Türkiye’de 60 yılı geride bırakan Roche İlaç Türkiye, yaşanabilir dünya hedefine katkı sunmak amacıyla Adalar Denizle Yaşam ve Spor Kulübü Derneği (ADYSK) ile birlikte 'Denizler Yaşam Dolsun' projesini hayata geçirdi. Marmara Denizi’nde biyolojik çeşitliliği koruma amacıyla başlatılan projenin, Türkiye’nin ilk mercan nakli operasyonu olma özelliği taşıdığı belirtildi. Bilimsel ayağı TÜBİTAK tarafından desteklenen proje İstanbul Üniversitesi ve ADYSK’nın gönüllü işbirliği ile yürütülüyor. Proje kapsamında Adalar açıklarında yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan mercanlar çoğaltma yoluyla Tavşan Adası olarak da bilinen Neandros açıklarına taşındı. Ayrıca projeye ünlü oyuncu ve tiyatrocu Özge Borak da destek verdi.
''Projede bilim, teknoloji, inovasyon, tutku ve hayatı iyileştirme bir arada''
Şirketin proje verdiği desteğe vurgu yapan Roche İlaç Türkiye Genel Müdürü Natasa Klicko, ''Burada deniz yatağının durumuna baktığımızda, dünyanın bütün denizleri gibi tabii ki bir hasar ve zarar var. Bizim için çok önemli olan kısmı; bu projede bilim, teknoloji, inovasyon, tutku ve hayatı iyileştirme bir araya getirmiş olmasıdır. Şirket olarak bu amaçlar ve bu değerler doğrultusunda çalışıyoruz. O yüzden, vizyonumuza ve değerlerimize çok uygun bir proje olduğuna inanarak bu projenin bir parçası olduk. Projelerimizde Türkiye'de bir bitiş noktası belirlemedik. Dolayısıyla Türkiye'deki ve benzer projelere olabildiğince katkımız devam edecek. Şirketimizin dünyanın her tarafında yaptığı projeler saymakla bitmez. Sosyal ve toplumsal hayata katkıda bulunmak için şirketimiz dünyanın birçok yerinde projelere imza atıyor'' dedi.
''2015 yılına kadar burada 24 tür mercan bulunduğunu kaydettik''
Marmara Denizi'ndeki mercanların varlığının çoğu kişi tarafından bilinmediğine dikkat çeken İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Deniz Biyolojisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç Dr. Nur Eda Topçu Eryalçın, ''2015 yılına kadar burada 24 tür mercan bulunduğunu kaydettik. Özellikle Prens Adaları bölgesinde çok güzel ve yoğun topluluklar var. Ne yazıkki yoğun şehirleşme, kirlilik baskısı gibi nedenlerden dolayı 2015'de ciddi bir çöküş yaşadık. Popülasyonda çok ciddi kayıplarımız oldu. Bunun akabinde bir restorasyon çalışması yapabilir miyiz? diye düşünerek yola çıktık. Mercan nakil işlemiyle bazılarını kurtarabileceğimizi fark ettik. Hayatta kalma oranlarının daha fazla olduğu uygun bir habitat keşfettik. Bu habitata, risk altındaki bölgeden mercanları nakil yöntemiyle taşımaya başladık'' şeklinde konuştu.
Projeyi değerlendiren Adalar Denizle Yaşam ve Spor Kulübü Derneği Başkanı Volkan Narcı, ''Proje iki ayaklı; biri mercan nakli, diğeri ise hayalet ağlar. Hayalet ağlar projesi; Marmara Denizi'nde su altına terk edilmiş ve uzun yıllar pasif avcılığa devam eden hayalet ağların temizlik projesidir. İki çalışma eş değerde yürüyor. Gittiğimiz adanın mercan resiflerinin oluşturuluyor olması, burada ağların temizlenerek koruma alanı ilan edilmesi, en temel amaç ve projenin büyük sebeplerinden oluşuyor. Dalıcı ekiplerimiz aşağı inecekler, bir kaç tane mercan ekimi yapılacak. Daha sonra önceden temizlemiş olduğumuz kayalarda bulunan hayalet ağlarını, bir kaldırma balonu vasıtasıyla yukarıya kaldırarak alanı temizliyor olacağız. Daha sonra ilgili kurumlara başvurularımız sonrasında burada koruma alanı oluşturarak İstanbul'da dokunulmayan bir resif görevi görecek bir deniz koruma alanı ilan etmeye çalışıyoruz'' açıklamasında bulundu.
'Denizler Yaşam Dolsun' projesinin ayrıca su altı canlıları için hayati tehlike oluşturan hayalet ağların temizlenmesi için önemli bir adım olduğu belirtildi. Marmara Denizi’nin binlerce metrekarelik hayalet ağdan temizlenmesini de sağlayan proje için gerçekleştirilen dalışlarla şu ana kadar su altında 8 bin metre yol kat edildiği aktarıldı. Dünya genelinde de her yıl 640 bin ton hayalet ağın denizlerde bırakıldığı tahmin edildiği ve araştırmaların 650 binin üzerinde deniz canlısının atılan ağlar sebebiyle yaşam alanlarının kapandığını, ağlara takılarak öldüğünü ya da ciddi şekilde yaralandığını bildirildi.
Bugüne dek 300 mercanın yeni yaşam alanına taşındığı projede, ayrıca Marmara Denizi Adalar bölgesinde binlerce metrekare hayalet ağ temizlendiği kaydedildi.
Adem Gürer - İsmail Coskun
