Dar kanal hastalığı omur kemiklerinin tam ortasında yer alan omur kanalının farklı yönlerde daralmasıyla ortaya çıkan yapısal bir bozukluktur. Omurilik kanalı herhangi bir yönde daralarak omuriliği boğabilir. Omurga kanal darlığı en sık L3-4, L4-5, L2-3 seviyelerinde görülürken L1-2 ve L5-S1 seviyelerinde oldukça nadir görülür. Dar omurga kanalı hastalığı tedavi edilmediği sürece ilerlediğinden dolayı giderek daha fazla seviyede görülebilir. Hastalığın doğumsal ya da edinsel olabileceğini anlatan Doç. Dr. Ahmet Yıldızhan, doğumsal olan durumların, doğuştan var olan rahatsızlıkları tanımlarken, edinsel olan durumların sonradan meydana gelen hastalıkları tanımlamak için kullanıldığını belirtti.
Yürüme mesafesinin ve ayakta kalma süresinin belirgin şekilde kısalmış hastalarda fizik tedavi ve diğer cerrahi dışı tedavi metotlarının genellikle yetersiz kaldığını dile getiren Ahmet Yıldızhan, ancak deneyimli ellerde usulüne uygun yapılan yeterli bir cerrahi müdahalenin hastaları rahatlatabildiğini vurguladı.
“Zamanında müdahale olmazsa ilerler!”
Yıldızhan, bu nedenle uzman doktor cerrahiye gerek görüyorsa geciktirilmemesinde fayda olacağının altını çizdi. Operasyonun ne kadar erken yapılırsa elde edilen sonuçların da o kadar yüz güldürücü olduğundan bahseden Yıldızhan, zamanında müdahale edilmezse hastalığın giderek ilerleyebileceğini, seneler geçtikçe omurilik kanalının doğal olarak daha fazla daralacağını vurguladı.
“Bel ağrısını hafife almayın! Omurga kanal darlığı en çok bel bölgesinde görülür.”
Bel ağrısının hafife alınmaması gerektiğini de dikkat çeken Yıldızhan, “Bir kişide bel fıtığı ile birlikte veya tek başına dar kanal varsa, bu insanın hayat kalitesi bazen çok düşmekte; iş, aile ve sosyal yaşantısı adeta altüst olabilmektedir. İçinden omurilik ve sinirlerin geçtiği omurga kanalı üst üste dizilmiş kemiklerden oluşan, ince, uzun, kıvrımlı bir borudur. Belirli bir çapı olan bu kanalın genişliği azalırsa, daralmış olan kanal, içinden geçmekte olan sinirleri kolayca sıkıştırmaktadır” diye konuştu.
Omurga kanal darlığının belirtileri
Omurga kanal darlığının belirtilerini de sıralayan Yıldızhan, “ Bel ve bacaklarda ağrı, karıncalanma, bacaklarda uyuşma, güçsüzlük ve huzursuzluk, yürüme bozukluğu, yürürken bir süre sonra mecburi oturma, yürüme mesafesinin giderek kısalması, sık idrar yapma, idrar ve büyük abdest kontrolünün bozulması, cinsel fonksiyonların olumsuz etkilenmesi gibi durumlar omurga kanal darlığının da belirtileri arasındadır. Boyun bölgesindeki dar kanal ise kolları da etkisi altına almaktadır.” ifadelerini kullandı.
Dar kanal hastalığı neden olur?
Dar omurga kanalı hastalığının iki genel nedeni vardır” diyerek nedenlerini de değinen Yıldızhan açıklamalarına şu şekilde devam etti;
“Doğumsal nedenler kişi annesinden doğarken mevcuttur. Edinsel nedenleri de kendi içinde ikiye ayırmak mümkündür. Edinsel nedenler bir rahatsızlığa bağlı olarak ortaya çıkabileceği gibi yaşlanmaya bağlı olarak da ortaya çıkabilir. Yaşlanmaya bağlı olarak ortaya çıkan dar kanal hastalığı dejeneratif artrite bağlı olarak gelişebilir. Dejeneratif artrit ya da halk arasında bilinen adıyla kireçlenme 60 yaşın üzerindeki çoğu insanda görülmektedir. Bu durum genellikle yaşa bağlı olarak ortaya çıksa da obeziteye bağlı olarak eklemlere binen aşırı yük de dejeneratif artrite neden olabilir. Omurga kanal darlığı artritin iki farklı şekli ile ortaya çıkabilir. Osteoartrit olarak bilinen ve yaşlılığa bağlı ortaya çıkan bu rahatsızlık, kıkırdak dokunun kemikleşmesi ile disklerin daralmasına ve bariz hale gelmesine neden olabilir. Omurga kanal darlığının gençlerde meydana gelmesinin bir nedeni de romatoid artrittir. Genetik yatkınlığın oldukça önemli olduğu bu hastalık iltihaplı romatizma olarak da bilinir ve omurga eklemlerini etkiler. Bu durum dar kanal oluşumunda rol oynar.
Dar kanal hastalığının ortaya çıkmasını sağlayan edinsel durumlar ise omurga bölgesinde sonradan meydana gelen rahatsızlıklar olarak genellenebilir. Omurgada meydana gelen tümörler dar omurilik kanalı için tetikleyici olabilir. Omurga kırığı, bel kayması ya da bu bölgede travma oluşması da dar kanal hastalığı için neden oluşturabilir. Oksipital kemikten başlayarak omur cisimlerinin arka kısımlarına tutunarak uzanan fibröz şerite posterior longitudinal ligament adı verilir. Bu şerit koksikse kadar uzanır. Bu şeritte kalsifikasyon meydana gelmesi sonucunda ligament kalınlaşır ve omurga kanal darlığı meydana gelir. Paget hastalığı da dar kanal hastalığına neden olabilir.”
Dar kanal hastalığının belirti göstermeden de oluşabileceğini anlatan Yıldızhan, hastalığın ilerlemesinin bölgede baskı hissini oluşturmaya yetecek kritik seviyeye geldiğinde, dar omurga kanalı ile ilgili belirtilerin ortaya çıkmaya başladığını belirtti. Yıldızhan son olarak da, “Omurga kanal darlığı belirginleşince en sık ortaya çıkan sorunlar bel, bacak ağrısı ve nörojenik klodikasyodur. Bu süreçte ağrı ve uyuşma genel olarak kalça ve uyluk bölgesinde hissedilir. Oturmak, öne doğru eğilmek ve uzanmak ağrı ve uyuşukluk hissini azaltmak için faydalı olurken bu hareketlerin tam tersi olan ayakta durma, beli ya da omurgayı geriye doğru eğmek ağrı hissinin artmasını sağlar. Öne eğilme hareketi dar omurga kanalı için genişleme sağlayan bir pozisyon olduğundan hastalar daha iyi hisseder. Hastalığın ilerleyen dönemlerinde hayat kalitesi giderek düşer, bacaklarda uyuşma hatta felç gözlemlenebilir. İdrar veya dışkı kaçırma, empotans gibi belirtiler görülebilir” diyerek sözlerini sonlandırdı.
