Dünya uygarlığına katkıda bulunmuş düşünürler, bilim ve devlet adamları, şairlerin yaşadığı Özbekistan’da kıymetli bilimsel ve edebi kitaplar, minyatürler, emsalsiz mimari eserler günümüze kadar ulaşırken, Özbeklerin Türkiye’ye olan sevgisi her geçen gün artarak devam ediyor. Matbaayı Özbekistan’a ilk getiren İshakhan Töre İbret'in adını taşıyan okulda eğitim gören 17 yaşındaki Dilşade, 2017 yılında açılan ve hem dil hem de matematik, coğrafya gibi alanlarda derslerin verildiği okulda kendi imkanlarıyla Türkçe öğrenmeyi başardı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kitaplarını da okuyan Dilşade, Türkçe'yi dizilerden öğrendiğini ifade etti.
Türkçe'yi kendi dili gibi konuşan Dilşade, Türkiye’ye olan sevgisini dile getirerek, “Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kitaplarını okuyorum. Türk dizilerini çok seviyorum. Kara Sevda, Kösem, İçerde, Muhteşem Yüzyıl, Kurtlar Vadisini izliyorum” ifadelerini kullandı.
211 öğrencinin bulunduğu okullarında İngilizce, Rusça, Korece, Almanca dersleri bulunduğunu anlatan Dilşade, kendisi gibi dizilerden Türkçe öğrenen Özbek öğretmeni ile Türkçe konuşarak pratik yaptığını belirtti.
İshakhan Töre İbret kimdir?
Özbekistan’a ilk matbaayı getiren İshakhan Töre İbret, Hindistan ve Rusya’nın yanı sıra 2 yıl Türkiye’de yaşadı. Eğitimci şair, tarih uzmanı ve ilk Özbek yayıncılarından olan İbret, 1862 yılında Namangan şehrine yakın Törekurgan köyünde dünyaya geldi. İlk eğitimini eski usul mektepte, sonra annesinden alan İbret, daha sonra Kokand’a gitti ve medresede eğitime başladı. İstanbul, Sofya, Atina, Roma gibi önemli şehirlerde bulunan İbret, uzun bir süre Cidde’de bulundu. Bombay ve Kalküta’da yaşayan İshakhan İbret seyahatleri sırasında Arapça, Farsça, Hintçe-Urduca ve İngilizce’yi mükemmel derecede öğrendi. 1896 yılında memleketine geri döndü. 1901 yılında Arapça, Farsça, Hintçe, Türkçe, Özbek dili ve Rusça’dan oluşan Lugat-i Sitte-elsine (Altı Dilli Lügat) eserini basan İbret'in kitabı, doğu dilleri ve Rusça öğretiminde yardımcı kitap olarak okutuldu. İshakhan Töre İbret, 14 adet bilimsel, tarihi ve dil bilimi alanlarında eserler yazdı. 30 yıllık şiir çalışmalarını “Divan-ı İbret” kitabında toplayan Özbek düşünür, “Tarih-i Fergane”, “Tarih-i Medeniyet” ve “Mizan’üz-zaman” adlı tarih kitaplarını yazdı.
İbret'an adını taşıyan İshakhan Töre İbret Okulunda ise dil sınıflarını başarılı ile tamamlayan öğrenciler sınava girmeden üniversitelere alınabiliyor. Kampüs içerisinde bir de müze bulunuyor. Müze içerisinde İshakhan Töre İbret’e ve ailesine ait kağıtlara ve taşa yazılan eserler sergileniyor. İbret’in annesi ve ailesinin fotoğrafları ile eski yazmalar ziyaretçilere sunuluyor.
Yaprak Mutlu
