Sağlık Bakanlığı’na bağlı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun(TITCK) denetime tabi tuttuğu kozmetik ürünlerin yüzde 80’inden fazlası ya mevzuata aykırı ya da güvensiz bulundu. Bakanlık, sağlığa zarar verecek nitelikte olan ürünleri piyasaya sürenlere 237 bin 696 TL ceza keserken, ulaşabildiği ürünleri de toplatarak imha etti. Ancak ulaşılamayanlar internette satılıyor.
Hastalığa davetiye
Denetimden geçemeyen ürünlerin 199’unun teknik düzenlemeye aykırı ürün olduğu, 211’inin ise laboratuvar testleri sonrası güvensiz olduğunu açıklandı. Son üç aydaki denetimlerde bakanlık firmalara 237 bin 696 TL ceza vermesine rağmen bu ürünler internette satılmaya devam ediyor.
Güzel ve farklı görünmek amacıyla kullanılan ancak kansere kadar birçok hastalığa davetiye çıkaran merdiven altı atölyelerde, uygun olmayan koşullarda, yüksek veya mevzuata aykırı hammadde kullanılarak üretilen bu ürünlerin kimisi Türkiye’de üretilirken kimisi de Uzakdoğu, Ortadoğu ve bazı Avrupa ülkelerinden ithal olarak getiriliyor. Uzmanlar ise vatandaşları çok ciddi deri hastalıkları, zehirlenme ve kansere yol açabilecek bu kozmetiklere karşı uyarıyor.
Göz damlası bile var
Bakanlığın denetimini geçemeyen ürünler arasında göz damlasından nasır bandına, burun yıkama setinden eklem ağrıları için spreye kadar onlarca zararlı kozmetik ürünü var. Yüzlerce ‘mevzuata aykırılık’ onayı alan ürünlerden bir tanesi de ülkemizde üretilmiş ‘N.S.R. Burun Yıkama Seti’. 45.42 TL’ye satılan bu ürün TITCK tarafından incelenerek içeriğinde kozmetik mevzuatına uygun olmayan madde tespit edilmesinden dolayı idari para cezası ve yaptırıma uğramış. Ama ürünü internetten almak sadece birkaç dakika sürüyor. Yine Türkiye’de üretilmiş ‘F.D. Nasır Sökücü Flaster’ de mevzuata aykırı bulunan ve satışı süren ürünlerden bir diğeri. İmha ve idari para cezası uygulanan bu ürün 18.90 TL’ye satılmaya devam ediyor. Aynı listede yer alan bir diğer ürün ise ‘T. Nasır Sıvısı’. ‘Mevzuata aykırılık’ tespit edilen ürün 14.90 TL’ye sipariş sepetine eklenebiliyor. Suriye’den ithal edilen ve savcılık kanalıyla ele geçirilen ‘S. Fondöten’ internette 7 TL’ye satılırken, ‘A. Tüy Dökücü Sprey’e de 29.00 TL’ye ulaşmak mümkün.
‘Bakkala kadar iniyor’
Denetimleri titizlikle gerçekleştirdiklerini belirten Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Denetim Hizmetleri Başkan Yardımcısı Fatih Tan, Milliyet’e şu açıklamayı yaptı: “Piyasada milyonlarca ürün var bu yüzden etkin denetim yapmamız gerekiyor. Denetimlerde en önemli kaynağımız bize gelen ihbarlar. Bazı ithal ürünleri için Avrupa Birliği’nden de bilgi alıyoruz. Kozmetik ürünlerinde bozuk veya mevzuata aykırı olanları tespit ettiğimiz bir sistem var.
Bize gelen ihbar, yan etki bildirimi gibi hususları değerlendirip o doğrultuda denetimleri gerçekleştiriyoruz. Sürekli ceza kesme işlemi devam edecektir. Ürünlerdeki uygunsuz çıkma oranı da doğru tespit ettiğimizin göstergesidir. Onun dışında tespit ettiğimiz bu ürünleri duyurmaktaki esas gerekçemiz vatandaşların güvensiz olanları bilmesi ve satın almaması. Bu ürünleri toplatma yükümlülüğü var. Hem fatura hem de şehir bazında toplatıyoruz fakat ülkenin en uzak köşesine de gidebildiği için toplanmasında sıkıntı yaşanabiliyor. Kozmetikte bakkallara kadar inen bir satış zinciri var.”
‘Ambalaja kanmayın’
İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, Kozmetoloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Fatma Gülgün Yener de şu değerlendirmeyi yaptı: “Kozmetik ürünlerde kullanılamayacak maddelerin listesi yönetmelikte var. Bu maddeler olduğu halde üretim yapılmışsa o zaman sakıncalı ürün kapsamına giriyor. Vatandaşlar kozmetik ürünleri eczanelerden almalı. Eczacılar kozmetik ürünlerini seçerek alıyor. Kozmetik ürünleri hafife alınacak ürünler değil. Bu bilinçsiz kullanım çok basit sağlık sorunlarından ciddi sorunlara kadar birçok rahatsızlığa yol açabilir. Kozmetik ürün alırken fiyatı önemsememek gerekiyor. Ucuz ürün alınarak insan sağlığı tehlikeye atılabilir. Ürünleri dışındaki ambalaja göre almamalıyız. Çok sade bir ambalajı olan ürün, iyi bir firmanındır ve oldukça kaliteli olabilir.”
Burak Dursun - Milliyet gazetesi
