Ünlü girişimci Elon Musk’ın 72 yaşındaki annesi Maye Musk, TGRT Haber'de yayınlanan "Aslıgül Atasagun Çebi ile Dün Bugün Yarın" programının konuğu oldu. 3 çocuk annesi, 12 torun sahibi, moda dünyasının ve ünlü markaların aranan yüzü Maye Musk, yeni kitabı “Bir Kadın Plan Yaparsa” hakkında merak edilenlerinin yanı sıra hayatının bilinmeyenlerini de anlattı.
Sözlerinin başında, anlatmaya değer bir hayat hikayesi olduğunun daha önce farkına varamadığını anlatan Maye Musk, “Diyestisyen olduğum için dünyanın dört bir yanında beslenme ve diyetle ilgili seminerler veriyordum. Beslenmenin diyabet, kalp hastalıkları gibi sorunlarla ilişkisini, iyi beslenmenin önemini anlatıyordum. Ama hiç kendimden bahsetmiyordum. Dediğim gibi, ilginç bir hayat hikayem olduğunu düşünmüyordum. Hakkımda çıkan makaleleri okuyan bir yayıncı, çok enteresan bir hayat hikayem olduğunu söyledi. Şaşırdım. Hayatımı ve yaşadıklarımdan çıkardığım dersleri kitaplaştırmam gerektiği konusunda ısrar etti. Bu fikri çocuklarıma açtım. Üçü de yaşadığım zorlukları, verdiğim mücadeleleri anlatmam gerektiğini söyledi. 'Instagram’da güzel fotoğraflarını paylaştığın gibi, geçmişte verdiğin savaşları da paylaşmalısın' dediler. 'Ben olumsuz şeyleri paylaşmayı pek sevmiyorum' diye itiraz ettim. Ama onlara göre, ne olursa olsun bunların hepsini yaşamıştım ve insanlara anlatmalıydım. Ben de çocukluğumdan başlayıp bu yaşıma, daha doğrusu iki yıl öncesine kadar olan hayatımı anlattım. Kitabın çıkmasıyla birlikte, benimle aynı sıkıntıları, aynı zorlukları yaşayan ve hikayemde kendilerinden bir şeyler bulan bir sürü kadın ve erkek olduğunu gördüm. Benim yaşadıklarım, onlara içinde bulundukları mutsuz koşullardan çıkmak ve hayata yeniden başlamak için bir şansları olabileceğini gösterdi. Kitabımın bu anlamda bu kadar başarılı olacağı asla aklıma gelmemişti" dedi.
“Ben çok kötü bir evlilikten kaçarak kurtuldum”
Musk, 'Siz, yaşadığı tüm olumsuzluklara rağmen ayakta kalmayı başarmış birisiniz. Otuzlu yaşlarınızda bekar bir anne olarak iki işte birden çalışıp, kazandığınız azıcık parayla üç çocuk büyüttünüz. 'Ayakta kalmak' sözü sizin için ne ifade ediyor?' sorusuna, "Ben çok kötü bir evlilikten kaçarak kurtuldum. Hiçbir şey olmasa bile, sabahları artık korkuyla uyanmamak benim için işin en büyük artısıydı. Tek korkum, çocuklarımın karnını doyurabilecek parayı kazanıp kazanamayacağımdı. Okulları sorun değildi. Devlet okullarında eğitim masrafı çok azdı. Formalarını, kitaplarını ikinci el satın alabiliyordum. Dolayısıyla o bakımdan çok büyük bir stres yaşamadım. Tek derdim eve ekmek getirebilmekti. Genelde mecburiyetten vejetaryen besleniyorduk. Bir modellik işi çıkıp elime biraz para geçerse tavuk alıyordum. Akşam yemeğinde tavuk yiyorduk. İnsan çok az bir parayla da hayatta kalabiliyor. Hiç dışarıda yemek yemiyorduk. Sinemaya gitmiyorduk. Çocuklarımın saçını ve kendi saçımı kendim kesiyordum. El ayak bakımlarımızı da ben yapıyordum. Yani hiçbir lüksümüz yoktu. Ama korku duymadan yaşamak her şeye değerdi" dedi.
Ailesi hakkında bilgi verdi
Ailesi hakkında bilgi veren Maye Musk, "Kızım Tosca, şu anda sahibi olduğu dijital yayın platformu için ekibiyle birlikte film çekmek üzere İtalya’da. Tabii COVID şartları işlerini zorlaştırmış durumda. Ekipteki herkes mecburen her gün 3 kez test yaptırıyor. Ama geçen gün setten çok güzel bir fotoğraf paylaştı. Oğlum Kimbal da işinde son derece başarılı. Bugünlerde ‘Big Green’ adını verdiği, çocuklara yönelik sebze ve meyve bahçesi projesi ile ilgili büyük bir lansmana hazırlanıyor. Restoranını ayakta tutmak için çok çalışıyor. Şu dönemde restorancılık sektöründe işler çok çok zor" dedi. Musk şöyle devam etti:
“Ailem beni ve kardeşlerimi büyütürken bizi pek yönlendirmedi. Hepimiz büyük ölçüde istediğimiz yollara gittik. Ben fen ve matematiği sevdiğim için fen bilimleri alanında eğitim almak istiyordum. Babam, meslek edinebileceğim bir alanda eğitim almamın iyi olabileceğini söyledi. Ben de beslenme bilimleri alanında, diyetetik üzerine uzmanlaştım. Günay Afrika dilinde eğitim veren bir üniversiteye gittiğim için önce dil öğrenmek zorunda kaldım. Aslında başka bir seçim de yapabilirdim. İstesem ailem başka bir okula gitmeme izin verirdi. O dönemde Güney Afrika’da eğitim pahalı değildi. Fakat ben kalıp yeni bir öğrenmeyi tercih ettim ve o okuldan mezun oldum. Yani özetle ailem bana bu anlamda çok bir tavsiyede bulunmadı. Ben de eğitim konusunda çocuklarıma benzer şekilde yaklaştım. Toronto’ya taşınmıştık. Güney Afrika’daki hesabıma bloke konmuştu. Toplu konut gibi bir yerde kirada oturuyorduk. Toronto Üniversitesinde araştırma görevlisi olarak çalışıyordum. Çocuklarıma isterlerse benim çalıştığım üniversitede ücretsiz olarak tıp ya da hukuk okuyabileceklerini söyledim. Ama istemediler. Elon ve Kimbal işletme okumak istedi. Tosca sinema okumak istedi. ‘O zaman kendi başınızın çaresine bakacaksınız’ dedim. Kendi gayretleriyle burs ve öğrenci kredisi aldılar. Başvuru formlarını ben mi imzalamıştım hiç hatırlamıyorum. O dönemde beş işte birden çalışıyordum. İmzaladıysam bile okumadan imzalamışımdır kesin. Sonuç olarak, üç çocuğum da kendi bildikleri yoldan gitti".
Kitabı hakkında
Musk, 'Kitabınızın ismi 'Bir Kadın Plan Yaparsa'. Kitapta da okuduğum kadarıyla, aslında ilk düşündüğünüz isim bu değilmiş. Aklınızda başka bir isim varmış. Fakat daha sonra fikrinizi değiştirip bu ismi vermişsiniz. Kitabın ismi, ailenizden de sıkça duyduğunuz bir Güney Afrika atasözü olan 'a boer maak’n plan'dan mı geliyor?' sorusuna, "Ben ilk başta kitaba 'Mücadeleler ve Hayatta Kalış' adını vermek istiyordum ama yayıncım ve editörlerim bunun akılda kalıcı bir isim olmadığını söylediler. Sonra aklıma bahsettiğiniz o atasözü geldi. Aslında bu sözü ailemden öğrendim diyemeyiz. Bizimkiler Kanadalı oldukları için Güney Afrika dilini bilmezlerdi. Ama Güney Afrika’da bu sözü sürekli duyarsınız. 'A boer maak’n plan’, ‘bir çiftçi plan yapar’ demek. Ailem de bu sözün doğru olduğunu düşünürdü. Babam Kanada’nın Saskatchewan bölgesinde çiftçi bir ailenin çocuğu olarak büyümüş. Çiftçiliğin kumar oynamak gibi olduğunu söylerdi. 'Hava koşulları, hasadı etkiler. O yüzden bir çiftçi her zaman plan yapmalıdır' derdi. İşte bu yüzden işler ters gittiğinde hep bu atasözünü söyleriz. Plan yapıp içinde bulunduğumuz olumsuz durumu değiştiririz" dedi.
“Benim hayatım 40 yaşında Toronto’ya taşındığımda başladı”
Musk, 'Yaş konusu açılmışken size şunu sormak istiyorum: Bugünkü aklınız ve tecrübenizle 40’lı yaşlarınızdaki halinize bir tavsiye verecek olsanız, bu ne olurdu?' sorusuna, "40’lı yaşlarım Kanada’ya yeni taşındığım döneme denk geliyor. Sıkıntılar yaşıyordum, ama bunlar yaşımla ilgili şeyler değildi. Gider gitmez Toronto Üniversitesinde araştırma görevlisi olarak işe alındım. Orada ikinci masterımı yaptım. Bilim alanında yaş hiçbir zaman sorun teşkil etmedi. Modellik işinde yaşlı modellere ihtiyaç olduğunu gördüğümde çok şaşırmıştım. Gerçi genelde tek tip bir ihtiyaç vardı. Ya defilelerde gelinin annesi olarak podyuma çıkardınız ya da bir reklamda büyükanne rolü oynardınız. Ben 42 yaşındayken bir reklamda büyükanneyi oynadım. Çünkü başka yaşlı model yoktu. Bir de tabii ilaç reklamları var. Bunun için de olgun yaşta modeller lazım. Romatizma ya da şeker ilacı reklamında 18 yaşında birini kullanamazsınız. Katalog çekimlerinde de genç modellerin yanında hep olgun bir model daha isterlerdi. Yani epey talep görüyordum ve bu harika bir şeydi" cevabını verdi.
Musk, 'Ama yine de kadınlar olarak pek çoğumuz 40’lı yaşlarımıza geldiğimizde artık bazı şeyler bizden geçmiş, hayatımız bitmiş gibi davranmaya başlıyoruz. Böyle düşünen, böyle hisseden kadınlara ne tavsiye edersiniz?' sorusu üzerine, "Biri bana böyle söylese, ‘Saçmalıyorsun’ derdim. Benim hayatım 40 yaşında Toronto’ya taşındığımda başladı. Benim hayatım 50 yaşında Amerika Birleşik Devletlerine taşındığımda başladı. Şimdi New York’a geri dönüyorum. Hayatım 73 yaşında yeniden başlayacak. Asla ‘benden geçti’ diye düşünmeyin. Eğer size aksini söyleyenler varsa, onları hayatınızdan çıkarın. Olumlu düşünen insanlarla yan yana olun. Yaşınızdan şikayet edemezsiniz. 2Artık yaşlandım. Kimse beni istemiyor’ diyemezsiniz. O yollara hiç girmeyin" dedi.
Beslenme tüyoları
Musk, 'Siz diyetisyen olarak kıvırcık lahana, glütensiz ürünler gibi şeyleri desteklemiyorsunuz diye biliyorum' sorusuna, "Kıvırcık lahana tüm sebze ve meyveler gibi çok sağlıklı bir besin. Ama bana tadı çok acı geliyor. Acı şeyleri sevmiyorum. ‘Ama sağlığın için çok iyi’ diyenlere de basitçe şöyle karşılık veriyorum: ‘Evet, biliyorum, ama tadı bana güzel gelmiyor’. Bu durum benim tat alma hassasiyetimin ortalamanın çok üzerinde olmasından kaynaklanıyor. Sade kahve, şarap, zeytin gibi yiyeceklerde hep acı bir tat alıyorum. Eminim bizi izleyenler arasında da aynı tat hassasiyetine sahip kişiler vardır. İnsanların yüzde 25’inde olan bir sorun bu, ama çoğunlukla farkında olmuyorlar. O yiyeceği yiyip acı gelince, tadını beğenmiyorlar. Hangi sebze ve meyvelerin tadını seviyorsanız onu yiyin. Ben mesela Brüksel lahanasını, brokoliyi kıvırcık lahanaya tercih ediyorum. Glütensiz beslenmeye gelince, eğer çölyak hastasıysanız, evet o zaman glütenli besinler tüketmemeniz lazım. Ama hasta değilseniz, buğday, çavdar ya da arpanın içinde bulunan az miktardaki proteinin size bir zararı olmaz. Aksini düşünüyorsanız muhtemelen yanılıyorsunuz. Glütensiz beslenirsem, pastalardan, kurabiyelerden uzak dururum diye düşünüyor olabilirsiniz. Ama glütensiz kurabiye, sağlıklı kurabiye demek değil. Kurabiye, kurabiyedir. Bir de glütensiz ürünler çok fazla işlemden geçiyor ve çok da pahalı. Dolayısıyla, çölyak hastası değilseniz, glüteni kesmenize gerek yok, iyi beslenmeniz yeter" cevabını verdi.
Musk, ne sıklıkla egzersiz yaptığıyla ilgili de "Ezgersiz yapmayı sevmiyorum. Spor salonları şimdi kapalı ama açık oldukları dönemde yarım saat ya da bir saat kondisyon bisikletine biniyordum. Bisikletin üzerindeyken kitap okurum, çünkü çok sıkıcı bir egzersiz. Kendimi çok zorlamam. Normal bisiklet egzersizi yaparım. Ardından ağırlık çalışırım, esneme egzersizleri yaparım. Tabii bir de köpeğimi yürüyüşe çıkarıyorum. Kendisini arkamda görebilirsiniz" dedi.
“Keşke ben de eski eşimden şiddet gördüğümde birilerine anlatsaydım”
Musk, kadına yönelik şiddetle ilgili de "Kadına karşı hiçbir şekilde şiddet olmamalı. Kadına şiddet uygulayan erkek, zayıf erkektir. Daha uzun, daha iri, daha güçlü olduğu için, karşısındaki kadını şiddet uygulayarak kontrol altında tutmak ister. Bunun artık son bulması lazım. Kadınlar yaşadıkları şiddeti sadece kadınlarla değil, erkeklerle de paylaşsın ki, onlar da şiddete başvuran hemcinslerini engellesin. Keşke ben de eski eşimden şiddet gördüğümde birilerine anlatsaydım. Ama korkuyordum. Anlatacağım kişileri de döveceğinden, onları bir daha göremeyeceğimden korkuyordum. Bir yandan da utanıyordum. Vücudumdaki morlukları kapatmak zorunda kaldığım için utanç duyuyordum. Şiddete meyilli bir adam genelde sizi kimse yokken döver. Başkalarının önünde size el kaldıracak cesaretleri olmaz, çünkü bunun yanlış olduğunun farkındadırlar. Kadına el kaldıran erkekleri destekleyen erkekler varsa, onları da ifşa etmeliyiz. Elimizde sosyal medya gibi bir güç var. Yaptıklarını yanlarına bırakmamalıyız. Unutmayalım, benim yaşadıklarımdan çok daha beterini yaşayan kadınlar var. Zaten o yüzden benim hikayemin o kadar da kötü olmadığını düşünüyorum. Benden çok daha kötü şeylere maruz kalan kadınlar var ve bu artık bir son bulmalı" dedi.
Pandemi süreci hayatını nasıl etkiledi?
Maye Musk, 'COVID-19 salgınıyla birlikte son bir yıldır eşi benzeri görülmemiş günler yaşıyoruz. Sizin salgınla ilgili düşüncelerinizi merak ediyorum. COVID hayatınızı nasıl etkiledi, nasıl değiştirdi?' sorusuna, "İlk dört ay boyunca çocuklarım dahil kimseyle görüşmedim. Yanımda sadece asistanım vardı. İş açısından da epey yoğun bir dönemdi. Kitabımın ilk uluslararası baskısı çıkmıştı. Tabii herkes gibi ben de ilk başta kendimi egzersiz yapmaya, videolar izlemeye, yeni tarifler denemeye verdim. Kendimi bunlarla meşgul etmeye, akıl sağlığımı korumaya çalıştım. Yavaş yavaş tedbirler gevşetilince de, çok dikkatli olmak kaydıyla, çocuklarımla ve torunlarımla bir araya geldim. Sonra bu yılın başında hayırlı diye nitelendirebileceğim bir şey oldu ve virüs bana da bulaştı. Bir hafta boyunca iştahım kapanınca bir terslik olduğunu fark ettim. Çünkü benim iştahımın kapanması için çok hasta olmam lazım. Test yaptırdım ve sonuç pozitif çıktı. İştahım sonradan yerine geldi ama test sonuçlarım üç gün daha pozitif gelmeye devam etti. Test sonuçlarım şimdi negatif. Çalıştığım için sık sık test yaptırmak durumundayım. Hatta haftaya yine test yaptıracağım. O da kesin negatif çıkacak. Bu arada tabii antikor var mı diye de baktıracağım. İyi düzeyde olduğunu düşünüyorum. Hastalığı geçirmiş olmak kendinizi güçlü hissetmenizi sağlıyor, ama yine de hâlâ maskemi takıyorum, kurallara dikkat ediyorum" cevabını verdi.
Kızı kitabını sinema filmi yapacak mı?
Musk, sinema yönetmeni kızının kitabını, hayatını konu alan bir film çekmeyi teklif edip etmedi yönündeki soruya, "Kızım genelde aşk romanlarından uyarlama filmler çekiyor. Şu dönemde kadınların tam da buna ihtiyacı var bence. Filmlerde daha fazla aşk görmek istiyorlar. Benim kitabım bir aşk kitabı değil, ama olur da birileri hayatımı film yapmak isterse, yönetmenliğini tabii ki kızımın yapmasını isterim. Benim çok güçlü bir kızım var. Benden bile güçlü. Bu özelliğini benden aldığını düşünüyorum. Çok güçlü olmasının yanı sıra, çok da nazik bir insan. Böyle bir evlada sahip olmak harika. Fakat henüz daha böyle bir şeyin konusu bile açılmadı. Yani şu ana kadar kızıma gidip ‘Hayatımı sinema filmi yapmak ister misin’ diye bir şey sormadım. Hayatımın şu döneminde bana reddedemeyeceğim bir teklif yaparlarsa düşünürüm. Kitap konusunda öyle oldu. Bana hayır diyemeyeceğim bir teklifle geldiler, ben de kabul ettim. Bakalım film içinde böyle bir teklif gelecek mi?" cevabını verdi.
Oğlunun aracına övgüler yağdırdı
Musk, Tesla kullanmasıyla ilgili de, "New York’a taşınır taşınmaz Elon bana bir Tesla verdi. Tesla 3’ü beğenmiştim, ondan istemiştim. Ama Elon son çıkardıkları S modelinden verdi. Hâlâ da onu kullanıyorum. Uzay mekiği kullanmak gibi. Harika bir his. Kendinizi çok güvende hissediyorsunuz. Artık başka araba kullanamam herhalde. Neresinden çalıştıracağımı bile bilemem gibi geliyor" dedi.
Türkiye’yi ziyaret etti mi?
Musk, 'Daha önce hiç Türkiye’ye geldiniz mi?' sorusuna, "Evet. Tatil için İstanbul ve Dalaman’a geldim. Çok güzeldi. Geçtiğimiz yılın Kasım ya da Aralık ayında... Pardon, yanlış oldu. Geçtiğimiz yıl ölü bir yıldı. 2019 yılının sonunda bir reklam filmi için Bodrum’a gelmiştim. Harikaydı. Türkiye’yi çok seviyorum. Daha keşfetmeyi istediğim bir sürü yeri var. O yüzden en kısa zamanda yeniden gelmek istiyorum" cevabını verdi.
