Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Özer ve Dr. Öğretim Üyesi Şeyda Taşar, farklı bir projeye imza attı. 2 öğretim üyesi yaptıkları AR-GE çalışması sonrasında yüzde 75’i çay posasından oluşan ve sıvıların pH derecisini ölçmeye yarayan halokromik jel uçlu kalem üretti.
Kolayca taşınabilen ve pratik olan kalem diğer ölçüm yöntemlerine göre doğayı kirletmediği için çevreci özelliği ile dikkat çekiyor. pH’ı ölçmek istenen sıvıya jel uç batırılıyor ve renk değişimine göre ölçüm yapılıyor. Ölçüm sonrasında ise ölçüm yapılan sıvının rengi ve bileşimi değişmezken, tek kullanımlık olmayan kalem tekrar tekrar kullanılabiliyor. Biyokimya, kimya, tıp, turizm ve gıda sektörüne katkı sunması hedeflenen çalışma için ulusal ve uluslararası patent başvurusu yapıldı ve TEKNOFEST’te de altın madalyaya layık görüldü.
Projenin altın madalya aldığını belirten Dr. Öğretim Üyesi Şeyda Taşar, “Buluşumuzu Prof. Dr. Ahmet Özer ile birlikte gerçekleştirdik. Hizmet buluşu olarak değerlendirildi. Fırat Üniversitesi hak sahipliğindedir. Buluşumuz sıvı çözelti ortamının pH’ını ölçemeye yarayan bir kalem niteliğindedir. Diğer benzerlerinden farklı olarak sıvı çözelti ortamlarını rengini ve bileşenini değiştirmiyor. Tekrar tekrar kullanılabiliyor. Atık çay posasından elde edilen hemiselüloz menşeili olduğu için ekonomik. Diğerlerine göre kullanımı pratik. Teknik bilgisi olmayan kişiler tarafından da rahatlıkla kullanılabilen pratik bir ürün. Cebimize kolaylıkla koyup taşıyabileceğimiz bir üründür. Ölçüm esnasında diğer pH indikatörlerinin aksine herhangi bir hazırlık gerektirmiyor” dedi.
"Çevreci bir ürün"
Projenin direkt ölçümle sonuca giden kısa bir süreci kapsadığını dile getiren Taşar, “Yaklaşık yüzde 75’i çay posasından elde edilen hemiselüloz kaynaklı olduğu için oldukça ekonomik. Çay posası bildiğiz gibi sade hayvan yemi olarak kullanılıyor. Herhangi bir teknik kullanım yeri yok. Ekonomik bir katma değeri yok. Bu ürünümüz aynı zamanda katı atıklar ekonomik katma değer kazandırması yönüyle oldukça önemli bir ürün. Ürünümüz ticarileştirecek büyük ölçekli yatırımcıları Fırat Üniversitesine bekliyoruz” diye konuştu.
Projenin kullanım alanları hakkında bilgi veren Taşar, “Diğer benzerlerinin tamamımın kullandığı kimya sektöründe kullanılabilir. Gıda sektöründe, yüzme havuzlarının dezenfekte işlemlerinin sonrasındaki kontrollerinde, tıbbı tanı teşhis sürecinde hastalıklara bağlı olarak değişen vücut sıvılarının pH’ının kontrolünde kullanılabilir. Az miktarda numune ile daha ileri analizlere gönderimi sağlıyor. Çünkü ölçüm esnasında herhangi bir şekilde sıvı çözelti ortamının pH’ını bileşimini ve rengini bozmuyor. Sadece ölçüm sonucu jel uç renk değiştiriyor. Az miktardaki numune ile daha fazla sayıda analiz yapmamıza olanak sağlıyor. Buluşumuz çevreci bir ürün herhangi bir şekilde su ve çevre kirliliği oluşturmuyor. Çevreci yanı gündeme getirilmeli. Kullanım sonrasında toprak ve çevre kirliliği yok” diye konuştu.
Kamil Can Kılıç
