2023 Lider Ülke Türkiye Platformu Dönem Başkanı Mahmut Kılıç, Kuzey Irak’ta yapılması planlanan bağımsızlık referandumuna ilişkin platformun görüşlerinin yer aldığı bir açıklama yaptı. Mahmut Kılıç açıklamasında "Kerkük, tarihiyle, kültürüyle, mimarisiyle, musikisiyle velhasıl herşeyiyle bir Türkmen kentidir ve Irak’ın toprak bütünlüğü içinde Türk Milleti’nin garantörlüğü altındadır. Emperyalist güçlerle işbirliği yaparak Irak’ı parçalamaya çalışan fırsatçı zihniyete başta Irak halkı olmak üzere bölge halklarının müsaade etmeyeceği bilinmelidir" ifadelerinde bulundu.
Kılıç açıklamasında şu ifadelere yer verdi: “Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) tek taraflı almış olduğu kararla 25 Eylül 2017’de yapmayı planladığı ‘bağımsızlık referandumu’ hakkında aşağıdaki hususları kamuoyuyla paylaşmakta yarar görüyoruz. Halkların kendi kaderini tayin hakkı olarak bilinen ‘self-determinasyon hakkı’ , 1966’ta BM Genel Kurulu tarafından kabul edilip 1976’da yürürlüğe giren İnsan Hakları İkiz Sözleşmelerinde yer almaktadır. Bu hakkın kullanımına ilişkin bağlayıcı yorum ise, 1970 yılında BM Genel Kurulunda kabul edilen ‘Devletler Arasında Dostça İlişkiler Hakkında Uluslararası Hukuk İlkeleri Bildirgesinde’ yer almaktadır.
Buna göre söz konusu hak, ‘self-determination hakkına uygun şekilde bir ülkeyi yöneten ve ülkeye ait bütün halkı ırk, inanç veya renk ayrımı yapmadan temsil eden bir hükümete sahip olan egemen ve bağımsız devletleri parçalayacak veya ülkesel bütünlüğüne veya siyasi birliğine tamamen veya kısmen zarar verecek olan herhangi bir harekete izin verecek veya teşvik edecek şekilde’ yorumlanamaz.
Bu anlamda değerlendirildiğinde bağımsızlık referandumu girişimini self determinasyon hakkı kapsamında meşru görmek mümkün değildir. Diğer yandan Irak Anayasa’sı ile belirlenmiş özel bir statüsü olan tarihi Türkmen kenti Kerkük’ün de bölgesel yönetimin planladığı referandum sınırlarına dahil edilmesi tarihi hakikatlere, uluslararası hukuka ve yürürlükteki Anayasaya aykırı olup, kabul edilemez.
Bölgesel yönetimin bu girişimine açıktan destek veren tek ülkenin İsrail olması da referandum girişiminin nihai amacı konusunda ciddi şüphelerin oluşmasına sebep olmaktadır. ABD’nin kadim müttefiki İsrail’in bu tutumu kendilerinin ‘vadedilmiş topraklar’ hayaline uygun düşse de, bölgeye istikrarsızlık ve kaos getirmekten başka bir sonucu olmayacaktır. Kerkük’ü bir oldu bitti ile ele geçirmeye çalışan bölgesel yönetimiyle onların açık ve örtülü destekçilerinin bilmesi gereken tarihi ve hukuki gerçekler, onlar tersini iddia ediyor diye değişmeyecektir.
Kerkük, tarihiyle, kültürüyle, mimarisiyle, musikisiyle velhasıl herşeyiyle bir Türkmen kentidir ve Irak’ın toprak bütünlüğü içinde Türk Milleti’nin garantörlüğü altındadır. Emperyalist güçlerle işbirliği yaparak Irak’ı parçalamaya çalışan fırsatçı zihniyete başta Irak halkı olmak üzere bölge halklarının müsaade etmeyeceği bilinmelidir.
Türkiye’nin Kerkük başta olmak üzere Irak ve Suriye’deki Türkmenlerin haklarını korumak konusunda daha aktif bir dış politika izlemesi, gerekirse askeri tedbirleri de uygulaması tarihi sorumluluğunun gereğidir. Bu vesileyle tarafımızın ve gönlümüzün Kerkük’teki Türkmen kardeşlerimizle bir olduğunu kamuoyuna saygılarımızla duyururuz”.
