ABD’nin ekonomik yaptırımlarda bulunması karşısında ülkelerin kendilerini korumaya yönelik anlaşmalar geliştirdiğini ifade eden İstanbul Kültür Üniversitesi Uluslararası Ticaret Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Beyhan İncekara, ABD’nin ekonomik yaptırımlarda bulunmasıyla birlikte başta Türkiye olmak üzere ülkelerin kendilerine bir koruma kalkanı oluşturmak durumunda kaldığını belirterek, “Amerika’nın yapmış olduğu ekonomik yaptırımlar, dünya üzerindeki tüm ülkeleri etkileyen bir durum. Tüm ülkeler birbirleriyle ticaret partneri. O yüzden İran’a yapılan yaptırımın diğer ülkeleri etkilemediğini söyleyemeyiz. Kendi ülkemiz de dâhil olmak üzere birçok ülkenin İran’la ekonomik ilişkileri var. Bu doğrultuda Türkiye, Azerbaycan, İran, Rusya ve hatta Avrupa Birliği (AB) yaptırımlara uymayacağı konusunda açıklamalar yaptı. Dolayısıyla ülkeler, yaptırımlar karşısında bir birlik içerisine girerek, kendilerini korumak için bölgeselleşmeye gitti” dedi.
“Ortak hamleler ülkeleri yaptırımlara karşı koruyacaktır”
Bu yaptırımların en önemli oluşumunun ülkelerin birbirleriyle anlaşmaları olduğunu kaydeden İncekara, ortak para hamlesiyle ilgili değerlendirmelerde bulunarak, “Başta ülkemiz olmak üzere diğer ülkelerin de en önemli kaleminin enerji olduğunu görüyoruz. Azerbaycan ve İran, Türkiye’nin en önemli dış ticaret partnerlerinden ikisidir. Bu ülkelerle hem ekonomik hem kültürel hem de coğrafi birçok yakınlığımız var. Bu yakınlık, yapıtımlar nedeniyle biraz daha artmaya başladı. İyi olan ekonomik ilişkiler yaptırımlarla daha da kuvvetlendi. Yaptırımlara karşı ülkeler kendine koruma kalkanı oluşturdu. Çünkü dış ticaretin en önemli ayağı ithalat ve ihracattır. Dolayısıyla yerli ve milli paralar üzerinden birleşerek anlaşma yapılması, ülkeleri yaptırımlara karşı koruyacaktır. Mutlaka olumlu düzeyde etkisi olacaktır” diye konuştu.
“Yaptırımlar ülkeleri birbirine daha da yakınlaştırıyor”
Amerika’nın yaptırımlara devam ederek, uzun dönemde dünya ekonomisini daraltma eğilimine girdiğini kaydeden İncekara, “Korumacı politikalar, ekonomiyi daraltma eğilimine girer. Bu durum hiçbir ülke için iyi olmaz. Fakat bu durum diğer yandan ülkelerin kendilerini güçlü tutmak için bazı uygulamaları devreye sokmasını da sağlıyor. Ülkeleri birbirine daha da yakınlaştırıyor. Bu güçlenmeler karşısında Amerika’nın yaptırımlardaki sertliği kademeli de olsa kırılıyor” dedi.
“Ülkeler dolardan kaçmaya başladı”
Ortak para hamlesinin ABD dolarını nasıl etkileyeceğini de değerlendiren İncekara, “Dolar, hala güçlü bir para. Tüm ülkeleri etkileyebilecek şekilde bir gücü var. Ancak yaptırımlar dolayısıyla bütün ülkeler dolardan kaçmaya ve dolara bağımlılıklarını azaltma düşüncesiyle alternatif çözümler bakmaya başladılar. Bu doğrultuda dolara olan bağımlılığı azaltmanın en önemli yolu, milli ve yerel paralarla ticaret yapılması olacaktır. Birçok bakımdan birbirine yakın ülkeler beraber hareket ederek, dolar karşısında kendi para birimlerini arttıracaktır” dedi.
SEMA FİSON-UĞUR GÜLBOY
