbul Ümraniye’ de bir çöplük patladığını hatırlatan Bakan Özhaseki, “27 kişi öldü, 12 kişi de kayboldu. Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan belediye başkanlığına gelmeden önce bir sene önceki İstanbul’unda o bugünkü yatırımları eleştirenlerin partisinin olduğu dönemde vahşi depolama olduğu için çöplü patladı yaklaşık 40 kişi öldü. O günlerde su nöbeti tutardık İstanbul’da. Çöp dağlarının olduğu patlamaları biliriz. O günlerden bugünlere. Belediyeler iş yapıyor cebinden para çıkmadan” dedi.
“Çevreyi koruyan medeniyet”
Sanayi devrimiyle insanların şehirlere akın ettiğini kaydeden Bakan Özhaseki, “Şehirler büyür ve atıklar da artmaya başladı. Eskiden hayat dört şey üzerine geçerlidir derlerdi, hava, su, toprak ve enerji. Sakın ola bunlarla oynamayın. Dengesini bozmayın. Tabiat intikam alınır derlerdi. Tabiatın insanoğlundan intikam aldığı dönemleri görüyoruz. O dengeyi bozduğumuz an başımıza felaketler geliyor. Bizler tabiatın dilinden konuşan medeniyetin varisleriyiz. ‘Fidan gibi gençler’ ‘Yaş Kesen Baş Keser’ sözleri yoktu. Tabiata karşı vakıf kuran bir ecdadı da yoktur onların. Günümüzde biraz bu işleri ihmal ettiğimizi düşünüyorum. Geçmişimizde medeniyetinizde emanet kavramı vardı. Emanete hıyanet yapılmaz. Bu can bize emanettir. Zaman mekan bize emanettir. Yaşadığımız çevre de bize Allahın bir emanetidir. Bu emaneti kötüye kullanmamak, onun başına kötülük getirmemek, kirletmemek, tahrip etmemek, onu aşırı tüketmemekte bir esastır. Bunu yapmamız gerekiyor” ifadelerine yer verdi.
“2023’de katı atık ve arıtma sorunu kalmayacak”
AK Parti’nin bazen çevreye doğru bakışından eleştirildiğine değinen Bakan Özhaseki, “2003 yılında iş başına geldiğimizde Türkiye’de katı atık tesisi sadece 15’ti. Şimdi aradan geçen zamanda katı atık tesis sayısı 85. 52 milyon insana hitap eden tesisimiz var. Arıtma suyu tesislerinde belediyelerin bulunduğu nüfusun yüzde 80 hitap edecek kadar arıtma tesisi yaptık. Hedefimiz 2023 yılına geldiğimizde evlerden attığımız bütün kirli suların hepsinin arıtma sularının alınıp tesislerde temizlendiği ortama kavuşmak. Her yıl ortalama 200 civarında arıtma tesisi hedefledik. Bu sene 234 tesisimiz devam ediyor. 2023 yılına geldiğimizde bütün katı atıkların hepsi alınacak ayrıştırılacak, elektrik üreteceğiz, çıkan geride kalanları ise gübre olarak kullanacağız. Bu tesislerde 60 bin kişi çalışıyor. 2023’de 10 milyar gelir elde edip, 100 bin kişi çalıştıracağız” diye konuştu.
“Dünyayı binde 7 kirletiyoruz”
Bakan Özhaseki şöyle konuştu: “BM’nin raporuna dünya nüfusu 9 milyar olacak. Daha çok atık dışarı atılacak. Bu atıklar başımıza bela olarak geri dönecek. Raporlara göre son 100 yıl içinde toprak yüzeyindeki sıcak artı 1 derece arttı 2 dereceye doğru ilerliyor, deniz seviyesi yüzde 19 arttı. Karbon salınımı yüzde 42 arttı. Bütün bunlar felaketin habercisidir aslında. Bir çok ülke dünyayı çok fazla kirlettiği halde üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmiyor. Çin dünyayı yüzde 25 oranında, ABD yüzde 15, AB ülkeleri yüzde 15 kirletiyor. Biz dünyanı sadece dünyayı binde 7 kirletiyoruz. Bu kirliliği önleyebilme adına projeler yapıyoruz.”
“Suriyeli çıkışı”
İki gün öne Fas Marakeşte bir toplantıya katıldığını aktaran Bakan Özhaseki, “20-30 sene sonra olabilecek küresel iklim değişikliğinden dolayı, bir takım canlı türlerinin tehlikeye düşmesi, biyo çeşitliliğin azalması gibi konuları konuşuyoruz. Konuşmamda “Bunu yapalım yıllar sonra balık türlerinden bazıları kaybolmasın, bitki çeşitlerinden bir kısmı kaybolmasın” dedim. Ama Akdeniz’de gemilerle insanlar kurtulabilmek için kaçmak isterken boğuluyorlar. Küçücük çocuklar boğuluyorlar. Bunun için ne yapılıyor dedim. 3 milyon Suriyeliyi ülkemizde ağırlıyoruz. 12.5 milyar dolar harcadık. Bir taraftan bitki çeşitliliği yok olmasın, hayvan çeşitliliğinde azalma olmasın diye çabalayacağız, ama aynı zamanda çocuklar denizlerde boğulacak, insanlar ölecek kimsenin kılı kıpırdamayacak. 400 tane mülteciyi ülkemize alalım mı almayalım mı diye tartışacaklar. Doğrusu bunu yapan insanlarında ikiyüzlülüğünü yüzlerine vurmak gerekiyordu onu yapmak için elimden geleni yaptım. Bizler çevremize birbirimize sahip çıkacağız. Hizmet edeceğiz. İyi örnek olacağız. Gelecek nesillerimiz daha güzel günler yaşayacak” diye konuştu.
"Vizyon gerçeği"
Vali Münir Karaloğlu DA, Antalya’nın hem bugünün hem yarınını ilgilendiren önemli tesisin temelini attıklarını kaydetti. Şehirler büyüdükçe sorunlarının da büyüdüğünü ifade eden Vali Karaloğlu, “15 yıl önce Türkiye’nin bütün şehirlerinin çöp kokusu olurdu, yangın meydana gelirdi. Son 15 yılda çevre alanında önemli yatırımlar yapıldı. Vahşi depolamadan düzenli depolamaya geçildi. Artık şehrin çöpünü düzenli depolamaktan tamamen bertaraf edecek tesis yapıyoruz. Bunun için vizyon gerek. Bu vizyon Türkiye Cumhuriyeti devletinde, bakanında, belediye başkanında var. Katı atıktan enerji elde eden bir döneme giriyoruz” dedi.
"6 milyonluk katkı"
Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Menderes Türel ise Antalya’nın bir kez daha tarih yazdığını ve önemli bir hayalinin gerçek olduğunu söyledi. Türel şöyle konuştu: "En temiz çevresi yatırım projesini hayata geçiriyoruz. Antalya’nın taşı toprağı hatta suyu altın şimdi Antalya’nın çöpünü de altın yapıyoruz. Senelerdir Antalya’nın elektrik üreteceğiz derdik şimdi söz bitti icraat başladı. Antalya’da 1980’lerden itibaren hızlı büyünce katı atık depolaması sorun haline geldi. Duacıdaki depolama alanın kokusu tüm şehre yayılırdı. Patlama yangın olurdu. Bekir Kumbul döneminde ilk düzenli depolama yapıldı. Önceki dönenimde buranın ihalesi yapıldı ama kağıt üzerinde kaldı. Ardından biz iki ve üncü aşamaları yaptık. Bu tesisi biz ise 13 ilçe 1 milyon 750 bin kişilik ve elektrik üretecek tesise çevirdik. Çöpümüzün yüzde 85’ini bertaraf edeceğiz. Yüzde 15’i depolayacağız. Belediye bu düzenli depolama ile maliyeti azalıyor. Bu yatırım belediyenin kasasından 1 kuruş çıkmadan yapılıyor. Kasaya ise senede 6 milyonluk katkı sağlayacak. Tükettiklerimizle üretiyoruz.Yaptığımızı her hizmete bir kulp bulanlar elbette bu tesisse hasetlerinden ne diyecekler bilemiyorum."
CHP’ye eleştiri
Konyaaltı sahiline de değinen Türel, “Sahilden tırların geçmediği, insanların yaşam alanı haline getireceğiz. Dün ihalesini için başlangıç yaptık. İki gün önce muhalefet hemen konuşmaya başladı. Dediler ki, CHP İl Başkanı şunu dedi: ‘Sahilin bu projeyle özelleştirilmesi Antalya’da sahilleri kapatmak demektir. Bunu kesinlikle doğru bulmuyorum, belediyenin ve halkın yararına değildir. Sahiller bedeli ne olursa olsun birilerine verilemez.’ Herhalde adresi şaşırdı CHP’liler. Kendileri yaparken kaza biz yaparken ceza. Hani sahiller özel sektöre verilemezdi bunu ilk CHP’li belediye yaptı. Süre doldu bizde şimdi adım atıyoruz. Arkada hatırlı birileri mi var diyorlar. Dün ihaleye katılan olmadı. Hatırlı birileri olsa katılırlardı. Çamur siyaseti yapmak yerine bizim Hurma’daki çamurdan enerji üreten tesisi görsünler. Belki o çamur siyasetinden vazgeçerler. Yarın belki Büyükşehir Belediye Başkanlığı için yarışa girecekler. Geçmişte özel sektöre verdiği için CHP’li belediye başkanını eleştiriyor. Bunları söylüyorum ki Antalyalılar neyin ne olduğunu iyi bilsinler. Biz Antalya için çalışıyoruz. Bu tesisi de eleştirenlere Allah onları ıslah etsin, dua edeceğiz. Bu hizmette bize nasip oldu” dedi.
Akdeniz Belediyeler Birliği ve Kepez Belediye Başkanı Hakan Tütüncü, Antalya’da Menderes Türel’den önce vahşi depolama ve yaka yönteminin uygulandığını hatırlattı. Tütüncü, AK Parti döneminde yapılan yatırımlarla çevreci bir yerel yönetim anlayışının yansıtan tesislerin ortaya çıktığını kaydetti.
Konuşmaların ardından Bakan Özhaseki, Belediye Başkanı Türel ve protokol üyelerin tesisin temelini attı.
Tesis hakkında
Bu proje ile Antalya’nın evsel katı atıkları Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yönetmelikleri doğrultusunda bertaraf edilmesi, depolanması geri dönüşüm ve imha teknolojisiyle sağlamak amaçlandı. 45 milyon TL değerindeki proje kapsamında, ayrıştırma ve geri dönüşüm tesisi, ileri mekanik, biyolojik ve termal işlem ve teknolojilerini kullanan geri kazanım tesisi, enerji üretim tesisleri, düzenli depolama tesisi, tıbbi atıkların depolanması taşınması ve bertarafına yönelik tıbbi atık strelizasyon tesisi, atık pil geçici depolama alanı ve diğer üniteler yer alıyor.
Kent çöpünden enerji elde edilecek tesisten ayrıca tek kuruş harcanmadan 160 bin TL’lik gelir bekleniyor. Temel atma törenine, Bakan Özhaseki’nin yanı sıra, AK Parti Antalya Milletvekili Mustafa Köse, Antalya Valisi Münir Karaloğlu, Kepez Belediye Başkanı Hakan Tütüncü, AK Parti Antalya İl Başkanı Rıza Sümer ve çok sayıda vatandaş katıldı.
İsa Akar-Adem Akalan-Ertuğrul Gün
