Guatr oluşumu ve çocuklarda zihinsel yetersizliğe neden olan iyot eksikliğinin, Türkiye için tekrar sorun olmaya başladığını ifade eden Prof. Dr. Fatih Tanrıverdi, söz konusu iyot eksikliği artışını; branşı dışında açıklama yapan ve medya yoluyla sürekli gündeme gelen bazı akademisyenlerin yanlış yönlendirmelerine bağladı. Sağlık Bakanlığı, alanında yetkin akademisyenlerin ve ilgili yetkililerin desteğiyle 1997 yılında başlatılan toplumda iyot alımının artırılması çalışmalarına rağmen, 2007 yılında yapılan taramada iyot eksikliği oranının yüzde 30’u orta-ağır düzeyde olmak üzere yüzde 47 dolaylarında görüldüğünü kaydeden Prof. Dr. Tanrıverdi, “İyotlu tuz kullanımının artırılmasına yönelik kampanyalardan önce bu eksiklik yüzde 90’ların üzerinde idi. Son yıllara kadar iyotlu tuz kullanımının önemi toplumda anlaşılmaya başlamakla birlikte bazı meslektaşlarımızın kendi branşı dışında iyotlu tuza dair yaptığı yanlış yönlendirmeler eskiden olduğu gibi iyotlu tuz kullanımının azaltarak, iyot eksikliğini artırdı.” dedi.
“Kaya tuzu ve deniz tuzları iyot alımı sağlamıyor”
Yanlış yönlendirmelerin devam etmesi durumunda guatr ve özellikle nodüler guatr sıklığının artacağına ve yeni doğan çocuklarda zihinsel yetersizliğe zemin hazırlanacağına dikkat çeken Prof. Dr. Fatih Tanrıverdi, kesinlikle kaya tuzundan iyot alınamayacağını vurguladı. Prof. Dr. Fatih Tanrıverdi, günlük iyot alımına dair şunları söyledi:
“Günlük 1 çay kaşığı iyotlu tuz yeterli”
“Günlük iyot alımımız 100-150 mikrogram olmalıdır. Hamileler ise 200-250 mikrogram/gün iyot almalıdır. Her şeyden önce iyotu, en doğal iyotlu tuzla alabiliyorsunuz. Türkiye’de ortalama tuz alımı günlük 18 gram ancak normalde önerilen tuz miktarı en fazla 5 gram yani 1 çay kaşığı. Bu 1 çay kaşığının yarısı ile bile günlük ihtiyacımız olan 150 mikrogram iyot ihtiyacımızı karşılıyoruz ancak ilginç olan bu kadar fazla tuz alımı olan bir toplumda halen iyot eksikliği oranının yüksek olması. Bu durum toplumumuzda alınana tuzun niteliksiz yani iyotsuz tuz olduğunun en önemli kanıtıdır. Uygun şartlarda saklanmış ve pişirildikten sonra yemeğe atılmış günlük toplam yarım çay kaşığı iyotlu tuz ile yeterli iyot alımını sağlayabiliyoruz. ”
“Mineralli su ve gıdalardaki iyot yeterli değil”
Bunun yanı sıra, bazı gıdalar ve mineralli sulardaki iyotun günlük alım için yeteli olmayacağının altını çizen Prof. Dr. Fatih Tanrıverdi, “Mineralli sularda, bazı vitamin preparatlarında ve bazı gıdalarda iyot var. Ancak bu miktar yeterli değil. Örneğin 100 gram balıkta yaklaşık 40 mikrogram iyot var, ki bu günlük alım miktarımızın üçte birine denk geliyor. Yani bazı gıdalar ve mineralli sularla iyot alınabilir ama bunun en doğal yolu, önerilen sağlıklı düzeyde iyotlu tuz kullanımıdır” ifadelerini kullandı.
Selma Kara
