Her yıl TÜBİTAK-Bilim İnsanı Destekleme Daire Başkanlığı, lise öğrenimine devam etmekte olan öğrencileri temel, sosyal ve uygulamalı bilim alanlarında çalışmalar yapmaya teşvik etmek, çalışmalarını yönlendirmek ve mevcut bilimsel çalışmaların gelişimine katkı sağlamak amacıyla düzenlenen Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması’nın Türkiye finalinde 12 dalda 12 bölgeden birinci olan toplam 220 proje yarıştı. Biyoloji, Coğrafya, Değerler Eğitimi, Fizik, Kimya, Kodlama, Matematik, Psikoloji, Sosyoloji, Tarih, Teknolojik Tasarım, Türk Dili ve Edebiyatı alanlarında toplam 12 dalda düzenlenen yarışmada Kimya Dalında Kültür Koleji Fen Lisesi Türkiye 2. si oldu. Danışman öğretmen Öznur Pamukçu Gezer ile 10’uncu sınıf öğrencileri Sude Nur Yıldırım ve Yasemin Kaval, Poli (Vinil Pirolidon)/Magnetit Nanoliflerinin Sentezi ve Ferro-Spanç Üretimi konulu projeleri ile ödül kazandı.
Kültür Koleji Fen Lisesi 10’uncu sınıf öğrencileri Sude Nur Yıldırım ve Yasemin Kaval’ın yaptığı çalışmada insan hayatını kurtarmak amacıyla yapısında manyetik özellik gösteren magnetit partikülleri bulunduran ve çeşitli görüntüleme sistemlerinde belirlenebilen Ferro-spançlar üretildi. Böylece spançların yerlerinin kolaylıkla tespit edilebilme ve görüntülenme ihtimali artırılarak, hasta ölümlerinin önüne geçilmesi amaçlanıyor.
Projeleri hakkında bilgi veren Kültür Koleji Fen Lisesi 10’uncu sınıf öğrencisi Sude Nur Yıldırım, yaptıkları projeyle hasta vücudunda unutulan spançların belirlenebilmesini sağlayacaklarını belirterek, “Öncelikle projemiz için iki ana madde seçtik. Bir tanesi magnetit dediğimiz demir partiküllerinden oluşan bir madde, diğer ise Poli (Vinil Pirolidon) adlı polimer maddesidir. Öncelikle magnetit maddesini kendi laboratuvarımızda sentezledik. Sentezin ardında da Poli (Vinil Pirolidon) maddesiyle birleştirdik. Bu birleşmeden Nanolif elde ettik ve bu maddeyi sargı bezlerinin içine koyduk. İçinde Nanolif bulunan sargı bezlerinin etrafını ameliyat iplikleriyle dikerek, spanç haline getirdik. Bu işlemlerin ardından deneylerimizi yapmaya başladık. Deneylerimizde spançlarımızın hem anti-bakteriyel olduğunu hem de atni-kanser özelliği olduğunu ve böylece kanser hücrelerini öldürdüğünü gözlemledik. Bununla birlikte spançların ameliyatlarda ne kadar çok sıvı emerse o kadar çok avantaj sağlayacağını düşündüğümüz için sıvı emme deneylerini de gerçekleştirdik. Yaptığımız deneyler sonucunda bizim yaptığımız spançların piyasadakilere göre iki kat daha sıvı emme kapasitesi olduğunu belirledik” dedi.
“Kanser hücrelerindeki bölünmeyi durduruyor”
Röntgen, mamografi gibi görüntüleme sistemleriyle görüntülenen spançların içinde bulunan magnetit partiküllerinin çok net görüldüğünü kaydeden Yıldırım, yaptıkları incelemeler sonucunda elde ettikleri verileri şu ifadelerle paylaştı:
“Çalışmalarımızda hücre deneyleri de yaptık. Deneylerimizi vücut hücreleri ve kanser hücrelerinde yaptık. Öncelikle vücut hücrelerinde yaptığımız çalışmalarda spanç maddemizin hiçbir zararı olmadığını gördük. Hatta hücrelerin 48 - 96 saat aralığında yaşadıklarını gördük. Kanser hücreleriyle yaptığımız çalışmalarda ise prostat kanseri hücreleriyle çalışmalarımızı yürüttük. Yaptığımız deneyler sonucunda bizim maddemizin kanser hücrelerindeki bölünmeyi durdurduğunu gözlemledik. Böylece ameliyatlarda metastaz riskinin azalacağını düşünüyoruz.”
Projelerini yapmaya nasıl karar verdiklerini anlatan Kültür Koleji Fen Lisesi 10’uncu sınıf öğrencisi Yasemin Kaval, “Televizyonda bir haberde sezaryen doğum sırasında bir annenin rahminde spanç unutulduğunu ve annenin çeşitli komplikasyonlar sonucunda hayatını kaybettiğini öğrendik. Bu olay projemiz için bize ilham oldu. Projemize başlamadan önce sıkı bir araştırma süreci geçirdik. Hasta vücudunda unutulan yabancı cisimler nedeniyle meydana gelen ölümlerin önüne geçmek istedik. Çeşitli literatür taramaları gerçekleştirdik ve spancı nasıl görünür hale getirebileceğimiz konusunda araştırmalarımızı yaptık. Araştırmalarımız çok güzel sonuçlar verdi ve projemiz yarışmada 2. oldu. Çok mutluyuz” ifadelerinde bulundu.
Danışman öğretmen Öznur Pamukçu Gezer :“Emeklerinin karşılığını aldılar”
Kültür Koleji’nin TÜBİTAK projelerindeki başarılarına bu yıl da bir yenisi daha eklemenin mutluluğu ve gururunu yaşadığını belirten Danışman öğretmen Öznur Pamukçu Gezer, şunları söyledi: “Geleceğin bilim insanlarına liderlik etmek, yol gösterici olmak mutluluk verici bir olay. Türk bilim dünyası bu gençlerin başarılarıyla gelişecek, dünyadaki yerimizi sağlamlaştıracak. Projemiz bir yıldır üzerinde çalışma yaptığımız bir projeydi. Öğrenciler bana gelip, ‘TÜBİTAK’la ilgili bir fikrimiz var. Biz bir proje yapmak istiyoruz’ dediler. Öncelikle onlara bir TÜBİTAK projesinde yer almanın nasıl bir özveri gerektirdiğini, kendilerini nelerin beklediğini anlattım. Onlar zaten hazırlardı. Öncelikle projemizi netleştirmeye karar verdik. Literatür taraması yaptık. Literatür taramasından sonra gerekli olan kimyasallarımızı belirledik. Proje güzel sonuçlar verdi. Önce bölge birincisi oldular. Sonrasında da ise bütün bölge birincilerinin yer aldığı Ankara’da ki Türkiye finallerinde yarıştılar ve emeklerinin karşılığını aldılar. Onların gelecekteki bilim camiasında yer alacakları ve bilime aşılandıkları için çok mutluyum.”
“Öğrencilerimizin destekçisiyiz”
Öğrencilerin her zaman destekçisi olduklarını da ifade eden Gezer, “Çocukların okul derslerinde belirlenen konular var. Biz öncelikli olarak müfredat programlarını öğrencilerimize vermeyi hedefliyoruz. Ancak sadece müfredatla sınırlı kalmayıp, onların geleceğin bilim insanları ve 20. yüzyılın bütün becerilerine sahip donanımlı birer birey olmalarını istiyoruz. Bu bakımdan proje ve STEM çalışmalarına ağırlık veriyoruz. Öğrencilerimizi proje çalışmalarının içinde yer almaları konusunda ısrarla destekliyoruz” şeklinde konuştu.
Sema Fison Mehmet Bal
