Hububat hasadında oluşan dane kaybı ülke ekonomisi için büyük kayıp oluşturuyor. Denetime çıkan ekipler biçerdöverleri tarlada biçim yaparken denetliyor. Biçimi yapan kişinin operatör belgesinden dane kaybına kadar birçok hususu denetleyen ekipler Valilik Genel Emri ve Bakanlık emirleri doğrultusunda dane kaybının minimum seviyede tutulması için mücadele ediyorlar. Geçtiğimiz yıl Erzincan’da \%1,5 olarak gerçekleşen dane kaybı seviyesi bu yıl yapılan ilk denetimler sonucunda \%1,2 seviyelerinde seyrediyor. Ekiplerin yaptığı teknik ölçümler sonucunda ortaya çıkan \%1,2 seviyesi, dane kaybında iyi bir oran olarak nitelendiriliyor. Ekiplerin amacı ise bu oranı \%1 seviyelerine çekmek. Erzincan İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Sırrı Yılmaz yaptığı açıklamada, her yıl önlenmesi için tarım müdürlükleri tarafından çalışmalar yapılan hububat hasadındaki dane kaybının çok farklı nedenleri olduğunu söyledi. Arazinin engebeli olması, biçerdöver sürücülerinin çok kazanmak için acele etmesi, hububatın olgunlaşmadan hasat edilmesi, yabancı ot miktarının çok olması gibi faktörlerin kaybın artmasında etkili olduğunu bildiren Yılmaz, dane kaybının en önemli sebepleri arasında modası geçmiş biçerdöverlerin kullanılmasının da olduğunu vurguladı.
Türkiye'de 30 yıllık biçerdöverlerle arazi yapısını dikkate almadan yapılan hasadın, ekonomide ciddi kayıplara yol açtığını dile getiren Yılmaz, "Biçme ya da harmanlama kısmı bozulan bu eski araçların parçaları değişse bile birbirine uyum sağlamıyor. Daneyi kabuğundan ayıramıyor ve tarlada ortaya konulan alın teri eski makinelerle ziyan ediliyor" dedi. Yeni model biçerdöverlerin ekranında dane kaybının oranlarını gösterdiğini ve kaybı yüzde 1'lere kadar indirdiğini anlatan İl Müdürü Sırrı Yılmaz, şöyle konuştu: “Çiftçiler mümkün olduğu kadar yeni model biçerdöverleri ve kesinlikle ehliyetli sürücüleri tercih etsinler. Bugün tüm çabalara rağmen hububatta çeşitli nedenlerle oluşan ortalama yüzde 2’nin üzerindeki dane kaybı rekolteyi düşürüyor. Sadece Konya'da yılda ortalama 2 milyon tona yakın buğday üretildiği düşünülürse, kaybın ne kadar ciddi boyutta olduğu anlaşılacaktır. Bir tarım ülkesi olan Türkiye’de hasat kayıplarının önlenmesi trilyonlarca lira tasarruf anlamına gelir.” Verim kaybının önlenmesi için hububat başaklarının kurumasından sonra hasada başlanmasının da önem taşıdığını ifade eden İl Müdürü Sırrı Yılmaz, biçerdöver hasadında başaklarda nem oranının yüzde 20'den aşağı olması gerektiğinin altını çizdi. Yüksek kesimlerdeki sulanabilen tarım arazilerinin kuru olan yerlere göre daha geç hasat edilmesi gerektiğine işaret eden Yılmaz, "Nemli başaklarda daneler daha zor ayrıldığı, çok aşırı kuru olanlarda da ise taneler kolayca düştüğü için kayıp meydana geliyor. Çiftçilerin hasat için uygun dönemi nem oranını dikkate alarak iyi seçmeleri gerekiyor" diye konuştu. Tarlanın iyi sulanmaması ya da başakların boyunun kısa kalmasının da biçerdöver hasadında kayıpları artırabileceğini anlatan Yılmaz, hasat yapıldıktan sonra yüksek nem oranına sahip ürünün de çürümemesi için kurutulmadan depolara alınmaması gerektiğini de sözlerine ekledi. İl Müdürü Sırrı Yılmaz, Erzincan Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü olarak hasat sezonuna yönelik olarak denetimlerin sürdürüldüğünü kaydederek, Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şubesi bünyesinde biçerdöverlerle yapılan hasatları kontrol etmek ve denetlemek amacıyla özel ekipler kurduklarını, sezon boyunca biçerdöverlerin denetleyerek dane kaybı ölçümlerinin devam edeceğini söyledi. Operatör belgesi olmadan biçerdöverle hasat yapmaya çalışanlara yasal işlemlerin derhal uygulanacağını hatırlatan Yılmaz, dane kaybına kesinlikle müsamaha gösterilmeyeceğini belirterek, ideal dane kaybı oranının \%2 olduğunu vurgulayarak bu oranın üzerindeki dane kayıplarının incelenerek gerekli işlemlerin yapılacağını söyledi. Çiftçilere de seslenen İl Müdürü Sırrı Yılmaz, belgesi olmayanların biçim yapmalarına müsaade etmemelerini isteyerek, bu tür sorunlarla karşılaşmaları durumunda İl ve İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerine haber verilmesini istedi.
FATİH GÜLNAHAR
ERZİNCAN
