Tıp dilinde üriner inkontinans adı verilen idrar kaçırma, bir kişinin idrarın sızmasını önleyemediği durum olarak nitelendiriliyor. Stres nedeniyle, hamilelik sırasında ve sonrasında ortaya çıkabilir. Öksürme ve hapşırma gibi faktörler, şişmanlık gibi koşullarda daha yaygın. Medicana Kadıköy Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Ruhsan Cihan, idrar kaçırma nedenleri ve tedavisi hakkında açıklamalarda bulundu.
Dr. Ruhsan Cihan, insanlar yaşlandıkça daha sık ortaya çıkmasına rağmen, idrar kaçırma yaşlanmanın kaçınılmaz bir sonucu olduğunu belirtti ve sözlerine şöyle devam etti: ''Üriner inkontinans günlük aktivitelerinizi etkiliyorsa, doktorunuzu görmek için tereddüt etmeyin. Çoğu insan için basit yaşam tarzı değişiklikleri veya tıbbi tedavi rahatsızlığı azaltabilir veya idrar tutamama durumlarını durdurabilir”.
''Aşırı kilolularda idrar kaçırma daha fazla görülür’’
İdrar kaçırma nedenleri açıklayan Dr. Cihan, ''Yaş ilerledikçe pelvis taban ve mesane fonksiyonlarını olumsuz etkileyen hastalıkların ortaya çıkması idrar kaçırma ihtimalini arttırır. Çok sayıda doğum yapma, iri bebek doğurma, müdahaleli doğum yapma, zor doğum yapma ve kendi kendine doğum yapma idrar kaçırma ihtimalini yükseltir. Östrojen hormonunun azalmasına bağlı olarak destek dokusu zayıflar. Ayrıca yaşın artması da bu çağda inkontinansın ortaya çıkmasını etkiler. Aşırı kilolularda idrar kaçırma daha fazla görülür. Aşırı kilo, operasyonun başarısını da düşürmektedir. İdrar kaçırma sigara içenlerde 2-3 kat daha fazla görülür. Büyük abdest yaparken ıkınma pelvis tabana binen yükü artırmaktadır. Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (bronşit, astım vb.) benzer bir mekanizma ile sürekli öksürme karın içi basıncı ve pelvise binen yükü artırır. Ayrıca diyabet, multiplskleroz, parkinson ve omurilik yaralanmalarında da idrar kaçırma sık görülür’’ dedi.
İdrar kaçırma tedavisinde fizik tedavi yöntemleri
Tedavinin, inkontinans tipi, hastanın yaşı, genel sağlığı ve zihinsel durumu gibi çeşitli faktörlere bağlı olacağını da aktaran Dr. Cihan, tedavi yöntemleri hakkında şu bilgileri verdi:
''İlk önce ilaç tedavisi veya ameliyat içermeyen konservatif tedaviler denenir. Bunlar şunları içerir: Yaşam tarzı değişiklikleri, pelvik taban kas eğitimi (kegel egzersizleri), mesane eğitimi. Bundan sonra ilaç tedavisi veya cerrahi kabul edilebilir.
Pelvik taban egzersizleri
Pelvik tavan kaslarını güçlendirmek ve üretralsfinkter fonksiyonunu iyileştirmektir. Ayrıca kişilerde olabilecek pelvik organ prolapsusunu (normalde pelvisin içinde bulunan mesane, ince barsaklar, rektum ve uterusun (rahim) vajene doğru sarkmasına (fıtıklaşmasına) bazen de vajenden dışarı çıkması) azaltmak ve vajinayı daha stabil hale getirmektir. Egzersiz programı düzenli olarak en az 6-8 hafta devam etmelidir.
Biofeedback tedavisi
Biofeedback (BF) fizyolojik olayların bir ekran ve ses düzeni aracılığı ile görsel ve işitsel sinyaller halinde hastaya yansıtılmasıdır. Biofeedback yönteminde pelvik tabanın kasılma ve gevşemesi ekran ve ses aracılığı ile hasta tarafından anlaşılır hale getirilir. Böylelikle hastanın kendisi tarafından pelvik taban kas fonksiyonlerının düzenlenmesi sağlanır. Bu yöntemle hasta pelvik taban kaslarını belirleyebilmeli ve abdominal kasları (karın kaslarını) kasmadan pelvik taban kaslarını seçici olarak kullanabilmeyi öğrenir.
Manyetik sandalye
Bu yöntemle pelvik taban kasları ve sinirleri aralıklı olarak manyetik olarak dalgalarla uyarılıyor. Kaslar her manyetik dalgada kasılıp, sonrasında gevşiyor. Bu da mesane (idrar torbası) kasılmasını azaltıyor ve pelvik taban kaslarını güçlendiriyor.
Mesane eğitimi
Belirli zamanlarda idrar yapmanın öğretildiği bir programdır. Bu eğitimde amaç, sık idrara çıkma gibi hatalı alışkanlıkları düzeltmek, idrara çıkma aralıklarını uzatmak, mesane kapasitesini geliştirmek, hastanın sıkışıklık hissini kontrol etmesini sağlamak ve kendine güvenini artırmaktır. Özellikle urgeinkontinans (sıkışma tipi) ve noktüri (gece idrar kaçırma) etkilidir.
Elektiriksel stimülasyon
Pelvik taban kaslarını uyaran vajinal veya rektal yoldan düşük doz elektrik akım uygulamasıdır. Pelvik taban kas kuvvetinin artmasını ve detrüsör (mesane kası) kas kasılmasını baskılar’’.
