Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Arnavutluk’ta yayınlanan Panaroma gazetesi için makale kaleme aldı. Makaleye, “Türkiye Balkanlar’ın ayrılmaz bir parçası Balkanlar da Türkiye’nin vazgeçilmez bir ilgi alanıdır” diye başlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Ortak tarih ve kültür Türkiye’nin Balkanlar’a bakışını şekillendirmektedir. Özellikle son yirmi yıl boyunca Türkiye Balkan ülkeleriyle daha sıkı ve dostane ilişkiler geliştirmek için elinden geleni yapmaktadır. Arnavutluk ise bu bakış açısının tam merkezinde bulunuyor. Türkiye Arnavutluk’u hem bir dost hem de doğal bir müttefik olarak görmektedir. Türkiye, Arnavutluk’taki refah artışının ve istikrarın tüm bölgede barışa ve huzura hizmet edeceğine inanmaktadır. Bu bakımdan Türkiye dost ve kardeş Arnavutluk’un gelişimi ve güvenliği için her zaman en içten ve samimi duygularla sonuna kadar desteklemiştir ve desteğini sürdürmekte kararlıdır. Bu iradenin bir sonucu olarak, Arnavutluk Türkiye’nin Balkanlardaki ilişkilerinin en istikrarlı ve olumlu seyrettiği ülkelerden biri haline gelmiştir. Türk dış politikasının ‘üst düzeyli siyasi diyalog’ ilkesi bağlamında Arnavutluk ile ilişkiler her yıl çeşitlendirilmekte ve derinleşmektedir. Ülkelerimiz arasındaki sosyal, kültürel ve ekonomik alanlardaki işbirlikleri her geçen yıl artmaktadır. 6 Ocak 2021 tarihinde Başbakan Edi Rama’nın Türkiye ziyaretinde imzalanan anlaşmalar yeni ve tarihi bir başlangıç noktası olmuştur. Bu ziyaret neticesinde Türkiye ile Arnavutluk arasında yıllardır gündemde olan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi kurulmasına dair Ortak Bildiri imzalanmış, iki ülke arasındaki münasebetler stratejik ortaklık seviyesine yükseltilmiştir” ifadelerini kullandı.
“Arnavutluk'ta, 600'e yakın kayıtlı Türk firması faaliyet gösteriyor”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, makalesini şu şekilde sürdürdü:
“Bu gelişmeye ek olarak; İşkodra’daki Osmanlı dönemi eserlerinden Kurşunlu Camii’nin Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilmesine ilişkin protokol ve iki ülke eğitim bakanları arasında işbirliği anlaşması imzalanmıştır. Eğitim anlaşması; Arnavutluk'ta Türkçe dersini ve Türkiye'de Arnavutça dersini seçebilme imkânı sunduğu gibi özel eğitim, eğitim teknolojileri, burslar ve öğretmen değişim programlarını da içermektedir. Bu gelişmeleri iki ülke arasındaki hem kültürel hem siyasi ve ticari ilişkilerin kuvvetlenmesi adına büyük bir fırsat olarak görüyoruz. Dünya ekonomileri salgınla boğuşulan böylesi zor bir dönemden geçerken bile Türkiye’nin 11 Balkan ülkesiyle 2021 yılındaki dış ticareti bir önceki yıla oranla yüzde 37’lik artış göstermiştir. Önümüzdeki dönemde ticari ilişkilerin katlanarak büyümesini bekliyoruz. Halihazırda Türkiye ve Arnavutluk arasındaki ikili ticaret hacmi 700 milyon dolar civarındadır. Öncelikli hedefimiz bu hacmi en kısa süre içerisinde 1 milyar dolar civarına çıkarmaktır. Türkiye'nin müteahhitlik hizmetleri de dahil olmak üzere Arnavutluk'ta 3,5 milyar doların üzerinde yatırımı bulunmaktadır. Ticari ilişkilerin gelişip bu rakamlara ulaşılmasında; 2008 yılından bu yana yürürlükte olan Serbest Ticaret Anlaşması’nın katkısı büyüktür. Arnavutluk'ta, 600'e yakın kayıtlı Türk firması faaliyet göstermekte ve bu firmalar üretime katkı sunduğu gibi yaklaşık 15 bin kişiye istihdam sağlamaktadır. Türkiye bu rakamlarla, Arnavutluk'taki en büyük yabancı yatırımcılardan biridir”
“Türkiye dünya genelinde 157 ülkeye medikal ekipman ve aşı yardımı sağlamıştır”
“Ülkelerimiz arasındaki ilişkiler ticaretin ötesinde insani boyutuyla da dikkat çekmektedir” ifadelerini kullanan Erdoğan, “Salgınla birlikte sağlık diplomasisi ve sağlık yatırımları iki ülke arasındaki ilişkilere yeni bir ivme kazandırmıştır. Geçtiğimiz yıl Covid-19 virüsü nedeniyle dünya genelinde karşılıklı ticaret ve turizm faaliyetleri olumsuz etkilense de Türkiye dünya genelinde 157 ülkeye medikal ekipman ve aşı yardımı sağlamıştır. Bu kapsamda Arnavutluk'ta 70 milyon avro maliyetle inşa edilen 150 yatağı, 6 ameliyathanesi ve 6 polikliniği bulunan ‘Türkiye-Arnavutluk Fier Dostluk Hastanesi’ 68 günde tamamlanmış ve 21 Nisan 2021'de açılışı yapılmıştır. Arnavutluk’ta 26 Kasım 2019'da 6,4 büyüklüğünde meydana gelen ve 50’den fazla kişinin ölümüne, 3 binden fazla kişinin yaralanmasına sebep olan ve 11 belediyenin altyapısına zarar veren deprem felaketinde Türkiye kardeş Arnavutluk’a yardım elini uzatan ilk ülkelerden biri olmuştur. Arnavutluk vatandaşlarının enkazdan kurtarılması için süratle arama kurtarma ekipleri gönderilmiştir. Deprem yaralarını bir nebze olsa da sarabilmek için, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) tarafından Arnavutluk’un Laç şehrinde mağdur olan aileler için 500’den fazla konut inşa edilmiştir”
Erdoğan, makalesini şu şekilde tamamladı:
“Türkiye’nin birçok resmi kurumu kültürel ve tarihi bağlarımızı kuvvetlendirmek adına Arnavutluk’ta faaliyetlerini istikrarlı bir şekilde sürdürmektedir. TİKA, Arnavutluk’ta 1996’dan bugüne kadar 546 proje ve faaliyet gerçekleştirmiştir. Öncelikli olarak, Arnavutluk’taki birçok tarihi eserin restorasyonuna destek vermektedir. Ayrıca Türkiye-Arnavutluk arasındaki iş birliğine katkı sağlayacak tarım, hayvancılık, sağlık, eğitim alanlarında ve belediyecilik hizmetlerinin iyileştirilmesi için maddi destek sunmaktadır. Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB), Türkiye Bursları markasıyla Balkanlardan gelen öğrencilere Türkiye’de eğitim görmeleri için burs hizmeti sunmaktadır. Türkiye Bursları, 2021 yılında 178 ülkesinden 165 bin 511 başvuru almıştır. Bugün 170 ülkeden 15 bin öğrenci Türkiye’de eğitim görmektedir. Arnavut öğrenciler bu burslardan büyük oranda faydalanmakta ve eğitim-öğretim faaliyetlerini Türkiye’de sürdürmektedir. Yunus Emre Enstitüsü ilk ofisini Saraybosna’da açmış ve hızlı bir şekilde tüm Balkanlara yayılmıştır. Enstitü’nün Arnavutluk’ta İşkodra ve Tiran’da olmak üzere iki ofisi bulunmaktadır. Türkçe öğrenmek isteyen, Türk kültür ve sanatını daha yakından tanımak isteyen Arnavut kardeşlerimiz bu ofislerde her türlü desteği bulabilir. Türkiye Arnavutluk’taki eğitim hizmetlerine katkı sunmayı kendine bir görev olarak bilmektedir. Dünya genelinde 416 eğitim kurumu ve 50 binin üzerinde öğrencisi bulunan Türkiye Maarif Vakfı’nın Arnavutluk’ta 8 okulu mevcuttur. Okul sayısını gelecekte daha da artırmayı temenni ediyoruz. Tüm bu ticari ve insani boyuta ilaveten Türkiye ve Arnavutluk, güvenlik alanında da önemli bir işbirliği örneği sergilemektedir. Arnavutluk, bir Türk firması tarafından üretilen anti-drone sisteminin ilk alıcısı olduğu gibi Arnavutluk Parlamentosu ve Savunma Bakanlığı Türk İHA ve SİHA’ların tedariki için 9,7 milyon dolarlık (8,2 milyon avro) ek bütçeyi onayladığını duyurmuştur. İki ülke arasında terörizm, insan ve uyuşturucu kaçakçılığı gibi güvenlik meselelerinde de temaslar artırılmıştır. Ayrıca siber ve dijital suçlarla mücadelede ilgili emniyet güçleri ve iç işleri bakanlıkları nezdinde gerektiğinde işbirlikleri yürütülmektedir. Türkiye; Arnavutluk’ta hala varlığını koruyan Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) ile ortak mücadele konusundaki ısrarını ikili ilişkilerde devamlı olarak gündeme getirmektedir. Bu terör yapılanmasının Arnavutluk’ta ki faaliyetlerinin kısıtlanması ve örgüt mensuplarının Türkiye’ye teslim edilmesi için ilgili Arnavut makamlarıyla istişareler yürütülmektedir. Türkiye’de darbeye teşebbüs etmiş böylesi hain bir örgütün Arnavutluk’ta faaliyet göstermesi Türk halkını üzmektedir. Ayrıca bu örgütün Arnavutluk’ta da benzer eylemlere girişme tehdidi bulunmaktadır. Tüm bunlar göz önüne alındığında Türkiye ile Arnavutluk arasındaki dostane ilişkilerin siyasi, ekonomik ve sosyal alanlarda en verimli döneminde olduğunu söyleyebilirim. Türkiye’nin, bölgede ve daha geniş coğrafyada Arnavutluk'un en önemli stratejik ortağı olduğu düşünüldüğünde iki ülke arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi için çok fazla imkân vardır. Türkiye ve Arnavutluk özellikle turizm, eğitim, savunma, dijitalleşme, gıda, tarım, hayvancılık, ormancılık, su, balıkçılık gibi farklı alanlarında işbirliklerini artırmalıdır. Türkiye, Arnavutluk ile birebir ilişkilerinin yanı sıra Arnavutluk’un NATO’daki varlığını önemsediği gibi son yıllarda durma noktasına gelen AB üyelik sürecine de destek vermekte, Arnavutluk’un uluslararası alandaki en yakın dostlarından biri olma rolünü üstlenmektedir. Umuyorum ki, Türkiye ve Arnavutluk kazan-kazan ilkesi temelinde bir dostluk ve ortaklık ilişkisini gelecek nesillere çok daha güçlü şekilde aktaracak ve bu iş birliği daha güzel günlere yelken açacaktır.”
