NATO’nun ve ABD’nin tehdidi altında bulunan ve Gürcistan ve Ukrayna’nın batı ile işbirliğine gitmesinden sonra kendi sınırlarına hapsolan Rusya, Suriye’de ve Ukrayna’da yaşanan iç savaşları fırsata çevirmek için stratejik, askeri ve politik hamlelerine devam ediyor. 2015 yılında Rusya Savunma Bakanlığı, bu tarihe kadar Rusya’nın yabancı ülkelerdeki askeri üslerinin toplam alanının 700 bin metrekare olduğunu duyurmuş ve bu askeri üslerle ilgili personel sayısı hakkında bilgi vermemişti. Rusya’nın dünyada 7 ülkede askeri üsleri bulunuyor. Ülkenin ayrıca 17 farklı ülkede ikili anlaşmalar ve garantör ülke konumundan dolayı askeri varlığı bulunuyor. Rusya’nın Kuzey Kafkasya, Belarus, Ermenistan, Suriye, Kazakistan, Moldova, Tacikistan ve Güney Osetya’da askeri üsleri bulunuyor. Ülkenin Suriye ve Vietnam’da lojistik destek merkezleri bulunuyor.
Öte yandan Rusya'nın, Güney Sudan, Lübnan, Kongo, Liberya, Fildişi Sahilleri, Haiti, Fas ve Kıbrıs’ta barış gücü askerleri bulunuyor.
Rusya’nın dünyada 8 ülkede askeri üsleri bulunuyor. Ülkenin ayrıca 17 farklı ülkede ikili anlaşmalar ve garantör ülke konumundan dolayı askeri varlığı bulunuyor. Rusya’nın, Kuzey Kafkasya, Belarus, Ermenistan, Suriye, Kazakistan, Moldova ve Tacikistan’da askeri üsleri, Suriye ve Vietnam’da lojistik destek merkezleri bulunuyor. Rusya, öte yandan Güney Sudan, Lübnan, Kongo, Liberya, Fildişi Sahilleri, Haiti, Fas ve Kıbrıs’ta barış gücü askerleri yer alırken, Rusya’nın bilinen yurt dışı üslerinde 30 binden fazla askeri bulunuyor.
Rusya, yabancı topraklarda askeri üslerin bulunduğu konusunda resmi açıklamalar yapsa da hangi ülkede kaç askeri üssünün bulunduğunu net bir şekilde ifade etmiyor. Rusya’nın üsler konusunda şeffaf olmamasından dolayı batı askeri istihbaratları Rusya’nın her askeri hareketini takip etmeye çalışıyor.
Kırım’a Belbek Askeri Hava Alanı
Ukrayna’da Rusya yanlıları ile Kiev yönetimi arasında büyük çatışmalar çıkmış ve Donbass bölgesi Kiev’den tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan ederek cephede Kiev yönetimi askerleriyle çatışmaya devam etmişti. 2014 yılında Ukrayna’da yaşanan iç savaşın hemen ardından Rusya’nın Kırım hamleleri çok sert oldu. Karadeniz’in en stratejik noktası olma özelliğini taşıyan Kırım’da 2015 yılında referandum gerçekleşti. Bu referandum ile Kırım doğrudan Rusya’ya bağlandı. Ukrayna ile batı ülkeleri bu seçimlerin Rusya’nın baskısı altında olduğunu savunarak Kırım’ı hala Ukrayna’ya bağlı olarak gördüklerini açıkladı ve Rusya’yı işgalci ilan etti.
Batının Kırım baskısına aldırış etmeyen Rusya, bu stratejik öneme sahip olan bölgeye kara, hava ve deniz kuvvetleri yerleştirdi. Son olarak Kırım’a Belbek Askeri Hava Alanı açan Rusya ayrıca hava savunma sistemlerini Kırım’a kurarak bölgedeki etkinliğini arttırdı. Rusya, Kırım’a şu ana kadar 15 binin üstünde asker gönderdi.
Abhazya’daki Rus askeri üssünde 900 asker
Kafkasya’da Gürcistan’ın batı ile yakınlaşmasından sonra yine stratejik hamleler gerçekleştiren Rusya, NATO’nun faaliyet yürüttüğü Abhazya’ya askeri üs kurdu. NATO tehdidine karşı Abhazya’ya oldukça büyük yatırım yapan Rusya, Abhazya’ya hava savunma sistemleri, tankçı birlikler, hava ve deniz güçleri yerleştirdi. Sivil askeri kaynaklarına göre, Rusya’nın Abhazya’da bin 900 Rus askerinin konuşlandırıldı.
Belarus’a 850 asker
Rusya’nın kardeş ülke olarak gördüğü Belarus’ta da askeri üssü bulunuyor. Her yıl birlikte askeri tatbikatlar gerçekleştiren Rusya ve Belarus bölgedeki güvenliklerini birlikte sağlamayı amaçlıyor. Rusya’nın Belarus’ta bulunan askeri üssünde 850 askeri olduğu biliniyor.
En fazla Rus askeri Kazakistan’da
Orta Asya’da Sovyetler Birliği hakimiyetinden sonra etkinliğini devam ettirmeye çalışan Rusya’nın en nüfuzlu olduğu ülke Kazakistan. Özellikle hava üslerine oldukça fazla yatırımlar yapan Rusya bu ülkedeki üslerde 8 binden fazla asker bulunduruyor.
Afganistan’da 7 bin asker
Afganistan’a sınırı bulunan Tacikistan’da da oldukça etkin olan Rusya, bu ülkede 7 bin askerini bulunduruyor. Rusya’nın Tacikistan’da hava savunma sistemleri bulunurken özellikle kara kuvvetlerine oldukça önem veriyor.
Kırgızistan’da bir Rus üssü bulunuyor
Rusya’nın Kırgızistan’da ise 1 adet askeri hava üssü bulunuyor. Kırgızistan ile askeri alanda ilişkiler neredeyse durma noktasına gelirken Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin geçtiğimiz yıl yaptığı açıklamada Kırgızistan’ın Rusya’ya ait askeri üssü kapatma talebinde bulunması halinde bu ülkeden ayrılacaklarını ifade etti. Rusya, Kırgızistan’daki hava üssünde hala faaliyetlerine devam ederken burada kaç Rus askerinin görev yaptığı konusunda bilgi verilmiyor.
Ermenistan’a 4 bin asker
Rusya’nın yine en çok önem verdiği ülkelerin başında gelen Ermenistan’da da oldukça fazla yatırımlar söz konusu. Rusya’nın Ermenistan’da kara ve hava birlikleri bulunurken bu ülkede 4 bin Rus askeri görev yapıyor.
Suriye’de 3 askeri üs
Rusya en çok Suriye iç savaşını fırsata çevirdi. Orta Doğu’da güç kaybeden Rusya, Beşar Esad’a destek vererek ülkede toplam 3 askeri üsse sahip oldu. Ayrıca Suriye’nin kıyılarının bulunduğu Akdeniz’de de deniz kuvvetlerine yatırım yapan Suriye hava savunma sistemleri, hava ve kara kuvvetleri filolarıyla bu ülkede bulunuyor. Rusya’nın Suriye’de iki kalıcı askeri üssü bulunuyor. Biri Lazkiye kentindeki hava üssü, diğeri ise Tartus deniz üssü. Rusya’nın bu üslerde ne kadar askeri gücü olduğu konusunda net bir bilgiye sahip olunamadı.
Fransa'nın yurt dışındaki askeri üsleri
Dünyanın farklı bölgelerinde terörle mücadele kapsamında dış askeri operasyonlar gerçekleştiren Fransa'nın ülke dışında birçok askeri üssü bulunuyor. Aktif bir terörle mücadele politikası bulunan Fransa, ülkesinin güvenliği için Afrika ve Orta Doğu’da terörü yerelde engellemeyi hedefliyor. Dünyanın en güçlü ilk 5 ordusu arasında yer alan Fransa ordusunun, ülke toprakları dışında da birçok üssü bulunuyor. Fransa’nın denizaşırı topraklarındaki bulunan askerleriyle birlikte dünyanın birçok noktasında toplam 20 bin askerinin bulunduğu biliniyor. Üslerinin bulunduğu coğrafyada aktif olan Fransız ordusu her yıl farklı operasyonlara imza atıyor. Özellikle Afrika'da olan operasyonlarında asker kaybı veren Fransa, terörle mücadele ve yerel sorunları çözme amaçlı etkin olduğu ifade etse de Fransa kamuoyunda bulunduğu bölgelerin doğal kaynaklarından istifade etmekle suçlanıyor.
Cibuti’de bin 450
Fransa’nın Avrupa'da Fransa-Almanya ordusu ortak Müllheim üssü; Afrika'da 1969'dan beri bin 450 asker ile Cibuti, 2002'den beri 900 asker ile Fildişi Sahili, 1960 yılından beri 370 asker ile Gabon ve 2011'den beri 350 asker ile Senegal üssü; Orta Doğu'da 2008'den beri 250 asker ile Birleşik Arap Emirliği ve Birleşik Milletler görevi için 700 asker ile Lübnan üssü bulunuyor.
Üslerini hem askeri eğitim hem de yerelde terörle mücadele için kullandığı bilinen Fransa’nın en çok konuşulan üslerinden biri Senegal'de bulunan üs. Senegal üssü üzerinden 2014 yılında başlattığı ve halen devam ettirdiği Barkhane operasyonu ile Fransa Sahel, Moritanya, Nijer, Çad, Mali ve Burkina Faso bölgelerinde operasyonel kalmayı başarıyor.
Terörü Fransa'ya ulaşmadan kaynağından bitirmeyi hedefleyen ve askeri politikasını bu yönde ilerleten Fransa, bulunduğu ülkelerin kaynaklarını sömürmekle eleştiriliyor.
Erhan Altıparmak - Özlem Kaplan
