Gaziantep’in Karkamış İlçesi’nde Suriye sınırının sıfır noktasında bulunan Karkamış Antik Kenti’nden 1930 yılında kaçırılan tarihi eserler 91 yıl sonra ait olduğu topraklara döndü. Antik kentten çıkarılan çok sayıda eser, yabancı uyruklu kaçakçılar tarafından İskenderun limanından yurt dışına kaçırılmaya çalışıldığı esnada yakalandı. O dönem Mustafa Kemal Atatürk’ün talimatı doğrulusunda Ankara’ya götürülen eserler 91 yıldan beridir Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde sergileniyordu. Gaziantep Müze Müdürlüğü’nün girişimleri Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın çalışmaları sonucunda Gaziantep Arkeoloji Müzesi’ne taşınan eserler yıllar sonra anavatanlarına dönmüş oldu.
Getirilen eserleri ‘Karkamış Antik Kenti Eserleri’ sergisiyle tarih tutkunlarının ziyaretine açtıklarını aktaran Gaziantep Müze Müdürü Özgür Çomak, “Eserlerin anavatan özlemleri son buldu. 91 yıl sonra kendi topraklarında sergileniyorlar” dedi.
“91 yıl sonra geri döndüler”
Yabancı uyruklu tarihi eser kaçakçılarının 1’nci Dünya Savaşı sonrasındaki karışıklıktan faydalanarak antik kentteki eserleri kaçırma girişiminde bulunduğunu belirten Çomak, kentten çıkarılan eserlerin İskenderun limanında yakalandığını aktardı. O dönem bölgede müze bulunmadığı için eserlerin Mustafa Kemal Atatürk’ün talimatıyla Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ne götürüldüğünü söyleyen Çomak, “1930 yılında götürülen bu eserler 2021 yılında ait oldukları topraklara geri döndüler. Bu sergiyi 21 Ocak itibariyle Kültür ve Turizm Bakanlığı’mızın izinleri doğrultusunda Arkeoloji Müzemizde açtık. Yani 91 yıl sonra eserler ana vatanlarında kendi topraklarında sergileniyor. O yıllarda Karkamış Antik Kentinde uzun süreçli kazılar yapılıyordu. Şuan içinde Karkamış Antik Kenti’nde kazılar bilimsel anlamda hala sürüyor” ifadelerini kullandı.
“Serginin ilgi görmesini bekliyoruz”
Yıllar sonra Gaziantep’e geri dönen eserleri Arkeoloji Müzesi’ndeki Karkamış Salonunda sergilemeye başladıklarını sözlerine ekleyen Çomak, “Eserler 91 yıl boyunca Anadolu Medeniyetler Müzesi’nde sergileniyor. 2020 yılı sonunda getirdiğimiz eserlerden en önemlileri rölyef kabartmalarıdır. Onun dışında hiyeroglif yazılı eserler var. Aslan heykeline ait parçalar var. Bir kısmı sergi salonunda diğer kısmı ise müzemizin bahçesinde açık alanda sergileniyor. Hiyeroglif yazılı eserler çok önem arz ediyor. Çünkü çok bulunan parçalar değil. Eserlerin Gaziantep Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuvarı, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ve Müze Müdürlüğümüzle birlikte sergilenmesini sağladık. Serginin yakın zamanda kapanma sürecinden sonra başlayacak olan turizm sezonunda ilgi görmesini bekliyoruz” diye konuştu.
Ünlü İngiliz casus Lawrence Karkamış kazılarında
Fırat nehrinin kıyısında Suriye’nin Cerablus kentine komşu bir konumda bulunan Karkamış Antik Kentinin geçmişi Milattan Önce 6000’li yıllara dayanıyor. Hitit İmparatorluğu döneminde inşa edilen Hitit, Asur ve Roma izleri taşıyan şehirdeki ilk arkeolojik kazı İngiliz arkeologlar tarafından 1911 yılında yapılıyor. 1920 yılına kadar süren kazılar esnasında bulunan tarihi eserler bir kısmı yurtdışına kaçırılıyor. 1’nci Dünya savaşında İngiliz ajanı olarak Ortadoğu'da görev yapan Edward Lawrence de Karkamış'ta kazı yapan İngiliz ekibi içinde yer alıyor. Antik kentten çıkarılan bazı tarihi eserlerin Londra'daki British Museum'a götürüldüğü biliniyor. Antik kentteki arkeolojik kazılar Prof. Dr. Nikolo Marchetti başkanlığında sürüyor.
