Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Hamza Duygu, son zamanlarda artan ve ortada hiç sebep yokken görülen ani ölümler hakkında şunları söyledi: ”Ani kardiyak ölümün başlıca nedeni kalp damar tıkanıklığı nedeniyle gelişen kalp krizidir. Gençlerde sigara, kokain-amfetamin gibi maddelerin kullanımı, doğuştan ailevi kolesterol yüksekliği, genç yaşlarda başlayan şeker hastalığı, hipertansiyon ve doğuştan koroner damar çıkış anomalileri kalp krizine neden olabilir.“
“Kalp rahatsızlığı yaşlılıkla ilgili değil”
Toplumdaki yaygın kanının, kalp hastalığının genellikle ileri yaşlarda görüldüğü yönünde olduğunu belirten Prof. Dr. Duygu, “Halbuki sigara, uyuşturucu madde kullanımı, modern ve sanayileşen toplumun getirdiği yanlış beslenme, obezite ve yoğun stres, kalp hastalıklarının erken yaşlarda görülmesine yol açmıştır. Gençlerde görülen ani ölümlerin ardından yapılan otopsilerde de ölüm nedeninin üçte ikisinin kalp hastalıkları olduğu tespit edildi. Prof. Dr. Hamza Duygu, son zamanlarda daha önceden hiçbir belirti vermeden 35 yaş ve altında görülen ani ölümlerin medya aracılığı ile maalesef daha fazla duyulmaya başladığını, bu durumun da toplumda derin bir üzüntü ve endişe oluşturduğunu ifade etti.
“Ani kalp krizine 4-6 dakikada müdahale çok önemli”
Ani kardiyak ölümün, daha önce ölümcül hastalığı olmayan kişilerde, beklenmedik bir şekilde şikayetlerin başlamasından itibaren genellikle 1-2 saat gibi kısa bir süre sonra, öldürücü ritm bozukluklarının ortaya çıkmasıyla gerçekleştiğini söyleyen Prof. Dr. Duygu, genellikle efor sırasında meydana gelen ani ölümler yaşanmadan önce; nefes darlığı, çarpıntı, gözlerde kararma, fenalık hissi gibi belirtilerin olduğunu, bazen de hiçbir belirti vermeksizin aniden kalbin durabildiğini ifade etti.
Ölüme genellikle kalp krizi sırasında gelişen kalp ritmi bozukluğunun neden olduğunu söyleyen Prof. Dr. Duygu, ventriküler fibrilasyon diye adlandırılan bu ölümcül ritim bozukluğu esnasında kalbin pompalama görevini yerine getiremeyip kan akımının kesildiğini, 4-6 dakika içinde elektroşok yapılarak kalp ritmi normale döndürülmezse ölümün gerçekleşeceğini kaydetti.
Gençlerde Ani Kardiyak Ölüm Nedenleri
Gençlerde ani kalp ölümlerine yol açan pek çok etken olduğunu söyleyen Prof. Dr. Duygu, kalp damar tıkanıklıkları ve buna bağlı kalp krizlerine ilave olarak, aort damar yırtılması, akciğer embolisi, kalp yetersizliği, doğuştan kalp kası hastalıkları, kalp kapak hastalıkları, kalp kası iltihabı, doğumsal kalp hastalıkları, bazı ciddi ritm bozuklukları (uzun QT sendromu, kısa QT sendromu, WPW sendromu, brugada sendromu, aritmojenik sağ ventriküldisplazisi) ile toksik, uyuşturucu madde kullanımının neden olabileceğini belirtti.
“Sportif aktivitelerde daha çok görülüyor”
Ailesinde ani kalp durması yaşayan kişilerin mutlaka kalp merkezine başvurup aile taraması yaptırması gerektiğine dikkat çeken Prof. Dr. Duygu, profesyonel sporcularda veya egzersiz programına yazılacak kişilerde bunun daha da önemli hale geldiğini, kalbe bağlı ani ölümlerin genellikle sportif aktiviteler sırasında görüldüğünü kaydetti.
Kalp damar tıkanıklığı, aort damarında genişleme, ritim bozukluğu, kalp yetmezliği, doğuştan kalp hastalığı gibi ani ölüme sebebiyet verecek durumların saptandığı kişilerde erken tanı ile ani kalp ölümlerinin durdurabileceğine dikkat çeken Duygu, kalp sağlığı açısından düzenli kontroller yaptırılarak bu katastrofik sonuçların önüne geçilebildiğini söyledi.
Nadir görülen ailesel geçişli genetik hastalıkların da sağlıklı genç bireylerde ani ölüme neden olabildiğinin unutulmaması gerektiğini ifade eden Duygu, bu açıdan da yüksek riskli hastaların elektrokardiyografi, kalp ultrasonu gibi çeşitli tanısal yöntemlerle saptanabildiğini, özellikle yakın akrabalarını beklenmedik ölümlerle kaybedenlerin kardiyoloji merkezinde değerlendirilmelerinin büyük önem arz ettiğini belirtti.
