Diz protezi ameliyatı, diz ekleminde ilerlemiş aşınma durumunda yapılan ağrıyı gidermek ve hastanın rahat yürümesini sağlamak amacıyla ortopedi ve travmatoloji uzmanları tarafından yapılan bir cerrahi tedavi şeklidir. Ameliyat ile aşınmış olan yüzeyler alınarak, yerine özel metal ve plastik içeren malzemeler ile eklem yüzleri değiştirilerek yapay bir eklem oluşturulur. Tıpta ve teknolojideki gelişmelere paralel olarak hem protez dizaynlarında hem de ameliyat tekniklerindeki gelişmelerle giderek yaygınlaştığını aktaran Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Burak Yalçın, diz protezi ve ameliyat sürecini anlattı.
''Diz protezi ameliyatının yaşı sağlık durumuna göre değişkenlik gösterebilir’’
Diz protezi ameliyatı tercihen 60 yaş ve üzerindeki hastalara yapılmak istense de hastaya göre karar vermek gerektiğini vurgulayan Dr. Mehmet Burak Yalçın, ''Örneğin romatizmal hastalığa bağlı ilerlemiş aşınmada 40 yaşında da yapılabilir. 50 yaşında ağrıdan yürüyemeyen bir hastaya 60 yaşına kadar idare et denildiğinde sürekli ağrı kesici kullanan, yürüyemeyen böylece gittikçe kilo alan hasta 60 yaşında sağlığı iyice bozulmuş duruma gelebilmektedir. Vücut sağlığımızın korunması ancak yeterli hareket ile mümkün olmaktadır. Bu durumda kesin bir kaide olmamakla beraber hasta eğer 75 yaşının altındaysa, sistemik olarak ciddi sağlık problemi yoksa kalp sağlığı iyi ise aynı seansta yapılabilir. Bunun için ameliyat öncesi hastayı detaylı olarak değerlendirerek karar vermek gerekmektedir. Ancak bazı cerrahlar her şartta iki farklı ameliyatla yapmayı tercih etmektedir’’ dedi.
Cerrahi Süre Ortalama 45-60 dakika
Cerrahi süre hakkında bilgi veren Dr. Yalçın, ''Hasta ayaktan ameliyata hazırlanır. Anestezi uzmanı tarafından detaylı değerlendirme sonrası tetkikleri yapılır. Kullandığı ilaçlar düzenlenir. Gerekirse diğer branş uzmanları ile konsülte edilir. Ameliyat günü veya bir gün önce hastaneye yatar. Ortalama yatış süresi 4-5 gün civarındadır. Ameliyat belden uyuşturma olarak bilinen spinal/epidural anestezi ile yada genel anestezi ile olabilir. Tek diz için cerrahi süre ortalama 45-60 dakika civarındadır. Ameliyattan 1 gün sonra hasta yürüteç ve fizyoterapist yardımıyla yürütülür. Egzersizlere başlanır. Yaklaşık 4 hafta kadar yürüteç desteği ile yürür. Sonrasında desteksiz yürüyebilir. Bu süreçte antiembolik çorap, kan sulandırıcı ilaçlar ve fizik tedavisi yapılır’’ şeklinde konuştu.
''Ameliyat olmayan hastalar sağlık açısından ciddi riskler oluşturur’’
Dr. Yalçın, sözlerine şöyle devam etti:''Her ameliyatın olduğu gibi diz protezi ameliyatının da riskleri mevcuttur. Pıhtı oluşması, kanama, enfeksiyon, damar-sinir yaralanması, dizde hareket kısıtlılığı gibi riskler mevcuttur. Bu risklerin görülme sıklığı düşük olmakla beraber alınan tüm tedbirlere rağmen maalesef sıfırlanamamaktadır. Dr. Yalçın, hastaların yüzde 10-15’inde ameliyat sonrası yeterli memnuniyet sağlanamamaktadır. Ancak ilerlemiş aşınması olan, yürümekte zorlanan hastanın ameliyat olmaması da sağlık açısından ciddi riskler içermektedir. Sürekli ağrı kesici ilaç kullanımına bağlı böbrek yetmezliği, hareketsizliğe bağlı ciddi kilo alımı gibi. Bu rahatsızlık nedeniyle aşırı kilo alan hastalarımız kısır döngüye girmekte hareket edemedikçe kilo almakta, kilo aldıkça dizler daha kötü duruma gelebilmektedir’’.
''Ameliyat sonrası yürüyüş ve yüzme gibi hafif sporlar yapılabilir’’
Ameliyat sonrası hafif sporların yapılabileceğini aktaran Dr. Yalçın, ''Genel vücut sağlığınıza dikkat etmek gereklidir. Ameliyat sonrası diyetisyen ile görüşerek sağlıklı şekilde kilo vermek, ağır kaldırmamak protezlerin ömrünü uzatacaktır. Vücudunuzda herhangi bir enfeksiyon bulgusu olursa hemen ilgili branş hekimine başvurarak enfeksiyonun kana karışmaması için tedavi alınması önemlidir. Örneğin idrar yolu enfeksiyonu olduğunda bir dahiliye yada enfeksiyon hastalıkları uzmanına başvurarak tedavi başlanmalıdır. Diş sağlımıza dikkat etmekte çok önemlidir. Bunlar dışında herhangi bir müdahale durumunda örneğin diş tedavisi ya da bir ameliyat gibi işlem öncesi antibiyotik koruması gerekli olacaktır. Ameliyat sonrası yürüyüş, golf, yüzme gibi hafif sporlar yapılabilir. Araba kullanılabilir. Ancak yere çömelip oturma, koşma ve zıplamalı sporların yapılması önerilmez’’ açıklamasında bulundu.
