Türkçe üzerine pek çok çalışması olan Ak Parti İstanbul Milletvekili Ekrem Erdem başkanlığındaki, bir heyet Türkçe’nin daha etkin kullanılması ve kamudan yabancı kelimelerin kaldırılması için çalışmalarını sürdürüyor.
Meclis’te gazetecilere açıklama yapan Erdem, “arena” kelimesinin stadlardan kaldırılmasının olumlu gelişme olduğunu belirtirken, “navigasyon” kelimesinde değişiklik yapılması için de çalışma yapıldığını söyledi. Erdem, “Bu kelimenin yerine 10 tane Türkçe kelime sayabilirim. Şu anda gemicilikte kullanılan kelime olan ‘seyrüsefer’ var mesela. Bu eski mi bulundu? Yeni nesil kabul etmiyorsa, ‘kılavuz’ var, ‘rehber’ var, ‘yol gösteren’ var” ifadesini kullandı.
Erdem, “navigasyon” yerine “yol gösteren” kelimesinin uygun bulunduğunu açıklarken, bunun gibi bir çok kelimenin taranarak tespit edilmesi ve TDK’ya başvurulması gerektiğini söyledi. Erdem çalışmada yer alan diğer detayları şöyle açıkladı:
Markalar kapsam dışı
Bakanlık ve resmi kurum uzmanlarıyla uzun süredir çalışma yapılıyor. Toplantılar, görüş alışverişleri ve değerlendirmelerin tamamlanmasının ardından yönetmelikler çıkarılacak.
Uluslararası markalara yönelik tabelalar, Türkçe düzenlemesinin kapsamı dışında tutulacak.
Yabancı dilden Türkçe’ye geçerek yaygın kullanılan, örneğin TV gibi özelt kısaltmalar için değişiklik olmayacak.
Yabancı dile ‘şartlı’ izin
Yön levhaları, tabelalar, marka isimleri ve reklamlarda Türkçe kullanılmasını amaçlayan kapsamlı çalışma yürütülüyor.
Bu konuya ilişkin TSE uzun süredir çalışıyor. Tabela ve yön levhalarında iki dil kullanılabilecek ancak Türkçe kelimeler, görünür şekilde büyük olacak. Kullanılacak yabancı dildeki kelimeler, Türkçe kelimeden en az yüzde 25 daha küçük olacak.
Türk Ticaret Kanunu kapsamında faaliyet gösteren şirketler, Türkçe tabela kullanmak durumunda olacak. Kullanmayanların daha fazla vergi ödemesi gündeme gelecek. Teşvik başvurusunda bulunan şirketlerin de Türkçe tabela kullanıp kullanmadığını incelenecek.
Resmi kurumlar, bakanlıklar ve bakanlıklara bağlı birimlerin tabelaları için standart getirilecek. Tabelaların renkleri ve ölçüleri, yazıların karakterleri ve boyutları standart olacak. Her bakanlığın tabelası farklı renkte olabilecek ancak, bakanlığa bağlı tüm birimlerin tabelaları bakanlığın tabelasıyla aynı renkte olacak.
Tabela kirliliğinin giderilmesi için harekete geçilecek. Tabelaların ölçüsü, binaların büyüklüğüyle orantılı olacak. Dikey yerine daha çok yatay tabela kullanılacak.
Bahar Atakan - Milliyet gazetesi
