Ege Üniversitesi Gözlemevi Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Hasan Ali Dal, ağustos ayında gök taşı yağmurunun gözlemlenebileceğini ifade etti. Dal, "Akan yıldız ya da yıldız kayması adı verdiğimiz bu olay, aslında yer atmosferine giren milimetreden santimetreye değişen boyutlarda, küçük gök taşlarının (meteor) yanıp yok olması esnasında bıraktıkları izdir” dedi.
Yıldız kaymasının hemen her gün ve her saat yaşandığını ifade eden Doç. Dr. Dal, "Gökyüzünde bazı özel tarihler vardır ki bu tarihlerde özel olarak gök taşı (meteor) yağmuru yaşanır. Dünya, güneş etrafındaki yörüngesinde dolanırken, yörüngesinde önüne çıkan ya da yakından geçen çeşitli büyüklüklerdeki gök taşlarını (meteoroid) kendine çekerek atmosfere girmesine neden olur. Saniyede 75 – 80 km hızla yer atmosferine giren bu küçük gök taşları, sürtünmeden dolayı ısınır ve yanmaya başlar. Bir taş nasıl yanar derseniz, bu taşlar yüksek hızdan dolayı çok yüksek sıcaklıklara kadar ısınır. Isınınca da yapısındaki metal kısımlar erimeye başlarken, karbon içerikli kısımlar ise gerçekten yanar. Isınan gök taşı neredeyse akkor hale gelir ve hızla hareket ettiği için de gökyüzünde bir iz bırakıyormuş gibi ‘yanılsama’ oluşturur” diye konuştu.
“Atmosferin çok üst katmanlarında patlamalar yaşanabilir”
Gök taşının yapısının büyük oranda karbon bileşiklerden oluştuğu, alev aldığı zaman parlama ve duman çıkmasına neden olduğunu belirten Doç. Dr. Dal, “Zaman zaman da atmosferin çok üst katmanlarında patlamalar yaşanabilir. Bunun nedeni ise gök taşının yer atmosferine giriş açısıdır. Eğer gök taşı, atmosfere çok dik bir açıyla girerse, atmosfer ‘beton etkisi’ oluşturur ve gök taşının parçalanmasına neden olur. Bu durum özellikle boyutları nispeten büyük parçalar için geçerlidir. Bunun en güzel örneği ki aslında uç bir örnektir. 15 Şubat 2013’de Rusya’nın Chelyabinsk kentinde yaşanan gök taşı olayıdır” dedi.
"Ağustos ayında perseid gök taşı yağmuru başlıyor"
İzlenmesi en güzel, en keyifli olan gök taşı yağmurunun Quadrantidler, Persiedler ve Geminidler olduğunu söyleyen Doç. Dr. Dal, “Bunun nedeni, bu gök taşı yağmurlarında saatte 50’ye yakın yıldız kayması gözlersiniz. Gökyüzünde resmen havai fişek gösterisi vardır. Gök taşı yağmuru olduğu günlerde fotoğraf makineniz da yanınızda olsun. Objektifinizi gökyüzüne çevirip, uzun poz süreleri verdiğinizde, eşsiz kareler alacaksınızdır. Bunu denemenizi şiddetle tavsiye ederiz. İşte bugünlerde de Perseid gök taşı yağmuru başlıyor ve ağustos ortası doğru gök taşı yağmuru en etkin zamanına gelecek. Gök taşı yağmurunu görmek için, gece geç saatlerde açık ve karanlık bir alanda çıplak gözle gökyüzü izlemeniz yeterli olacak” diye konuştu.
