Dünyanın en güzel sahillerine sahip olan Türkiye’de son dönemde dedektörle altın arama işi oldukça moda. Özellikle Akdeniz ve Ege gibi çok turist gelen yerlerde popüler olan dedektörle ziynet eşyası arama işi sahili olan birçok ilde yavaş yavaş popüler olmaya başladı. Sahillerde dedektörle değerli maden arayıp, gün yüzüne çıkartma konusuyla ilgili kurumların yasalarında ya da kanunda ‘yasak’ veya ‘serbest’ diye bir hüküm bulunmuyor. Türkiye’de oldukça sık yapılan dedektörle sahilde altın arama işi de kanunlardaki bu boşluk yüzünden şu an muallakta yapılmaya devam ediyor.
Yetkililerden alınan bilgiye göre, sahillerde ziynet eşyası aranmasıyla ilgili müze müdürlüklerinin 2863 sayılı Kültür Varlıklarını Koruma Kanunu içerisinde ziynet eşyalarını aramanın ‘serbestliğiyle’ ilgili açıklayıcı bir metin bulunmuyor. Kanunda ne ‘arayabilirsiniz serbesttir’ diyor ne de ‘aramanız yasaktır’ diyor. Ancak 2863 sayılı Kültür Varlıklarını Koruma Kanunu’nun ilgili maddeleri gereği "Bakanlığın izni dışındaki her türlü yapılacak olan kaçak kazı ve izinsiz aramalar yasa dışıdır" hükmü bulunuyor. Müze müdürlükleri, define arama yönetmeliği konusunda yaptırım sahibi. Define arama yönetmeliğindeki şartlar ise kanunlarla belirli. Gerekli şartlara riayet edildiği müddetçe define aramak bakanlığın gözetiminde serbest. Onun dışındaki aramalar kanuna göre yasak. Sahillerle ilgili müze müdürlüğünü bağlayıcı, özellikle ziynet eşyalarının aranması, gün ışığına çıkartılması ile ilgili olarak 2863 sayılı Kanun'da, ilgili yönetmeliklerde bununla ilgili bağlayıcı bir hüküm bulunmuyor. Bu hususta da yine 2863 sayılı Kültür Varlıklarını Koruma Kanunu’nun ilgili maddeleri gereği "Bakanlığın izni dışındaki her türlü yapılacak olan kaçak kazı ve izinsiz aramalar yasa dışıdır" hükmü akla geliyor.
Erdi Demür
