Dünya ticaretinin yüzde 10'unun gerçekleştirildiği Mısır'daki Süveyş Kanalı'nda Panama bandıralı 200 bin tonluk konteyner gemisi Ever Gıven'ın karaya oturmasıyla başlayan kriz büyüyor. Küresel denizcilikte gemilerin istatistiklerini tutan Lloyd's List şirketine göre, kanalı her iki yönde tıkayan 400 metre uzunluğundaki dev gemi günlük tahmini 9.6 milyar dolar zarar yol açıyor. Bu miktar, kanalda batı yönündeki trafiğin günde 5.1 milyar dolar, doğu yönündeki trafiğin ise yaklaşık 4.5 milyar dolar değerinde olması üzerinden hesaplandı. Uzmanlar, gemiyi kurtarma çalışmalarının haftalarca sürebileceğini ifade ediyor. Lloyd's List verilerine göre, kanalın her iki ucunda 165 gemi, tıkanma nedeniyle rotasına devam edemiyor. Kanalı geçmek için bekleyen yaklaşık 185 gemi bulunuyor.
Süveyş Kanalı Otoritesine (SCA) göre, 2020 yılı boyunca günde ortalama 52 olmak üzere yaklaşık 19 bin gemi kanaldan geçiş yaptı. Mısır tarafından açıklanan verilere göre 2017 yılında kanalın geliri 5 milyar 585 milyon dolara yükselerek rekor seviyeye ulaşılmıştı. Süveyş Kanalı, yılda sağladığı 4.5-5 milyar dolarlık gelir ile Mısır ekonomisinin en büyük döviz kaynaklarından birini oluşturuyor.
Süveyş'teki kriz petrol fiyatlarını da arttırdı
Çin'den Hollanda'ya giden geminin kanalı tıkamasından bir gün sonra petrol fiyatlarında yaklaşık yüzde 6 artış yaşandığı kaydedildi. JPMorgan analistlerine göre, olaydan kaynaklanan etkilerin tamamını değerlendirmek için henüz erken olsa da yakın vadede tıkanmanın, halihazırda Covid-19 salgınının yol açtığı krizi daha da derinleştireceğini gösteriyor. Gemilerin alternatif rotalara yönlendirilmesi seçeneği bulunurken, bu durumun seyahat süresinin uzamasına ve daha fazla gecikmeye neden olacağı ifade ediliyor. Vortexa Analisti Arthur Richier'e göre de 13 milyon varil ham petrol taşıyan 10 tankerin krizden ciddi şekilde etkilenecek.
Yaklaşık 200 kilometre uzunluğundaki kanal, Afrika'yı dolaşmadan Akdeniz ile Kızıldeniz'i birbirine bağlıyor. Kanal, Asya ile Avrupa arasındaki mesafeyi yaklaşık 15 gün kısaltıyor. Körfez'den Avrupa'ya gönderilen petrolün yüzde 80'i Süveyş'i Akdeniz'e bağlayan Sumed boru hattı üzerinden naklediliyor.
