Merkez üssü Kocaeli'nin Gölcük ilçesi olan 17 Ağustos 1999'da saat 03.02'de meydana gelen ve yaklaşık 45 saniye süren 7.4 büyüklüğündeki deprem ve çeşitli nedenlerle yan yatan binalarda yaşayan aileler, zemindeki eğriliklere aldırmadan yaşamlarını sürdürüyor. Evlerde bardağa koyulan sular, tabağa koyulan yemekler ve zemine yerleştirilen dairesel cisimler eğime doğru hareket ediyor. Şehir merkezinde birbirine yaslanmış şekilde duran 20 civarında yamuk bina hem uzmanları hem de vatandaşları tedirgin ediyor. Binalarda yaşayan bazı vatandaşlar evlerinin hasarlı olmadığını savunurken bazıları ise endişeli bir şekilde yaşadıklarını söylüyor. Kocaeli’nin yamuk binaları İtalya’da bulunan Pisa Kulesini andırıyor.
“17 Ağustos Depreminde çok canlar yandı, bizim de canımız yansın istemiyoruz”
Yüzde 5 yamuk olduğu tescil edilen İzmit ilçesindeki binada yaşayan Emre Nişancı isimli vatandaş, evlerinde endişeli bir şekilde yaşadıklarını ifade ederek, “Bu binanın yamukluğu yüzde 5 olarak belediye tarafından tescil edildi. 17 Ağustos Depreminde çok canlar yandı, bizim de canımız yansın istemiyoruz. Devletten, valilikten, bununla ilgilenecek makamda kim varsa yardım istiyoruz. Bina yıkıldığı zaman 4 kat burada oturacak, 3 kat burada oturacak tarzında yerde istemiyoruz. Sadece bize yardım etmelerini bekliyoruz. Endişe duymak istemiyoruz. Sadece evimizde oturmak istiyoruz. Biz endişeliyiz. İnsanlar sıfır binada otururken tereddüt halinde. Bizim binamız yüzde 5 yamuk. Ben bunu şuna benzetiyorum. Arabanızın freni yok. Arabayla yola çıkmışsınız. Bir deprem olsa hepimiz gideceğiz. Burada yaşamak için mecburiyetimiz var. Çünkü maddi durumumuz buna el veriyor. Yaşıyoruz ama endişeli bir şekilde” dedi.
“Zeminden kaynaklı olarak eğilmeler meydana gelebiliyor”
Yamuk binaların yapısal olarak sağlam olsa bile zeminin sağlam olmamasından dolayı depremde büyük hasar görebileceğini ifade eden Kocaeli İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Kahraman Bulut, “Biz sürekli olarak kamuoyunu ayakta tutarak bu binaların yenilenmesi konusunda kamuyu harekete geçirmeye çalışıyoruz. Bu binaların yenilenmesi konusunda çaba sarf ediyoruz. Bulunduğumuz bölge Kocaeli Büyükşehir Belediyemizin mastır planın da var. Zemin olarak depreme en dayanıksız bölge. Bu binalarda yapısal olarak olmasa da zeminden kaynaklı olarak eğilmeler meydana gelebiliyor. Bunu da bir insana benzetirsek, bir insan bir tarafa yatık sağlıklı duramazsa yapılarımız da bir tarafa eğilmiş bir şekilde sağlıklı ayakta kalamaz. Bu binaların da yenilenmesi lazım. Bunlar da depreme dayanıksız binalar diyebiliriz. Maalesef sosyal algı problemimiz de var. İnsanlarımızın birçoğu kendi binalarının sağlam olduğunu düşünüyor. Bu süreçte bu tarz binalarda oturan inşalara yaptığımız müdahalelerde, ‘Babam binamızı çok sağlam yaptı’ gibi söylemlerle karşı karşıyayız. 21 yıl içerisinde yıkıcı bir deprem meydana gelmediği için biz bu binaların deprem karşısında nasıl bir performans saplayacağını görmedik. İnşallah da görmeyiz. Ama insanlarımızın da bu bakış açısını gözden geçirmesi gerekiyor” diye konuştu.
Murat Kanber - Mustafa Uslu - Enes Altun
